Tờ Politico ngày 14/4 dẫn tài liệu họ thu thập được cho biết chính quyền Trump sẽ đề xuất phân bổ 28,4 tỷ USD ngân sách năm tài khóa 2026 cho Bộ Ngoại giao và Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), với những khoản cắt giảm do Cục quản lý Hành chính và Ngân sách Mỹ (OMB) vạch ra.

Đề xuất này giảm gần 1/2 so với mức 54,4 tỷ USD ngân sách trong năm tài khóa 2025, cắt giảm hoặc loại bỏ nhiều chương trình, gồm nhiều chương trình thúc đẩy dân chủ, hỗ trợ trao đổi giáo dục, văn hóa, hỗ trợ các tổ chức đa quốc gia, chống buôn bán ma túy, giải quyết thách thức y tế.

Trong số này, Quỹ Hỗ trợ Dân chủ Quốc gia (NED), Trung tâm Đông-Tây (EWC), Quỹ Châu Á (Asia Foundation), Chương trình Thực thi Pháp luật và Kiểm soát Ma túy Quốc tế (INCLE) sẽ bị cắt ngân sách hoàn toàn.

Chính quyền ông Trump cũng cân nhắc đóng cửa hơn 30 cơ sở ngoại giao của Mỹ trên khắp thế giới. Hai quan chức thạo tin cho biết trong số này có các đại sứ quán Mỹ ở vùng nam Phi, vùng Sahel, châu Đại Dương và một số lãnh sự quán ở châu Âu.

Đề xuất cũng chỉ ra khoảng 2,1 tỷ USD sẽ được phân bổ cho một chương trình mới là Quỹ Cơ hội Nước Mỹ Trên hết, song không nêu chi tiết.

Con dấu Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington. Ảnh: CFR

Đề xuất cũng tính đến quá trình giải thể USAID. Chính quyền Trump đã thông báo với quốc hội rằng USAID sẽ đóng cửa từ ngày 1/7 và chức năng của cơ quan độc lập này được chuyển cho Bộ Ngoại giao Mỹ.

Nhà Trắng chưa xác nhận thông tin với Politico. Bộ Ngoại giao Mỹ chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Giới quan sát cho hay đề xuất này phản ánh ưu tiên thu hẹp quy mô, chi tiêu của chính phủ Mỹ. Hiện chưa rõ tiềm năng thực thi của đề xuất. Ngay cả khi tất cả các khoản cắt giảm được đưa vào đề xuất chính thức của OMB trong năm tài khóa 2026, quốc hội Mỹ có tiền lệ phớt lờ những đề xuất như vậy và đưa ra kế hoạch riêng.

Ngân sách dành cho Bộ Ngoại giao và USAID chiếm phần lớn ngân sách đối ngoại do quốc hội giám sát, dù có một số chương trình liên quan thuộc các cơ quan khác.

Đức Trung (Theo Politico, Washington Post)