Tờ Rossiskaya Gazeta của Nga ngày 19/3 dẫn các nguồn tin giấu tên cho biết tổ hợp phòng không tầm xa S-400 nước này đã bắn rơi một tiêm kích F-16 Ukraine trên bầu trời tỉnh Sumy, giáp với tỉnh Kursk. "Chiến đấu cơ Su-35S chỉ thị mục tiêu cho hệ thống S-400 khai hỏa", một nguồn tin cho hay.

Yury Ignat, lãnh đạo văn phòng báo chí của không quân Ukraine, cùng ngày bác bỏ thông tin. Tổng thống Volodymyr Zelensky sau đó cho rằng đây là "tin giả", đồng thời tuyên bố Ukraine đã tiếp nhận thêm tiêm kích F-16 nhưng không nêu con số cụ thể.

Tiêm kích F-16 Ukraine trong ảnh công bố tháng 8/2024. Ảnh: RBC-Ukraine

Sonyashnik, tài khoản Telegram do các binh sĩ không quân Ukraine vận hành, thừa nhận một máy bay F-16 bị tên lửa Nga khóa mục tiêu. "Phi công đã tránh né được quả đạn", tài khoản này viết.

Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin trên.

Rybar, tài khoản có 1,3 triệu người theo dõi trên Telegram và thường được sử dụng làm nguồn tin thay thế cho các tuyên bố chính thức của Moskva, cho biết lực lượng Nga đã tổ chức phục kích sau khi phát hiện tiêm kích F-16 Ukraine hoạt động tại Sumy.

"Một tổ hợp S-400 đã cơ động tới gần biên giới, sẵn sàng phối hợp với tiêm kích Su-35S khi phát hiện dấu hiệu của F-16", tài khoản này tiết lộ.

Video đăng trên mạng xã hội Ukraine hôm 19/3 cho thấy một chiếc F-16 bay rất thấp ở tỉnh Sumy để tránh bị radar phát hiện. Rybar nhận định máy bay có thể xuất phát từ căn cứ không quân Vasilkov ở tỉnh Kiev, sau đó tới Sumy để yểm trợ tiêm kích MiG-29 áp sát biên giới.

Tài khoản Fighter Bomber của một phi công tiêm kích Nga nói rằng các hệ thống phòng không tầm xa thường tối ưu cho mục tiêu bay cao, khó đối phó phi cơ bay thấp từ khoảng cách lớn vì độ cong của Trái Đất và khuất đường chân trời.

"Su-35S có thể phát hiện và chiếu xạ mục tiêu cho tên lửa S-400 nhằm khắc phục điểm yếu này. Không phải lần khai hỏa nào cũng thành công, kết quả có thể sẽ khác trong những trận giao chiến tiếp theo", phi công Nga cho hay.

Tiêm kích F-16 được đánh giá là có năng lực vượt trội so với các dòng chiến đấu cơ thời Liên Xô trong biên chế không quân Ukraine, đặc biệt là trong nhiệm vụ đánh chặn tên lửa hành trình, thậm chí hiệu quả hơn cả các hệ thống phòng không mặt đất trong vai trò này.

Một tiêm kích F-16 Ukraine bị rơi khi ứng phó đợt tập kích của Nga ngày 26/8/2024, chưa đầy một tháng sau khi nước này tiếp nhận lô F-16 đầu tiên. Trung tá Oleksiy Mes, người điều khiển chiếc F-16 và là một trong những phi công tiêm kích giỏi nhất Ukraine, thiệt mạng trong sự việc.

Vị trí tỉnh Sumy của Ukraine. Đồ họa: RYV

Phi đội F-16 Ukraine ban đầu chỉ làm nhiệm vụ phòng không ở tuyến sau, chuyên đánh chặn tên lửa hành trình và máy bay không người lái (UAV) tự sát của Nga. Chiến đấu cơ này lần đầu xuất hiện với vũ khí tấn công mặt đất hồi tháng 2, nhưng không rõ địa điểm tham chiến.

Các tài khoản ủng hộ quân đội Nga nhận định những chiếc F-16 Ukraine bắt đầu làm nhiệm vụ ở Sumy từ tháng trước, thời điểm Moskva bắt đầu chiến dịch phản công tại Kursk, nhằm yểm trợ các biên đội MiG-29 ném bom dẫn đường vào lãnh thổ Nga.

Nguyễn Tiến (Theo Rossiskaya Gazeta, AP, UNN)