Hành trình Amara Mayo, 23 tuổi, trợ lý luật sư, tìm kiếm một căn hộ hợp túi tiền ở New York giờ đây giống cuộc thi sắc đẹp hơn là cuộc tìm nhà thuê thông thường.

Cô cẩn thận chọn những tấm hình của mình để đăng lên các nhóm rao thông tin cho thuê nhà trên Facebook, nơi hàng trăm nghìn người trẻ ở độ tuổi ngoài 20 khác đang cạnh tranh để thuê được một căn hộ hợp túi tiền.

"Tôi đăng 6 bức ảnh selfie đẹp nhất của mình với niềm hy vọng duy nhất là ai đó sẽ thấy chúng và nhắn cho tôi, kiểu như: 'Ồ bạn trông thân thiện đấy, hãy làm bạn cùng phòng nhé!'", Mayo nói.

Một tấm áp phích tranh cử của Mamdani được dán tại một cửa hàng ở New York hôm 26/6. Ảnh: AP

Với Mayo, thị trường cho thuê nhà khốc liệt của New York là lý do chính khiến cô ủng hộ Zohran Mamdani, 33 tuổi, đến từ hạt Queens, ứng viên thị trưởng New York của đảng Dân chủ.

Trong quá trình tranh cử, Mamdani đã lấy vấn đề nhà ở làm trọng tâm chương trình nghị sự, cam kết đóng băng tiền thuê nhà đối với các căn hộ thuộc diện ổn định giá, đầu tư 70 tỷ USD vào nhà ở công cộng được trợ giá, dành đất công cho phát triển nhà ở cùng nhiều biện pháp khác.

Những cam kết này đã góp phần quan trọng giúp Mamdani hôm 24/6 giành chiến thắng cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ cho chức thị trưởng New York. Cựu thống đốc New York Andrew Cuomo, đối thủ chính của Mamdani, tối cùng ngày cũng tuyên bố chấp nhận thất bại.

Phản đối giá thuê nhà cao ở New York đã là một công thức tranh cử thị trưởng phổ biến trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng nhà ở đã lên đến một cấp độ mới, ngay cả theo tiêu chuẩn của thành phố này. Tỷ lệ căn hộ trống tại New York gần đây đã giảm xuống mức 1,4%, thấp nhất kể từ năm 1968.

Theo trang web rao vặt nhà ở Zumper, giá thuê trung bình hàng tháng đối với một căn hộ hai phòng ngủ ở New York đã tăng 17,5% trong năm qua, lên 5.560 USD, cao hơn bất kỳ thành phố nào của Mỹ.

Các đề xuất về nhà ở của cựu thống đốc Cuomo tập trung vào việc thúc đẩy phát triển bất động sản hơn là thắt chặt những quy định về giá thuê. Cương lĩnh này đã giúp chiến dịch tranh cử của ông thu về hàng triệu USD tiền quyên góp từ ngành bất động sản.

"Cậu ấy chưa bao giờ xây dựng bất cứ thứ gì", Cuomo nói về đối thủ Mamdani trong một cuộc tranh luận gần đây.

Tuy nhiên, đà vươn lên mạnh mẽ của Mamdani là dấu hiệu cho thấy người thuê nhà ở New York đã tuyệt vọng hơn bao giờ hết và đang tìm kiếm những nguồn cứu trợ tức thì khi họ phải đối mặt thị trường cho thuê đắt đỏ và cạnh tranh nhất từ trước tới nay.

"Ở một nơi mà người lao động không đủ khả năng sống trong chính thành phố mình làm việc thì đó là động lực thực sự để thay đổi lãnh đạo", Jonathan Miller, giám đốc điều hành công ty định giá bất động sản Miller Samuel ở New York, cho biết.

Ứng viên thị trưởng của đảng Dân chủ Zohran Mamdani tại buổi tiệc ăn mừng kết quả bầu cử sơ bộ ở New York hôm 25/6. Ảnh: AP

Các công ty phát triển bất động sản và chủ cho thuê nhà chỉ trích chương trình nghị sự của Mamdani. Theo họ, việc đóng băng tiền thuê nhà sẽ khiến các khoản đầu tư mới, thậm chí chi phí bảo trì các căn hộ hiện có, bị sụt giảm mạnh.

