Cảnh sát Thái Lan ngày 15/7 thông báo bắt Wilawan Emsawat (biệt danh Cô Golf), 35 tuổi, với cáo buộc dụ dỗ hàng loạt nhà sư quan hệ tình ái rồi gây áp lực, buộc họ phải chuyển tiền cho cô để che đậy hành vi sai trái. Tổng cộng, tài khoản ngân hàng của Wilawan đã nhận khoảng 385 triệu baht (11,9 triệu USD) trong ba năm qua. Hầu hết số tiền này đã bị Wilawan nướng vào cờ bạc trực tuyến.

Theo cơ quan điều tra của Cảnh sát Hoàng gia Thái Lan, ít nhất 9 trụ trì và nhà sư cấp cao đã bị buộc hoàn tục và khai trừ khỏi tăng đoàn vì dính líu tới Cô Golf. Bê bối tình, tiền này đã gây chấn động giới Phật giáo và đang thu hút sự quan tâm rất lớn của dư luận Thái Lan.

Đây không phải lần đầu tiên các nhà sư Thái Lan vướng vào bê bối liên quan đến tình dục và tiền bạc, ảnh hưởng đến hình ảnh đạo Phật, được coi là quốc giáo không chính thức tại quốc gia này. Trong hơn 10 năm qua, Thái Lan đã chứng kiến nhiều sự việc rúng động khác, như nhà sư đi chuyên cơ riêng, bòn rút công quỹ hay thậm chí là dính líu ma túy.

Các nhà sư tại một ngôi chùa ở Bangkok, Thái Lan tháng 7/2024. Ảnh: AFP

Tháng 6/2013, dư luận Thái Lan xôn xao khi xuất hiện một video gần ba phút trên YouTube có cảnh ba nhà sư dùng đồ xa xỉ, như kính râm, túi xách hàng hiệu, đeo tai nghe không dây trên một máy bay tư nhân.

Quản lý của chùa Khantitham ở tỉnh Sisaket sau đó xác nhận những nhà sư trong video đang tu tại đây, trong đó có trụ trì Luang Pu Nenkham. Luang Pu Nenkham, tên thật là Wirapol Sukphol, đã bị buộc hoàn tục sau bê bối.

Cuộc điều tra do Cục Điều tra Đặc biệt Thái Lan (DSI) thực hiện sau đó phát hiện lối sống xa hoa đến khó tin của Wirapol. Cựu trụ trì này có ít nhất 200 triệu baht trong 10 tài khoản ngân hàng, mua ít nhất 22 xe sang, xây một biệt thự ở miền nam bang California, Mỹ, có nhà cửa xa hoa ở quê nhà Ubon Ratchathani.

Wirapol tỏ ra hào phóng với những người có quyền lực, tặng quà đắt tiền cho các nhà sư có vị trí cao và quan chức địa phương. Ông này còn kêu gọi quyên góp xây dựng một bản sao khổng lồ của bức tượng Phật Ngọc nổi tiếng trong Cung điện Hoàng gia Thái Lan. Ông tuyên bố tượng chứa đến 9 tấn vàng, nhưng giới chức Thái Lan đã bác bỏ thông tin này.

DSI thông báo đã tìm thấy bằng chứng Wirapol quan hệ tình ái với nhiều phụ nữ. Một phụ nữ nói cô có con với Wirapol khi mới chỉ 15 tuổi, cáo buộc mà DSI cho biết đã được củng cố bằng kết quả phân tích ADN. Wirapol bỏ trốn sang Mỹ và giới chức Thái Lan mất 4 năm để dẫn độ người này về nước vào tháng 7/2017.

Tháng 8/2018, tòa án ở Bangkok tuyên án Wirapol 114 năm tù. Tuy nhiên, theo luật Thái Lan, Wirapol chỉ thụ án 20 năm tù, mức tối đa áp dụng cho người bị kết án nhiều tội danh cùng loại. Tòa còn yêu cầu Wirapol bồi thường 28,6 triệu baht cho 29 người đệ đơn kiện ông với cáo buộc đã lừa đảo họ.

