Trong tháng 5/2025, nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á như Singapore, Hong Kong, Trung Quốc, Malaysia và Thái Lan ghi nhận số ca mắc Covid-19 gia tăng đáng kể. Dù chưa xuất hiện biến chủng nguy hiểm mới, giới chuyên gia cho rằng có ba yếu tố chính đang đồng thời thúc đẩy làn sóng lây nhiễm này.
Miễn dịch cộng đồng suy giảm theo thời gian
Một trong những lý do hàng đầu khiến dịch bùng phát trở lại là khả năng miễn dịch trong cộng đồng đang suy yếu, đặc biệt ở nhóm người cao tuổi hoặc chưa tiêm đủ mũi vaccine tăng cường.
Tại Singapore, Bộ Y tế nước này cho biết số ca nhiễm tăng 28% từ ngày 27/4 đến ngày 3/5, với hơn 14.200 trường hợp. Số người nhập viện cũng tăng gần 30%. Dù không ghi nhận các biến chủng gây bệnh nặng, giới chức y tế cảnh báo sự suy giảm miễn dịch theo thời gian khiến cộng đồng dễ tổn thương hơn trước các biến chủng đang lưu hành.
Tại Hong Kong, tỷ lệ mẫu hô hấp dương tính với Covid-19 tăng từ 6,2% lên 13,6% chỉ trong vòng một tháng. Đáng chú ý, 83% số ca tử vong là người từ 65 tuổi trở lên. Các chuyên gia nhận định hiệu lực bảo vệ của vaccine đang giảm dần, nhất là ở những người không tiêm nhắc lại.
Ở Trung Quốc, dữ liệu ghi nhận tỷ lệ dương tính với virus trong các bệnh phẩm cúm tăng từ 7,5% lên 16,2% trong vòng 5 tuần. Điều này cho thấy làn sóng lây nhiễm có thể đã âm thầm lan rộng hơn so với báo cáo chính thức.
 |
Một người phụ nữ đeo khẩu trang trên chuyến xe bus tại Singapore. Ảnh: Strais Times |
Tăng tiếp xúc xã hội và các sự kiện đông người
Dịp lễ và kỳ nghỉ kéo dài khiến nhu cầu đi lại, tụ tập và tổ chức sự kiện gia tăng mạnh. Những hoạt động đông người diễn ra liên tục trong đã tạo điều kiện lý tưởng để virus lây lan nhanh trong cộng đồng.
Tại Thái Lan, lễ hội Songkran tổ chức vào tháng 4 thu hút đông đảo người dân di chuyển, tụ tập và ăn mừng. Sau kỳ nghỉ này, hai ổ dịch cộng đồng lớn được ghi nhận. Giới chức y tế Thái Lan nhận định đây là nguyên nhân chính khiến số ca tăng lên hơn 71.000 trong chưa đầy 5 tháng.
Tương tự, Singapore và Hong Kong cũng chứng kiến làn sóng dịch sau các sự kiện xã hội quy mô lớn. Tại Singapore, tỷ lệ nhập viện tăng mạnh sau các buổi tụ tập lễ hội và hội chợ.
Biến chủng phụ lan nhanh dù ít nghiêm trọng
Dù chưa xuất hiện biến chủng mới nguy hiểm hơn Omicron, sự lan rộng của các dòng phụ như XEC, JN.1, LF.7 và NB.1.8 khiến số ca mắc mới tăng nhanh.
Tại Singapore, các biến chủng phụ LF.7 và NB.1.8, hậu duệ của JN.1, đang lưu hành chủ yếu. Các chuyên gia cho biết chúng có khả năng lây lan nhanh hơn nhưng chưa có dấu hiệu gây bệnh nặng hơn.
Tại Thái Lan, biến chủng XEC, dòng tái tổ hợp của Omicron, là chủng chiếm ưu thế trong đợt dịch gần đây. XEC xuất hiện phổ biến tại Thái Lan từ tháng 1 đến tháng 2/2025, được đánh giá có khả năng lây lan nhanh và né tránh miễn dịch hiệu quả. Giới chức nước này xác định XEC đóng vai trò quan trọng trong hai ổ dịch lớn sau kỳ nghỉ Songkran. Dù chưa gây bệnh nặng rõ rệt, biến thể vẫn khiến ngành y tế nâng mức cảnh báo.
Hong Kong và Trung Quốc cũng ghi nhận sự hiện diện của các dòng phụ tương tự. Dù tải lượng virus tăng lên trong các mẫu nước thải, hệ thống y tế chưa bị quá tải. Tuy vậy, giới chuyên gia khuyến cáo người dân không nên chủ quan.
Theo Gulf News, các yếu tố trên cùng cộng hưởng đã tạo điều kiện cho virus SARS-CoV-2 bùng phát trở lại trên diện rộng. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị người dân nên tiêm đủ mũi vaccine, đặc biệt là nhóm nguy cơ cao, đồng thời duy trì thói quen phòng dịch như đeo khẩu trang, rửa tay và tránh tụ tập đông người.
Thục Linh (Theo Strais Times, Times of India, Nation Thailand)
