Tăng mỡ máu có cần uống thuốc để phòng đột quỵ?

Tôi tình cờ phát hiện mỡ máu hơi cao, có cần uống thuốc để phòng đột quỵ và nhồi máu cơ tim từ sớm? (Hoàng, 32 tuổi, Hà Nội)

Trả lời:

Mỡ máu gồm nhiều thành phần khác nhau, trong đó có hai loại chiếm nhiều nhất và có nguy cơ gây nhiều vấn đề sức khỏe là cholesterol và triglyceride. Các thành phần này bị mất cân bằng dẫn đến rối loạn mỡ máu.

Rối loạn mỡ máu (thường gọi là máu nhiễm mỡ) là tình trạng bất thường của lượng lipid ở trong máu, có thể là sự gia tăng của cholesterol xấu (LDL-C) và/hoặc nồng độ chất béo trung tính (triglyceride) hoặc suy giảm nồng độ cholesterol tốt (HDL-C).

Trường hợp bệnh nhân phát hiện tăng mỡ máu, lo lắng bị đột qụy nên yêu cầu bác sĩ kê thuốc phòng ngừa không hiếm. Tuy nhiên, không phải cứ mỡ máu cao là phải dùng thuốc.

Trong điều trị rối loạn lipid máu, điều quan trọng không chỉ là "con số mỡ máu", mà là nguy cơ tim mạch toàn diện của người bệnh. Chẳng hạn, hai người có chỉ số xét nghiệm mỡ máu giống nhau, nhưng trường hợp đã từng bị nhồi máu cơ tim, hoặc có tiểu đường, thì sẽ bắt buộc phải điều trị. Còn nếu người bệnh còn trẻ, khỏe mạnh, không yếu tố nguy cơ thì chưa cần thiết dùng thuốc.

Trường hợp từng bị bệnh tim mạch, đột quỵ, nhồi máu cơ tim bắt buộc dùng. Ngoài ra, bệnh nhân có rối loạn lipid gia đình, đái tháo đường từ 40 tuổi trở lên, người từ 40–75 tuổi, có nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch cần tuân thủ thuốc do bác sĩ chỉ định. Trường hợp triglyceride quá cao (> 11,2 mmol/L, nhiều nghiên cứu cho thấy mức >7,0 mmol/L) cũng cần điều trị để phòng viêm tụy cấp.

Lưu ý, không phải ai dùng thuốc hạ mỡ máu cũng phải dùng suốt đời. Nếu người bệnh có nguy cơ thấp, không bệnh nền, có thể ngưng thuốc khi mỡ máu về mức kiểm soát và duy trì được bằng lối sống.

Ngoài ra, lối sống chính là liều thuốc đầu tiên và quan trọng nhất. Bạn nên hạn chế thịt mỡ, bơ, đồ chiên rán. Ăn nhiều rau xanh, yến mạch, đậu, cá biển. Tránh đồ ngọt, nước ngọt, rượu bia, thuốc lá. Ưu tiên dầu thực vật (dầu oliu, dầu cải). Vận động tối thiểu 150 phút/tuần. Theo dõi sức khỏe định kỳ để kiểm soát kịp thời biến chứng.

Sau khi thay đổi chế độ ăn và tập luyện, nên kiểm tra lại mỡ máu sau 3 tháng. Nếu đã cải thiện, bạn nên tiếp tục duy trì lối sống, chưa cần thuốc. Nếu sau 3–6 tháng vẫn không cải thiện hoặc chỉ số tiếp tục xấu đi thì cần cân nhắc dùng thuốc. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc nếu chưa đánh giá đúng nguy cơ và chưa thay đổi lối sống.