Chính quyền của Tổng thống Donald Trump ngày 13/5 thông báo sẽ cắt giảm thêm các khoản tài trợ cho Đại học Harvard từ 8 cơ quan liên bang, trong đó có Bộ Quốc phòng, Bộ Năng lượng và Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF). Những khoản tài trợ bị cắt lần này có tổng giá trị khoảng 450 triệu USD, không liên quan đến 2,2 tỷ USD tài trợ liên bang bị đóng băng từ tháng 4.

"Đại học Harvard liên tục thất bại trong giải quyết tình trạng phân biệt chủng tộc và bài xích Do Thái đang lan rộng trong khuôn viên trường", Tổ công tác Liên ngành chống bài xích Do Thái, cơ chế đặc biệt do ông Trump yêu cầu thành lập để cải cách các trường đại học, cho hay.

Cơ quan này cũng chỉ trích Harvard là "mảnh đất màu mỡ cho nạn phân biệt đối xử". "Những gì đang diễn ra tại Harvard không phải sự lãnh đạo, mà là hèn nhát. Ở đó không có tự do học thuật, các thể chế quản lý đã đánh mất quyền lực", Tổ công tác Liên ngành chống bài xích Do Thái nhấn mạnh.

Khuôn viên Trường Luật thuộc Đại học Harvard. Ảnh: Đại học Harvard

Chỉ vài giờ sau thông báo trên, Đại học Harvard đã bổ sung đơn kiện đáp trả chính phủ tại tòa án liên bang ở thành phố Boston. Đơn kiện này được nộp lên tòa án từ ngày 22/4 để phản đối lệnh đóng băng 2,2 tỷ USD tài trợ.

Đại học Harvard lập luận rằng các yêu cầu của chính quyền Trump vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp. Trường cũng cho rằng hành động đóng băng tài trợ được ban hành mà không tuân thủ quy trình pháp lý.

"Chính phủ chưa xác định và cũng không thể xác định được mối liên hệ hợp lý nào giữa các lo ngại về bài xích Do Thái và những nghiên cứu y học, khoa học, công nghệ đã bị đóng băng hoặc hủy tài trợ", trường cho hay.

Đại học Harvard đề nghị Thẩm phán Allison Burroughs tuyên bố hành động của chính quyền Mỹ là bất hợp pháp và hủy quyết định chặn các khoản tài trợ. Phiên tranh luận dự kiến diễn ra ngày 21/7.

Tổng thống Trump thường xuyên chỉ trích Đại học Harvard vì các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine diễn ra trong khuôn viên trường. Ông cáo buộc hoạt động này mang tính kỳ thị cộng đồng Do Thái và ủng hộ nhóm vũ trang Hamas ở Dải Gaza, tổ chức bị Mỹ liệt vào danh sách khủng bố.

Đại học Harvard khẳng định cam kết chống lại nạn bài xích Do Thái và đã triển khai các biện pháp bảo vệ sinh viên Do Thái, du học sinh Israel. Trường cho rằng hành động của chính quyền Trump đe dọa tự do học thuật và can thiệp quá sâu vào nội bộ.

Thanh Danh (Theo Reuters, CNBC)