"Cương lĩnh của Mamdani sẽ chỉ làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng đó", Jared Epstein, chủ tịch công ty phát triển bất động sản Aurora Capital Associates, trụ sở tại Manhattan, cho hay.

Trong thị trường cho thuê nhà ở New York hiện nay, các căn hộ trống thường có nhiều người xếp hàng chờ xem. Thu nhập ổn định và điểm tín dụng tốt là chưa đủ để thuê được căn hộ. Những người thuê nhà trẻ tuổi phải trở nên sáng tạo hơn.

Nhiều người, giống như Mayo, đang cố xây dựng hình ảnh cá nhân của mình như một bạn cùng phòng lý tưởng để thuyết phục những người hoàn toàn xa lạ trên mạng xã hội cho họ thuê chung căn hộ.

Những người khác nói rằng họ đang cố gắng lấy lòng các nhà môi giới bằng cách mời họ đi uống cocktail hay đưa thêm tiền lót tay. Ai cũng chấp nhận thực tại rằng một phần lớn thu nhập của họ phải để dành trả tiền thuê nhà.

Với ngân sách 1.500-1.800 USD mỗi tháng, Mayo sẽ khó lòng tìm được nhà tại một thành phố mà giá thuê trung bình đã tăng vọt lên mức kỷ lục từ tháng hai, thời điểm thông thường là mùa thấp điểm.

Và tình trạng này diễn ra thậm chí trước cả khi Đạo luật FARE có hiệu lực vào ngày 11/6, cấm các nhà môi giới thu phí của người thuê, thông lệ đã tồn tại lâu nay. Giá thuê tăng ngay lập tức sau đó và tiếp tục leo thang.

Chỉ hơn một tuần kể từ khi Đạo luật FARE có hiệu lực, giá thuê nhà đã tăng 16%, theo dữ liệu từ công ty phân tích bất động sản UrbanDigs. Giá thuê trung bình vọt lên 6.346 USD hôm 22/6, nâng mức trung bình cả tuần qua lên 5.599 USD.

Những người thuê nhà trẻ tuổi đang tuyệt vọng tìm chỗ ở đành miễn cưỡng chấp nhận mức giá cắt cổ. Danylo Korotin, họa sĩ 28 tuổi, chuẩn bị chi khoảng 60% thu nhập của mình cho tiền thuê nhà và các dịch vụ tiện ích, gấp đôi so với mức khuyến nghị 30%. Chi phí cao này là một phần lý do anh bỏ phiếu cho Mamdani.

"Tôi rất biết ơn khi có cơ hội tìm được một chính trị gia thực sự nỗ lực đại diện cho tầng lớp lao động ở New York", Korotin nói.

Ngay cả những người sẵn sàng trả giá thuê cao cũng vẫn phải chật vật tìm căn hộ trống. Nguồn cung mới thường nghiêng về phân khúc hạng sang do chi phí xây dựng cao trong thành phố.

Với tình trạng cạnh tranh quá khốc liệt, các căn hộ mới thường chỉ tồn tại trên thị trường vài ngày hoặc thậm chí vài giờ.

Tình hình này khiến những người chờ thuê nhà như Harditya Sarvaiya, kỹ sư phần mềm 26 tuổi, buộc phải ngủ nhờ căn hộ của bạn bè. Giống như nhiều người tìm nhà khác, anh dành hàng giờ để sàng lọc những trang web thuê nhà trực tuyến như StreetEasy, các nhóm Facebook và Reddit nhưng vẫn không gặp may. Hiện tại, Sarvaiya ở tạm tại một phòng khách sạn chờ hết tháng 6.

"Rất nhiều căn hộ mà tôi thực sự muốn không còn được rao trên thị trường nữa", anh cho hay. "Chúng biến mất chỉ sau vài giờ".

Vũ Hoàng (Theo WSJ, AFP, Reuters)