"Trong tù cũng thoải mái, luôn có người mua đồ ăn cho, không gian rộng rãi. Ai muốn vào cùng tôi không?", Wirapol nói với khoảng 10 tín đồ có mặt tại tòa. "Nếu phải ở tù nhiều năm mà mình chấp nhận được, thì nó cũng nhẹ nhàng. Nhưng nếu không thể chấp nhận, một ngày cũng sẽ dài như nghìn năm".

Tháng 10/2018, Wirapol bị kết án thêm 16 năm tù vì tội lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên và bắt cóc trẻ em.

Wirapol Sukphol (trái) trong video gây tranh cãi trên YouTube. Ảnh: YouTube

Sự việc của Wirapol thúc đẩy chính quyền Thái Lan nỗ lực làm trong sạch cộng đồng Phật giáo, cải tổ các tổ chức tôn giáo và siết chặt quy định đối với tăng ni. Thái Lan năm 2014 thành lập Hội đồng Cải cách Quốc gia, trong đó có một ủy ban về tôn giáo.

Năm 2015, ủy ban tìm cách nối lại cuộc điều tra cáo buộc biển thủ đất đai từ năm 1999 với sư Luang Por Dhammajayo, trụ trì chùa Wat Phra Dhammakaya ở tỉnh Pathum Thani, phía bắc Bangkok.

DSI cáo buộc ông Dhammajayo rửa tiền, tham ô quỹ của chùa 1,2 tỷ baht (33 triệu USD), có sự tham gia của Chương trình Tín dụng Klongchan. Người từng điều hành chương trình này và đưa hàng trăm triệu baht cho Dhammajayo đã bị kết án tù.

Dhammajayo viện cớ sức khỏe kém để trốn tránh lệnh triệu tập, khiến tòa án phải phát lệnh bắt vào tháng 5/2016. Tuy nhiên, khi cảnh sát huy động lực lượng khám xét chùa Wat Phra Dhammakaya, họ bị hàng nghìn tín đồ ngăn cản. Khi tiến vào bên trong, cảnh sát không tìm thấy Dhammajayo.

Đến nay, giới chức Thái Lan chưa bắt được Dhammajayo, trong khi chùa Wat Phra Dhammakaya vẫn hoạt động. Đây là một trong những bê bối tôn giáo lớn nhất Thái Lan, khiến uy tín của Hội đồng Tăng già Tối cao Thái Lan (SSC), cơ quan có quyền quản lý các tăng ni ở nước này, bị ảnh hưởng đáng kể.

Năm 2017, DSI và Cục Cảnh sát Chống Tham nhũng Thái Lan (ACD) phối hợp điều tra, bắt 5 trụ trì, đều là thành viên SSC, với cáo buộc biển thủ công quỹ chính phủ cấp cho các tu viện để trùng tu cơ sở vật chất. 5 trụ trì sau đó buộc phải hoàn tục và bị truy tố, lĩnh án tù.

Bê bối càng khiến hình ảnh SSC xấu thêm. Chính phủ của thủ tướng Prayuth Chan-ocha khi đó dùng sự việc làm động lực để thúc đẩy các cuộc cải cách lớn về tôn giáo, như tăng cường giám sát tài chính đối với các chùa và nhà sư, yêu cầu các nhà sư kê khai tài sản cá nhân.

Theo AP, Thái Lan sau đó vẫn xuất hiện vài bê bối liên quan nhà sư mỗi năm, nhưng thường không liên quan đến các vị trí cấp cao. Một số trường hợp đáng chú ý có vụ một nhà sư ở tỉnh Kalasin bị cáo buộc lạm dụng tình dụng trẻ vị thành niên, gây lo ngại về đạo đức tăng lữ. Năm 2020, một số nhà sư nổi tiếng livestream trên mạng xã hội để kêu gọi quyên góp, đôi khi bàn về chính trị cũng làm dấy lên tranh cãi.

