Năm 1988, Shawn Moyer bị bạn hẹn bỏ rơi một tuần trước đêm dạ hội cuối cấp trung học ở trường Dallastown Area, Pennsylvania, Mỹ.

Cuối cùng, Moyer mở lời với Elena Hershey, bạn cùng lớp với em trai anh, làm bạn nhảy đêm dạ hội của mình. Chàng thanh niên rất vui khi Hershey nhận lời, nhưng không hề nghĩ rằng 37 năm sau, cô gái kém tuổi sẽ là người hiến tặng thận, cứu sống mình.

Sau khi tốt nghiệp, Moyer mất liên lạc với Hershey. Ông trở thành bác sĩ, trong khi Hershey chuyển đến Boulder, Colorado và trở thành giáo viên.

Cuối năm 2023, Hershey mới hay tin về Moyer thông qua bạn chung cũ, được biết ông đang vật lộn với các vấn đề sức khỏe, phải chạy thận nhân tạo và cần người hiến một quả thận.

"Tôi đã liên lạc với Moyer và đề nghị hiến thận của mình", bà Hershey nói, giải thích rằng bà đã quan tâm, nghiên cứu kỹ việc hiến thận trước đó khoảng hai năm và được chấp nhận đủ điều kiện hiến thận vào mùa hè năm 2023.

"Sau khi nghiên cứu đủ, tôi nhận ra vấn đề không phải là liệu tôi có hiến thận không, mà là khi nào sẽ hiến", bà Hershey, hiện 53 tuổi, nói. "Nếu nghỉ ngơi vài tuần, chịu đựng một chút khó chịu là tất những gì cần làm để kéo dài cuộc sống của một con người, đó là một quyết định dễ dàng".

Ông Moyer và bà Hershey trong đêm dạ hội năm 1988 (trái) và trong lần hội ngộ tháng 7/2024. Ảnh: WP

Khi bạn gái đêm dạ hội gần 40 năm trước liên lạc và ngỏ ý hiến thận, ông Moyer đã rất sửng sốt và bối rối.

Trao đổi qua điện thoại, bà Hershey biết bạn cũ từng ghép thận hai lần trong đời, một lần năm 16 và một lần năm 33 tuổi. Ông Moyer bị nhiễm trùng hồi thiếu niên gây suy thận. Thận hiến được ghép chỉ có thể duy trì được chức năng 8-20 năm.

"Chức năng thận của tôi ngày càng tệ. Tôi phải chạy thận nhân tạo từ khoảng 20 tháng trước", ông Moyer, hiện 55 tuổi, nói, cho biết ông được thêm tên vào danh sách chờ ghép thận từ người hiến đã qua đời, thời gian chờ là 7-10 năm.

Ông Moyer có nhóm máu O, không tương thích với nhóm máu của bà Hershey. Cả hai sau đó đăng ký chương trình ghép thận đổi chéo của Trung tâm Đăng ký Ghép thận quốc gia (NKR), cho phép người hiến tặng phiếu ưu tiên cho người nhận nếu cả hai không tương thích.

Theo chương trình này, bà Hershey có thể hiến thận cho một người khác. Phiếu của ông Moyer sẽ được kích hoạt ngay sau đó, giúp ông được ưu tiên nhận thận từ một người hiến khác còn sống.

Vợ của ông Moyer từng đăng ký chương trình tương tự cách đây 20 năm để hiến thận cho chồng vì không cùng nhóm máu. Thay vì đợi 7-10 năm để nhận thận từ người hiến đã qua đời, ông Moyer có thể nhận thận từ người hiến còn sống trong vòng một năm sau khi bà Hershey hiến thận.

"Tôi rất thích ý tưởng này. Trên thực tế, tôi có thể giúp hai người trong một lần hiến. Giống như trồng hai cây bằng một hạt giống vậy", bà Hershey nói.

Bà Hershey chuẩn bị phẫu thuật cắt bỏ thận ngày 3/7/2024 (trái), tập thể thể dục sau 8 tháng (phải). Ảnh: WP

Bà phẫu thuật cắt bỏ thận để hiến cho một người nhận ẩn danh tại bệnh viện AdventHealth Porter ngày 3/7/2024. Trong vòng hai tuần, bà đã có thể tập thể dục trở lại.

"Tôi không thấy có gì đáng ngại khi hiến thận, thậm chí thấy cuộc sống tươi đẹp, viên mãn hơn", bà bày tỏ. Trong thời gian hồi phục hậu phẫu, ông Moyer và vợ thường xuyên hỏi thăm, gửi hoa cho bà.

Sau nhiều tháng chờ đợi, ngày 13/2, ông Moyer nhận tin có người hiến tặng tương thích. Hershey là người đầu tiên mà ông thông báo. Ca ghép thận được tiến hành một tuần sau tại bệnh viện UPMC Harrisburg, diễn ra tốt đẹp.

Ông Moyer đang hồi phục tại nhà và thường xuyên cập nhật tình hình với bà Hershey. Bà hy vọng câu chuyện có thể truyền cảm hứng cho mọi người cân nhắc hiến tạng.

"Ca mổ đơn giản, hồi phục cũng dễ dàng. Tôi không tốn gì khi hiến thận do bảo hiểm của người nhận chi trả toàn bộ chi phí. Nếu có thêm một quả thận nữa, tôi sẵn sàng làm lại", bà nói. "Mỗi chúng ta đều có thể lan tỏa lòng trắc ẩn bằng những hành động nhỏ, tạo hiệu ứng sâu rộng".

Về phần mình, Moyer cho biết việc bị bạn hẹn đêm dạ hội bỏ rơi gần 40 năm trước là một trong những điều tuyệt vời nhất từng xảy ra trong đời ông, giúp kết nối ông với Hershey.

"Đúng là chẳng ai biết trước được điều gì, phải không?" Moyer nói.

Đức Trung (Theo Washington Post, USA Today, WSJ)