"Họ phản ứng với yêu cầu của chính quyền bằng cách đệ đơn kiện, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục đàm phán nếu họ muốn đàm phán", Bộ trưởng Giáo dục Mỹ Linda McMahon hôm 4/6 cho hay.

Theo bà, Nhà Trắng đã tích cực liên lạc với Harvard và trường đã tuân thủ một số yêu cầu của chính quyền nhằm chấm dứt tình trạng phân biệt đối xử, trong đó có cáo buộc liên quan chương trình DEI (đa dạng, công bằng, hòa nhập) và hoạt động bị cho là bài Do Thái.

Harvard đã thực hiện các bước để giải quyết cáo buộc bài Do Thái, như ban hành hướng dẫn làm rõ các chính sách Không phân biệt đối xử và Chống bắt nạt (NDAB). Trường cũng tăng cường và mở rộng các buổi đào tạo giáo dục về chống bài Do Thái.

Bộ trưởng McMahon cho biết Harvard đang trong quá trình kiện tụng nên các cuộc đàm phán bị trì hoãn. Bà cũng cho rằng "cuộc khủng hoảng" tại Harvard đã dần bị đẩy lùi nhờ chiến dịch gây sức ép của chính quyền.

Trong buổi điều trần trước Thượng viện ngày 4/6, Bộ trưởng McMahon nói rằng sinh viên Do Thái rất sợ đến trường Harvard và ban quản lý đang nỗ lực mang đến cho họ "môi trường an toàn".

Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon trong một phiên điều trần ở Thượng viện ngày 3/6. Ảnh: AFP

Căng thẳng giữa Đại học Harvard và chính quyền Tổng thống Donald Trump leo thang từ cuối tháng 3. Nhóm liên ngành Chống tư tưởng bài xích Do Thái (JTFCAS) thuộc Bộ Giáo dục Mỹ ngày 15/4 ra loạt yêu cầu với trường, trong đó có thay đổi chương trình giảng dạy và cách thức tuyển sinh nhằm "loại bỏ tư tưởng bài Do Thái", sau loạt cuộc biểu tình của sinh viên và nhân viên Harvard phản đối chiến sự Gaza hồi năm ngoái. Chính quyền cũng yêu cầu Harvard hủy bỏ các chương trình DEI.

Đại học Harvard thông báo sẵn sàng hợp tác với chính quyền, nhưng cho rằng các yêu cầu như vậy là can thiệp quá mức, cho phép chính quyền liên bang "kiểm soát cộng đồng Harvard" và đe dọa "các giá trị của trường trong vai trò tổ chức tư nhân chỉ tập trung mục tiêu theo đuổi, sáng tạo và phổ cập kiến thức".

Chính quyền Trump sau đó đóng băng 2,3 tỷ USD tài trợ liên bang cho Harvard. Đại học Harvard đã khởi kiện chính quyền, cáo buộc Nhà Trắng vi phạm quyền hiến định của trường khi đóng băng hàng tỷ USD tài trợ cho cơ sở.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ hồi tháng 5 thông báo thu hồi giấy phép Chương trình Sinh viên và Trao đổi Du học (SEVP) của Harvard, ngăn trường này tuyển và đào tạo sinh viên nước ngoài có visa du học. Tuy nhiên, một thẩm phán liên bang đã chặn động thái này.

Tổng thống Trump hôm 4/6 ký lệnh cấm cấp visa cho người nước ngoài muốn vào nước này để theo học hoặc tham gia chương trình trao đổi tại Harvard. Ông Trump nói việc ngôi trường này tiếp nhận sinh viên quốc tế tạo ra "mối đe dọa đối với Mỹ". Harvard gọi động thái này là "trả đũa bất hợp pháp" và vi phạm các quyền của Harvard được quy định trong Tu chính án thứ nhất.

Huyền Lê (Theo ABC News, AFP)