Năm 2022, trong chiến dịch trấn áp ma túy của tỉnh Phetchabun, cảnh sát Thái Lan phát hiện 4 nhà sư trong một ngôi chùa ở quận Bung Sam Phan dương tính với ma túy đá. 4 nhà sư sau đó được đưa tới cai nghiện tại một trung tâm và bị buộc hoàn tục, khiến ngôi chùa bị bỏ trống.

Năm 2023, sau khi có thông tin về bê bối tình dục liên quan đến nhà sư nổi tiếng Phra Ajarn Khom, cảnh sát Thái Lan đã đột kích, khám xét chùa Wat Pa Thammakhiri do ông trụ trì ở tỉnh Nakhon Ratchasima. Tại ngôi chùa nằm ẩn mình giữa những ngọn đồi ở phía đông bắc Bangkok, giới chức tìm thấy nhiều vali đầy tiền mặt, những thỏi vàng chôn trên sườn đồi, cùng giấy tờ ghi chép các khoản tiền tổng cộng 2,2 triệu USD được chuyển đến tài khoản của chị gái nhà sư Phra Khom.

Tháng 3/2024, Tòa Hình sự Trung ương phụ trách án tham nhũng Thái Lan kết án Phra Khom tổng cộng 468 năm tù liên quan vụ biển thủ hơn 8 triệu USD tiền công đức.

SSC năm ngoái phải phát cảnh báo và ban chỉ thị cấm các hành vi gây tổn hại đến hình ảnh Phật giáo, sau khi nhiều nhà sư nổi tiếng trên TikTok, thực hiện các video theo xu hướng, thậm chí livestream bán hàng.

Tiền mặt, vàng, đá quý và sổ tiết kiệm ngân hàng bị thu giữ sau cuộc khám xét chùa Wat Pa Thammakhiri. Ảnh: ABC News

Với khoảng 90% dân số theo đạo Phật, tôn giáo này được coi là một trong những trụ cột chính trong xã hội Thái Lan. Tuy nhiên, những bê bối liên quan đến các nhà sư xuất hiện liên tục đang đe dọa sự ổn định của trụ cột này.

Quốc vương Thái Lan Vajiralongkorn ngày 15/7 công bố sắc lệnh tước chức vị đã phong cho 81 nhà sư, đồng thời bày tỏ lo ngại về vụ bê bối tình, tiền liên quan đến hàng chục cao tăng gây chấn động dư luận gần đây. Những hành vi như vậy "đã gây tổn thương nghiêm trọng về mặt tinh thần và niềm tin của các Phật tử, dẫn đến quyết định thu hồi này", sắc lệnh của Quốc vương Thái Lan có đoạn.

Cảnh sát Thái Lan ngày 16/7 cho biết đã yêu cầu Cơ quan Phật giáo Quốc gia (NOB) cung cấp số căn cước của khoảng 300.000 nhà sư trên toàn quốc để rà soát lý lịch tư pháp, sàng lọc những người từng có hành vi sai phạm hoặc phạm tội.

Trong cuộc phỏng vấn hồi tháng 8/2023, Phra Paisal Visalo, trụ trì tại một trong những tu viện được kính trọng nhất nước ở tỉnh Chaiyaphum, lo lắng không biết bao nhiêu nhà sư trong số này giữ được giới luật.

"Bê bối xảy ra rất nhiều. Tôi cho rằng Phật giáo Thái Lan hiện nay, đặc biệt là trong giới sư sãi, đang lâm vào khủng hoảng đức tin. Nếu không cải cách khẩn cấp các tổ chức tôn giáo, tôi e Phật giáo ở Thái Lan không có tương lai", ông Visalo nói.

Như Tâm (Theo AP, Reuters, ABC)