Trả lời:

Thận ứ nước là tình trạng bể thận (phần trung tâm của thận, nơi thu thận nước tiểu) bị giãn to, do nước tiểu không thể thoát xuống bàng quang. Bệnh có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên thận. Nguyên nhân gây bệnh được chia thành do tắc nghẽn (thường tắc ở vị trí chuyển tiếp từ bể thận xuống niệu quản, từ niệu quản xuống bàng quang) và không do tắc nghẽn (như trào ngược bàng quang - niệu quản, thận ứ nước sinh lý).

Trước sinh, bệnh thường được phát hiện qua siêu âm thai định kỳ. Sau khi sinh, trẻ có thể biểu hiện như sờ thấy khối u ở bụng, bụng chướng, nhiễm trùng tiểu, sốt không rõ nguyên nhân, quấy khóc, bỏ bú.

Phương pháp điều trị thận ứ nước phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của bệnh. Với trường hợp nhẹ, bác sĩ chỉ định theo dõi định kỳ bằng siêu âm và tình trạng thận ứ nước có thể tự cải thiện dần khi trẻ lớn lên. Nếu trẻ có nguy cơ cao bị nhiễm trùng tiểu có thể cho uống kháng sinh để phòng ngừa. Trường hợp ứ nước nặng (độ ba) cần phải chụp xạ hình thận (DTPA, MAG3) để biết chức năng thận còn bao nhiêu.

Thông qua kết quả chụp xạ hình thận, bác sĩ quyết định phương pháp điều trị. Phẫu thuật được chỉ định khi thận ứ nước ở mức độ nặng, chức năng thận bị suy giảm. Nếu chức năng hoạt động của thận dưới 40% hoặc trên 40% nhưng qua các lần theo dõi có dấu hiệu suy giảm, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để giữ thận hoạt động, tránh suy giảm nhiều hơn.

Trẻ bị thận ứ nước do tắc nghẽn được can thiệp phẫu thuật nếu mức độ giãn của đài bể thận ngày càng nặng hơn, thận giãn to, nhiễm trùng tiểu. Nếu bệnh do trào ngược nước tiểu từ bàng quang lên thận thì bác sĩ dùng kháng sinh để chống nhiễm trùng chờ cơ thể tự cải thiện, nhất là ở trẻ dưới một tuổi và độ trào ngược nhẹ (độ một, hai). Trẻ sử dụng kháng sinh phòng ngừa không hiệu quả thì cần phẫu thuật để bảo vệ thận.

Phó giáo sư Tấn Sơn (phải) phẫu thuật cho một trẻ bị thận ứ nước. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Các loại phẫu thuật phổ biến bao gồm phẫu thuật tạo hình khúc nối bể thận - niệu quản (cắt bỏ đoạn hẹp và nối lại), cắt van niệu đạo sau, cắm lại niệu quản vào bàng quang... Hiện phẫu thuật nội soi hoặc robot ít xâm lấn được áp dụng phổ biến.

Hiện con bạn được chẩn đoán thận ứ nước từ trong bào thai, cần theo dõi thêm, bạn hãy tuân thủ lịch tái khám, làm các xét nghiệm cần thiết định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.

PGS.TS.BS Lê Tấn Sơn

Cố vấn chuyên môn Khoa Ngoại Nhi

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM