Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) ngày 30/7-1/8 tổ chức điều trần với sự tham gia của các chuyên gia, nhà quản lý, kiểm soát viên không lưu về tai nạn hàng không ngày 29/1 ở sân bay Ronald Reagan, thủ đô Washington. Trực thăng Black Hawk thuộc đơn vị này đã va chạm với máy bay chở khách Bombardier CRJ700 khiến toàn bộ 67 người trên hai phương tiện thiệt mạng. Vụ va chạm xảy ra ở độ cao khoảng 85 m, mặc dù chiếc trực thăng của lục quân không được phép bay quá 61 m tại đoạn đường đó.

Hồi tháng 2, Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NTSB) lần đầu ghi nhận sự sai lệch trong hiển thị độ cao của trực thăng khi phân tích dữ liệu hộp đen. Giới chức Mỹ sau đó kiểm tra ba trực thăng cùng dòng Sikorsky Black Hawk Lima thuộc Tiểu đoàn Không quân số 12, bang Virginia.

Trong cuộc điều trần tuần này, NTSB cho biết có sự chênh lệch giữa độ cao hiển thị trên cao kế radar và cao kế khí áp của máy bay. Cao kế radar phát ra sóng vô tuyến xuống mặt đất và đo thời gian sóng dội ngược trở lại, từ đó tính khoảng cách giữa máy bay với mặt đất. Trong khi đó, cao kế khí áp tính toán độ cao dựa trên áp suất không khí.

Hiện trường vụ tai nạn máy bay của PSA Airlines và trực thăng lục quân Mỹ dọc theo sông Potomac gần Sân bay Quốc gia Ronald Reagan hôm 30/1. Ảnh: NPR

Theo điều tra viên Marie Moler, số liệu giữa cao kế radar và cao kế khí áp trên ba trực thăng cùng loại của Tiểu đoàn 12 "chênh nhau 24-40 m khi bay". Trong điều kiện bay và đo đạt lý tưởng, mức chênh lệch này giảm xuống còn 6-16 m.

"Một khi cánh quạt của trực thăng bắt đầu quay, tạo lực nâng và lực đẩy, cao kế khí áp cho ra các thông số thấp hơn đáng kể và duy trì ở mức thấp hơn số liệu chuẩn trong suốt các chuyến bay kiểm tra", Moler nói. Điều này dẫn tới nghi vấn các phi công có thể đã không nhận thức được độ cao thực tế vì cao kế khí áp hiển thị sai độ cao.

Chủ tịch NTSB Jennifer Homendy nhận định sự chênh lệch này là yếu tố đáng lưu tâm trong vụ tai nạn và đề nghị các cơ quan liên quan mở rộng điều tra

"Tôi thật sự lo ngại. Kíp lái trực thăng có thể đã đọc được chỉ số khác xa so với độ cao thật của máy bay. Chênh lệch khoảng 30 m là quá lớn", bà Homendy nói.

Ủy viên NTSB J. Todd Inman chất vấn các đại diện lục quân Mỹ và hãng Sikorsky rằng chỉ số hiển thị trên hai thiết bị đo độ cao "đáng lẽ phải có chênh lệch bằng 0", đặc biệt với những trực thăng thường di chuyển gần đường bay dân sự.

Trong khi đó, chuẩn úy Kylene Lewis thuộc lục quân Mỹ nói với các điều tra viên rằng chênh lệch chỉ số này "không phải điều bất thường" và sai số khoảng 24 m "không đáng báo động". Ông nói quân đội cũng đang nghiên cứu cập nhật tài liệu hướng dẫn phi công trực thăng Black Hawk, lưu ý họ về chênh lệch chỉ số giữa hai thiết bị.

Hướng di chuyển của các máy bay và vị trí vụ tai nạn. Đồ họa: CNN

Đại diện Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) ngày 1/8 nói cơ quan này đang lên kế hoạch điều chỉnh các tuyến bay trực thăng gần sân bay Ronald Reagan, sau khi đã áp dụng lệnh hạn chế vĩnh viễn các chuyến bay không thiết yếu vào tháng 3 và siết chặt quy định vào tháng 6.

Các thành viên NTSB cũng bày tỏ lo ngại về việc FAA chậm trễ cung cấp tài liệu điều tra vụ va chạm. Thông tin về nhân sự trực ca vào thời điểm xảy ra tai nạn 29/1 chỉ được nhận sau "nhiều lần nhầm lẫn, đính chính và cập nhật" từ phía FAA.

Vụ va chạm giữa trực thăng Black Hawk và máy bay chở khách ở sân bay Ronald Reagan ngày 29/1 là tai nạn hàng không nghiêm trọng đầu tiên tại Mỹ kể từ năm 2009.

Điều tra sơ bộ cho thấy kíp lái trực thăng đã yêu cầu bộ phận kiểm soát không lưu cho phép sử dụng Tuyến 4, ôm sát bờ phía đông sông Potomac và trực thăng không được bay cao hơn 61 m. Phi công trực thăng còn trò chuyện với kiểm soát viên không lưu, xác nhận nhìn thấy máy bay chở khách. Bộ phận kiểm soát không lưu hướng dẫn trực thăng đi theo tuyến đường định sẵn, "bay qua phía sau" máy bay.

Nếu tuân thủ đúng như vậy, chiếc Black Hawl đáng lẽ đã tránh được máy bay chở khách. Tuy nhiên, dữ liệu hộp đen cho thấy phi công trực thăng đã không di chuyển đúng với lộ trình định sẵn. Thay vào đó, trực thăng bay ở độ cao trên 91 m chứ không phải dưới 61 m và cách xa ít nhất 0,8 km so với tuyến đường đã được phê duyệt.

Thanh Danh (Theo Reuters, AFP)