Lực lượng an ninh Ecuador mới đây tiết lộ cách họ lần ra dấu vết và bắt trùm ma túy Macías, thủ lĩnh băng đảng Los Choneros, kẻ bị truy nã gắt gao nhất nước này, hơn một năm sau vụ vượt ngục của ông ta.

Theo các công tố viên Mỹ, băng Los Choneros từng tuyên bố có 5.000 thành viên bên trong hệ thống nhà tù và 7.000 bên ngoài. Los Choneros, cùng với băng đảng Sinaloa của Mexico, đã thống trị hoạt động buôn bán cocaine ở Ecuador. Macías bị truy tố tại tòa án liên bang ở Brooklyn với cáo buộc phân phối lượng lớn cocaine vào Mỹ.

Lực lượng an ninh Ecuador và các đối tác Mỹ đã truy tìm Macías từ khi ông ta trốn thoát khỏi một nhà tù an ninh nghiêm ngặt ở thành phố Guayaquil vào đầu năm 2024.

Sau cuộc truy lùng kéo dài gần 18 tháng, Khối An ninh Ecuador đã có bước đột phá quan trọng vào ngày 25/6 khi họ nhận được thông tin tình báo về vị trí một ngôi nhà sang trọng ở thành phố biển Manta, tỉnh Manabí, thành trì lâu năm của băng Los Choneros.

Manh mối quan trọng là họ phát hiện một quan chức làm việc cho cơ quan giao thông vận tải của Manta nhưng lại không xuất hiện tại cơ quan. Họ sau đó biết rằng người này đang cung cấp bảo vệ an ninh cho Macías và nhờ đó lần ra căn nhà. Biệt thự thuộc về Verónica Narcisa Briones Zambrano, người tình của Macías đang bị giam tại một nhà tù khác ở Guayaquil

José Adolfo "Fito" Macías Villamar sau khi bị bắt. Ảnh: Reuters

Lực lượng chức năng Ecuador lập tức tới khu vực và triển khai chiến dịch kéo dài 10 giờ. Nhằm tránh nguy cơ cuộc đột kích bị can thiệp, quân đội và cảnh sát đã phong tỏa khu vực mục tiêu trong bán kính 15 khu nhà để không ai có thể ra vào hiện trường.

Các đội đặc nhiệm sau đó ập vào căn nhà để thu thập thêm thông tin và kiểm soát toàn bộ khu vực. Đó là một ngôi biệt thự đầy đủ tiện nghi, có hồ bơi, phòng gym, thiết bị gia dụng, phòng chơi game, tường vân đá cẩm thạch, một số khu vực trong công trình chưa được hoàn thiện.

Trên sàn nhà có một lối đi được ngụy trang hoàn hảo, dẫn tới căn hầm có điều hòa không khí.

Để định vị Macías, các đơn vị chiến thuật đã sử dụng máy đo mật độ, thiết bị đo độ dày của tường nhằm phát hiện các buồng bí mật.

Máy bay giám sát phát hiện một cánh đồng bất thường phía sau căn nhà. Ngay lập tức, lực lượng chức năng ra lệnh sử dụng máy đào lục tung khu vực để xác định vị trí trùm ma túy.

"Họ bắt đầu đào bới. Khi họ vừa khởi động, Fito bắt đầu hoảng loạn vì nếu chúng tôi tiếp tục, mái hầm của ông ta sẽ bị sập. Ngay lúc đó, Fito mở nắp hầm và chui ra. Quân đội đang chờ sẵn và chúng tôi đã bắt ông ta như vậy", Bộ trưởng Reimberg nói.

Những người lính ghì chặt Macías xuống đất, chĩa súng vào ông ta và ra lệnh khai rõ tên đầy đủ của mình.

"Adolfo Macías Villamar", ông ta nói khi đang nằm trên sàn với hai tay bị trói sau lưng.

Sau chiến dịch, giới chức bắt Macías cùng 4 người khác làm nhiệm vụ bảo vệ ông ta.

