Hơn 50 hạ nghị sĩ Dân chủ đã rời khỏi Texas từ ngày 3/8 để ngăn Hạ viện bang tổ chức bỏ phiếu về kế hoạch vẽ lại bản đồ bầu cử được phe Cộng hòa đề xuất. Nếu kế hoạch được thông qua, đảng Cộng hòa sẽ tăng lợi thế ở Texas, có thể giành thêm 5 ghế tại Hạ viện Mỹ trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026.

Đảng Cộng hòa đang chiếm thế đa số tại Hạ viện bang Texas. Tuy nhiên, cơ quan này không thể tổ chức bỏ phiếu thông qua dự luật nếu không đủ 2/3 nghị sĩ có mặt.

Dưới sự lãnh đạo của Gene Wu, người đứng đầu phe Dân chủ tại Hạ viện bang Texas, hầu hết nghị sĩ Dân chủ đã đến Illinois, số khác chọn bang Massachusetts hoặc New York, đều có lãnh đạo thuộc đảng Dân chủ. Sau nhiều ngày "cố thủ" tại các khách sạn ở những bang này, họ đang đối mặt áp lực tài chính ngày càng tăng.

Wu cho biết ông cùng hàng chục đồng nghiệp đã dùng ngân sách của phe Dân chủ tại Hạ viện bang Texas để chi trả cho những hóa đơn khách sạn tốn kém. Tuy nhiên, họ đang phải kêu gọi quyên góp từ những người ủng hộ để có thể cố thủ thêm nhiều tuần, thậm chí nhiều tháng nếu cần.

"Chúng tôi đang nhận được rất nhiều khoản quyên góp nhỏ. Và số tiền này sẽ dùng để tiếp tục phản kháng", ông Wu nói.

Gene Wu, lãnh đạo Dân chủ tại Hạ viện bang Texas, phát biểu ở bang Illinois ngày 4/8. Ảnh: AFP

Các nghị sĩ Dân chủ Texas không chỉ đối mặt chi phí ăn ở lên đến hàng nghìn USD, mà còn có thể bị phạt 500 USD cho mỗi ngày rời nhiệm sở. Theo quy định của Hạ viện bang, họ không được phép dùng tiền từ ngân sách văn phòng hay quỹ vận động tranh cử cá nhân để nộp phạt.

Các nghị sĩ Texas làm việc theo cơ chế bán thời gian. Các nghị sĩ chỉ nhận lương 600 USD một tháng, cộng thêm hỗ trợ chi phí 221 USD mỗi ngày trong thời gian Hạ viện họp.

Các nghị sĩ Dân chủ dự định không trở về Texas cho đến khi kỳ họp nghị viện 30 ngày hiện tại kết thúc. Kỳ họp do Thống đốc Greg Abbott, đảng Cộng hòa, triệu tập hôm 21/7, kéo dài đến ngày 19/8. Nhưng ông Abbott có thể tiếp tục triệu tập một kỳ họp nữa để gia tăng sức ép với phe Dân chủ.

Nghị sĩ Thượng viện Texas Jose Menendez nói riêng tiền phạt hàng ngày đã gần bằng cả tháng lương của họ. Ông Menedez ngày 6/8 đã đến Boston, Massachusetts, để cùng các nghị sĩ Dân chủ khác tham gia một sự kiện vận động phản đối Texas vẽ lại bản đồ bầu cử.

"Họ cần lời cầu nguyện, sự quan tâm của các bạn, cần các bạn đứng về phía họ", ông Menendez kêu gọi những người ủng hộ.

Thống đốc Illinois JB Pritzker, một tỷ phú, đã chào đón các đồng nghiệp Dân chủ đến bang nhưng thông báo sẽ không hỗ trợ tài chính. Hạ nghị sĩ Texas James Talarico cho biết ông Pritzker đã làm theo mong muốn của họ.

"Chúng tôi đã nhận được nhiều khoản quyên góp từ khắp Texas và trên toàn nước Mỹ, từ những người dân bình thường góp 5, 10, 15 USD", ông Talarico nói. "Điều đó là hợp lý, bởi cuộc đấu tranh này là vì người dân và nên được tài trợ bởi chính người dân. Chúng tôi không có các tỷ phú đứng sau nỗ lực".

Tổ chức chính trị Powered by People cho biết họ đã quyên góp cho phe Dân chủ tại Hạ viện Texas để giúp họ trang trải những chi phí ban đầu, nhưng không nêu con số cụ thể.

Tổng chưởng lý Texas Ken Paxton, đảng Cộng hòa, ngày 6/8 thông báo mở cuộc điều tra để xác định liệu Powered by People liệu có phạm tội hối lộ khi hỗ trợ các nghị sĩ Dân chủ rời khỏi Texas hay không. Beto O'Rourke, lãnh đạo Powered by People, tuyên bố không nao núng và có thể "biến nguy thành cơ" để kêu gọi tài trợ.

Phe Dân chủ tại Hạ viện Texas đã lập website kêu gọi quyên góp từ 25 USD đến 2.500 USD, mức mặc định là 250 USD.

Thống đốc Abbott hồi đầu tuần đề nghị tòa án tối cao bang phế truất ông Wu và ra lệnh cho lực lượng hành pháp Texas điều tra cáo buộc tham nhũng liên quan cách phe Dân chủ chi trả cho nỗ lực di tản, cảnh báo bất kỳ ai hỗ trợ tài chính cho họ có thể bị coi là đồng phạm.

Theo ông Wu, cáo buộc hối lộ như vậy là "vô cùng ngớ ngẩn". "Không có nghị sĩ nào rời khỏi bang chỉ vì họ có thể nhận được một khoản quyên góp bù lại phần nào số tiền đã bỏ ra", ông Wu nói.

Trước khi phe Dân chủ tại Texas hành động, Wu nói ông đã trao đổi với các đồng minh để đảm bảo "điểm đến có đủ nguồn lực hỗ trợ chúng tôi". Tuy nhiên, ông lưu ý động thái không có gì khác biệt với việc một ứng viên tiềm năng kêu gọi người dân ủng hộ trước khi bắt đầu tranh cử.

Các nghị sĩ Dân chủ tại sự kiện vận động trước Hạ viện bang Massachusetts ở Boston ngày 6/8. Ảnh: Reuters

Luke Warford, người sáng lập Agave Democratic Infrastructure Fund, tổ chức gây quỹ của phe Dân chủ tại Texas, cho biết các nghị sĩ Dân chủ không cần lo lắng về nguy cơ phải trở lại vì thiếu tiền. Ông khẳng định các nhà tài trợ lâu năm hiểu rõ nếu phe Cộng hòa thành công trong việc vẽ lại bản đồ bầu cử, cái giá phải trả để cạnh tranh trong cuộc đua vào Hạ viện Mỹ năm 2026 sẽ rất lớn.

Hạ nghị sĩ Texas John Bucy không bận tâm về việc cuối cùng ai sẽ trả các khoản chi phí.

"Có quá nhiều điều đang bị đe dọa để phải nghĩ đến chuyện đó", Bucy nói. "Hóa đơn khách sạn chẳng là gì so với việc chúng tôi đang cố gắng thực hiện, đó là bảo vệ nền dân chủ".

Như Tâm (Theo AP)