Ủy ban Điều tra Tai nạn (AIB) của không quân Mỹ ngày 6/8 công bố báo cáo điều tra sự cố oanh tạc cơ B-2A tại căn cứ không quân Whiteman ngày 10/12/2022, trong đó cho biết lỗi lắp đặt khớp thủy lực đã khiến càng đáp hỏng, phi cơ mài cánh trái xuống mặt đất khi hạ cánh và lao ra khỏi đường băng.

Khi oanh tạc cơ B-2 mã hiệu 90-0041, có biệt danh Spirit of Hawaii, chuẩn bị hạ cánh xuống căn cứ Whiteman, hệ thống máy tính đã cảnh báo có rò rỉ ở hệ thống thủy lực. Càng đáp phía trước và càng chính bên trái thả bình thường, song càng chính bên phải không thả được.

Oanh tạc cơ B-2 có biệt danh Spirit of Hawaii sau sự cố tháng 12/2022 tại căn cứ Whiteman. Ảnh: USAF

Phi công sau đó thực hiện thao tác thả càng khẩn cấp. Các đèn báo đều cho thấy cả 3 càng đã ở trạng thái thả và cố định. Đài kiểm soát không lưu cho phép máy bay hạ cánh bình thường.

Khi tiếp đất, càng trái chiếc B-2 bị sập, cánh trái mài xuống đường băng và khiến máy bay lao ra bãi cỏ bên cạnh. Lớp vỏ bên dưới cánh trái bị bào mòn và thùng dầu ở đầu cánh bị vỡ, một phần nhiên liệu bốc cháy rồi lan ra thùng dầu khác.

Lực lượng cứu hỏa đã cố gắng kiểm soát ngọn lửa bên ngoài, nhưng nhiệt độ bên trong cánh trái tiếp tục tăng lên, dẫn tới hai thùng dầu phát nổ và thổi bay một phần mặt trên cánh trái. Lính cứu hỏa sau đó mới tiếp cận được ngọn lửa bên trong, khống chế hoàn toàn đám cháy sau khoảng một tiếng.

AIB nhấn mạnh rằng tham số máy bay khi hạ cánh, gồm tốc độ, độ cao và tải trọng, đều cho thấy đây không phải cú tiếp đất mạnh. Các nhà điều tra đã tập trung vào cách thức vận hành của càng đáp khi ở chế độ thả khẩn cấp.

Kết quả phân tích cho thấy thao tác thả càng khẩn cấp đã khắc phục vấn đề càng phải báo lỗi, nhưng lại làm tụt áp suất thủy lực cần thiết để duy trì càng trái ở trạng thái cố định. Khi máy bay tiếp đất, lực tác động tăng mạnh trong chớp nhoáng đã vượt quá sức tải của cụm càng ở trạng thái này, khiến nó bị sập hoàn toàn.

Theo đánh giá của AIB, thiệt hại của vụ sập càng đối với chiếc B-2 là hơn 300 triệu USD, trong khi căn cứ Whiteman cũng bị tổn thất khoảng 27.500 USD. Vụ tai nạn vô hiệu hóa đường băng tại sân bay Whiteman, căn cứ duy nhất của phi đội B-2 Spirit, trong một tuần và khiến lực lượng này bị cấm bay suốt 6 tháng sau đó.

Cánh trái chiếc B-2 bị hỏng nặng do vụ nổ nhiên liệu trong sự cố ngày 10/12/2022. Ảnh: AIB

B-2 Spirit là mẫu oanh tạc cơ chiến lược được Mỹ ra mắt năm 1988, cũng là phi cơ đắt nhất trong lịch sử. Giá thành chế tạo một chiếc B-2 khi đó là 515 triệu USD, tương đương 1,06 tỷ USD hiện nay. Nếu tính cả chi phí nghiên cứu phát triển, mỗi chiếc Spirit sẽ có giá lên tới 2,1 tỷ USD.

Mỹ đã sản xuất tổng cộng 21 oanh tạc cơ tàng hình B-2 Spirit, trong đó một chiếc bị phá hủy hoàn toàn do sự cố trong lúc cất cánh tại đảo Guam hồi năm 2008. Một phi cơ khác bị hỏng nặng do cháy trên mặt đất năm 2010, nhưng được sửa chữa và đưa trở lại biên chế với chi phí rất cao.

Lầu Năm Góc ngày 11/5 thông báo quyết định loại biên chiếc Spirit of Hawaii do chi phí sửa chữa quá cao. Động thái này đánh dấu oanh tạc cơ B-2 thứ hai bị loại biên vì tai nạn. Không quân Mỹ chỉ còn 19 chiếc B-2, trong đó một máy bay đang phải sửa chữa dài hạn cũng do sự cố sập càng khi hạ cánh năm 2021.

Nguyễn Tiến (Theo Aviationist, AFP, AP)