Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Hà Lan sẽ diễn ra trong thời gian ngắn, bao gồm buổi tiệc chiêu đãi của Quốc vương Willem-Alexander ngày 24/6 và phiên họp kéo dài hai tiếng rưỡi với sự tham gia của 32 lãnh đạo các quốc gia thành viên vào hôm sau.

Theo AFP, việc cắt giảm nội dung xuống mức tối thiểu là có chủ đích, mô phỏng theo cuộc họp gần đây nhất của các lãnh đạo NATO mà ông Trump tham dự tại London, Anh năm 2019.

"Các cuộc họp được tổ chức ngắn gọn, tránh các chủ đề gây tranh cãi", Jamie Shea, một cựu quan chức NATO tham gia lập kế hoạch cho các hội nghị thượng đỉnh trước đây, cho biết. "Họ đang đảm bảo ông Trump không thấy buồn chán với những cuộc họp lê thê mà ông phải ở lại hàng giờ sau khi có bài phát biểu riêng".

Tổng thống Mỹ Donald Trump tại cung điện Huis ten Bosch, Hà Lan ngày 24/6. Ảnh: AFP

Ngoài các cuộc họp được rút ngắn, tuyên bố chung của hội nghị cũng được tinh gọn. Văn bản này dự kiến dài khoảng một trang với 5 khổ, ngắn hơn nhiều so với các tuyên bố có nội dung đồ sộ trong những năm qua.

Nổi bật trong tuyên bố này sẽ là thỏa thuận nâng mức chi tiêu quốc phòng, điều mà ông Trump có thể coi là chiến thắng lớn về chính sách đối ngoại. Bên cạnh đó, những rạn nứt giữa Mỹ và châu Âu về vấn đề xung đột Nga - Ukraine phần lớn sẽ được giấu đi nhờ sự khéo léo trong ngoại giao.

Một trong những vấn đề đau đầu nhất đối với NATO là sắp xếp lịch cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người đã ở vị trí trung tâm trong các hội nghị thượng đỉnh gần đây của liên minh. Nhiều đồng minh châu Âu rất muốn tiếp tục gửi tín hiệu ủng hộ mạnh mẽ với Kiev.

Ông Zelensky từng vướng vào tranh cãi nảy lửa với Tổng thống Trump và cấp phó JD Vance ở Nhà Trắng hồi cuối tháng 2. Điều này khiến không ai muốn lãnh đạo Mỹ và Ukraine dành quá nhiều thời gian với nhau.

NATO cuối cùng quyết định chỉ mời ông Zelensky tới dự buổi chiêu đãi của Quốc vương Hà Lan và diễn đàn công nghiệp. Liên minh không mời Tổng thống Zelensky tới dự phiên họp chính với các thành viên NATO.

Lãnh đạo các nước thành viên NATO chụp ảnh trước buổi chiêu đãi của Quốc vương Hà Lan ngày 24/6. Ảnh: AP

Giới truyền thông nhận định dù NATO có lên kế hoạch tốt đến đâu, vẫn có khả năng xảy ra sự cố bất ngờ.

Tại lần dự hội nghị thượng đỉnh NATO đầu tiên vào năm 2018, ông Trump công khai chỉ trích Đức, có cuộc trao đổi lạnh nhạt với tổng thư ký liên minh khi đó là Jens Stoltenberg.

Tại Anh năm 2019, hội nghị bị lu mờ vì sự cố của ông Justin Trudeau, lúc này là thủ tướng Canada. Ông Trudeau chế giễu ông Trump trong cuộc nói chuyện riêng tư với các lãnh đạo khác mà không biết rằng cuộc hội thoại bị một máy quay ở đằng xa ghi lại. Ông Trump đã tức giận, chỉ trích ông Trudeau "là người hai mặt" và hủy họp báo sau đó.

Trong lúc xung đột Iran - Israel đang lắng xuống sau giai đoạn leo thang, còn bế tắc thương mại giữa Mỹ và châu Âu chưa được giải quyết, nhiều vấn đề ngoài phạm vi NATO vẫn có thể phủ bóng lên hội nghị.

Nguyễn Tiến (Theo AFP, AP, Reuters)