Thông tin được BSCK2 Ngô Quân Vũ, Trưởng khoa Nội thận - lọc máu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết tại Hội nghị khoa học Tổng kết 500 ca ghép thận tại bệnh viện này, ngày 29/5.

Ca ghép thận đầu tiên được thực hiện vào năm 2016 cho bệnh nhân Lê Hữu Đa (sinh 1964), nhận thận từ người còn sống. Sau 9 năm, chức năng thận của ông vẫn ổn định. Số ca ghép thận tăng đều qua từng năm, hiện trung bình mỗi năm thực hiện 120-140 ca, phần lớn từ người hiến sống. Trong số này, 65% bệnh nhân là nam, 35% nữ. Người trẻ nhất được ghép thận là 19 tuổi, lớn nhất 70 tuổi. Nhóm tuổi 20-39 chiếm tỷ lệ cao nhất với 46%. Tỷ lệ sống sau một năm đạt 99,8%, sau 5 năm là 95%.

Theo bác sĩ Vũ, ghép thận là phương pháp điều trị hiệu quả, chất lượng cao và chi phí thấp so với chạy thận nhân tạo hoặc lọc màng bụng. Bệnh nhân suy thận nặng nếu không ghép phải chạy thận ba lần mỗi tuần, gần như không thể lao động, phụ thuộc vào gia đình và xã hội. Sau ghép thận, người bệnh hồi phục tốt, có thể làm việc bình thường và giảm gánh nặng kinh tế.

Như ông Phạm Minh Tuyên, 51 tuổi, Thái Bình, từng phải chạy thận suốt 11 năm, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và công việc. Năm 2017, ông được ghép thận tại Bệnh viện 108. Sau 8 năm, hiện sức khỏe ổn định, ông đã trở lại lao động như trước.

"Ghép thận không chỉ kéo dài cuộc sống mà còn giúp tôi khỏe mạnh, tiếp tục làm việc và cống hiến. Tôi vô cùng biết ơn các y bác sĩ đã giúp mình có cơ hội hồi sinh", ông bày tỏ tại hội nghị.

Một ca ghép thận tại Bệnh viện 108. Ảnh: An Ngọc

PGS.TS Vũ Ngọc Lâm, Phó Giám đốc, nhận định ghép tạng, đặc biệt là ghép thận, là một trong những thành tựu lớn của y học thế kỷ 20. Đây là phương pháp duy nhất giúp cứu sống bệnh nhân trong nhiều trường hợp như suy thận mạn giai đoạn cuối, một số bệnh tự miễn gây suy thận hay suy thận do tiểu đường.

Hiện nay, kỹ thuật ghép thận đã phát triển mạnh mẽ với các hình thức như lấy thận từ người cho sống hoặc người chết não. Nhờ đó, nhiều bệnh nhân suy thận mạn có thêm cơ hội điều trị, vượt qua giới hạn của các phương pháp thay thế thận khác. Tại Việt Nam, ca ghép thận đầu tiên đã mở đường cho các ca ghép gan và tim về sau.

Việc thực hiện ghép tạng đòi hỏi phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa như ngoại, nội, gây mê hồi sức, cận lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh. Quá trình này gặp nhiều khó khăn do các bệnh lý phức tạp, nguy cơ miễn dịch cao và những ca ghép không cùng nhóm máu, đòi hỏi chuyên môn sâu và công nghệ hiện đại. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là nguồn thận hiến còn hạn chế, trong khi nhu cầu lại rất cao. Phần lớn ca ghép sử dụng thận từ người cho sống, số lượng từ người chết não hoặc ngừng tim còn rất thấp.

PGS.TS Vũ Ngọc Lâm, Phó Giám đốc Bệnh viện 108, phát biểu tại hội nghị. Ảnh: An Ngọc

Hiện, Bộ Y tế đã phê duyệt khoảng 30 cơ sở y tế ghép tạng ở tuyến tỉnh và trung ương. Bệnh viện 108 cũng đã chuyển giao nhiều kỹ thuật ghép thận cho các bệnh viện tuyến dưới, giúp bệnh nhân được ghép ngay tại địa phương, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Tính đến đầu 2025, sau 32 năm ghép tạng và 13 năm lấy tạng từ người cho chết não, cả nước thực hiện được hơn 9.000 ca ghép. Trong đó, chủ yếu là ghép thận với hơn 8.000 ca; ghép gan 650; ghép tim 90; ghép phổi 11; còn lại một số ca ghép ruột, tạng khác.

Lê Nga