Macías hiện bị giam tại nhà tù an ninh nghiêm ngặt La Roca, nằm trong khu phức hợp nhà tù Guayaquil, phía sau nhà tù La Regional, nơi Macías đã vượt ngục vào tháng 1/2024.

Tổng thống Daniel Noboa cho biết Ecuador đang tiến hành các thủ tục để dẫn độ Macías sang Mỹ và đang chờ phản hồi từ các quan chức Mỹ.

Các công tố viên Mỹ cáo buộc Macías đã cầm đầu Los Choneros ít nhất từ năm 2020, kiểm soát các tuyến buôn bán cocaine qua Ecuador, đồng thời điều hành một mạng lưới phân phối qua Trung Mỹ và Mexico để đến Mỹ và xa hơn nữa.

Họ nói rằng tổ chức của Macías đã sử dụng mọi thủ đoạn, từ đe dọa, giết người đến hối lộ để mở rộng mạng lưới và buôn lậu súng từ Mỹ sang Ecuador nhằm gia tăng sức mạnh.

"Theo cáo buộc, bị cáo là một thủ lĩnh tàn nhẫn và kẻ buôn bán ma túy khét tiếng của một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia bạo lực", John J. Durham, công tố viên Mỹ tại quận Đông New York, cho hay. "Bằng việc chỉ đạo mạng lưới sát thủ, buôn bán ma túy và vũ khí của Los Choneros, cùng với việc tuồn số lượng cocaine gây chết người vào Mỹ, bị cáo đã gây ra thiệt hại lớn cho chính đất nước mình và cả Mỹ".

Các băng đảng ma túy đã biến Ecuador từ một quốc gia yên bình trở thành trung tâm trung chuyển cocaine khét tiếng. Los Choneros và các băng nhóm khác đã xây dựng liên minh với các băng đảng Mexico và mafia Albania. Họ thâm nhập vào chính phủ ở nhiều cấp độ, thậm chí biến nhà tù thành nơi điều hành hoạt động.

Macías từng chế giễu chính phủ Ecuador vào tháng 9/2023 bằng một video ca nhạc được dàn dựng công phu, quay bên trong nhà tù La Regional. Tháng 1/2024, tin đồn lan truyền rằng Macías đã vượt ngục. Khi cảnh sát đến, tên trùm ma túy thực sự đã biến mất. Theo giới chức tình báo, vì được mật báo từ vài ngày trước rằng giới chức định chuyển ông ta sang nhà tù khác, Macías "chỉ đơn giản là bước thẳng ra ngoài bằng lối cửa trước".

Chính quyền Ecuador ráo riết truy tìm Macías kể từ đó. Ngày 9/3, họ công bố phần thưởng một triệu USD cho bất kỳ thông tin nào giúp bắt được ông ta.

Khoảng một tháng trước, lực lượng an ninh đã bắt các thành viên gia đình và những người thân cận với Macías, tịch thu một số tài sản của ông ta. Bộ trưởng Nội vụ Ecuador mô tả đây là chiến lược "đánh vào tâm lý" nhằm khiến Macías mất kiểm soát.

Một thành viên quân đội lục soát nơi ẩn náu của trùm ma túy Macías sau khi ông ta bị bắt lại ở Manta, tỉnh Manabí, Ecuador, hôm 25/6. Ảnh: Quân đội Ecuador

Vụ bắt Macías là một chiến thắng đối với Tổng thống Noboa, người đã cố gắng thể hiện mình là một lãnh đạo cứng rắn nhưng lại chật vật kiểm soát tình trạng bạo lực gia tăng ở trong nước. Ông ca ngợi các đạo luật mới cho phép mở rộng quyền hạn của lực lượng an ninh để nhanh chóng bắt nghi phạm.

"Tôi ghi nhận công lao của cảnh sát và quân đội đã tham gia chiến dịch này", ông nói. "Nhiều kẻ khác sẽ bị tóm. Chúng ta sẽ giành lại đất nước".

Vũ Hoàng (Theo Washington Post, CNN, AFP, Reuters)