Theo thạc sĩ, bác sĩ Mai Mạnh Tam, Phó khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, các vi khuẩn trú ngụ trong túi nha chu hoặc chân răng sâu thường sống trong cấu trúc màng sinh học, giúp chúng kháng lại kháng sinh và hệ miễn dịch. Ở người cao tuổi, bệnh nhân đột quỵ, người bị rối loạn nuốt, bệnh hô hấp mạn tính (COPD, hen phế quản), tiểu đường, các vi khuẩn này có thể trở thành nguồn gây viêm phổi kéo dài hoặc tái phát, khó kiểm soát. Đây là nhóm người thường khó tự chăm sóc răng miệng, dễ hít phải vi khuẩn từ nước bọt, thức ăn hoặc dịch mủ trong miệng xuống đường thở.

Bệnh nhân có thể sốt, ho, khạc đờm mủ, khó thở, đau ngực... Trong một số trường hợp, các dấu hiệu tại khoang miệng như đau răng, viêm lợi, hôi miệng cũng đi kèm, có thể do nguồn vi khuẩn gây bệnh xuất phát từ ổ nhiễm khuẩn răng miệng. Tuy nhiên, các dấu hiệu này không giúp phân biệt rõ với các nguyên nhân khác, dẫn đến chẩn đoán dễ bị bỏ sót hoặc chậm trễ. Nếu không điều trị triệt để ổ viêm tại răng, bệnh dễ tái phát hoặc kéo dài dai dẳng, đáp ứng kém với kháng sinh, người bệnh phải nhập viện điều trị tích cực.

Bác sĩ khám, tư vấn cho bệnh nhân viêm phổi. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh

Bác sĩ Tam cho biết, tại Việt Nam, sâu răng là bệnh lý phổ biến ở người trưởng thành. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách hoặc đi khám định kỳ. Nhiều người chỉ đi khám nha khoa khi răng đau dữ dội, viêm lợi sưng to hoặc mất răng.

Để phòng ngừa nguy cơ viêm phổi từ vi khuẩn răng miệng, bác sĩ Tam khuyến cáo mọi người vệ sinh răng miệng thường xuyên và đúng cách. Mỗi người nên đánh răng tối thiểu hai lần mỗi ngày với kem đánh răng chứa fluor, kết hợp sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch kẽ răng - những vị trí bàn chải không thể tiếp cận hiệu quả. Súc miệng hàng ngày bằng dung dịch sát khuẩn để giảm lượng vi khuẩn trong khoang miệng. Khám răng định kỳ mỗi 6 tháng giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý như sâu răng, viêm quanh răng, viêm lợi - vốn có thể trở thành ổ nhiễm khuẩn tiềm ẩn, làm tăng nguy cơ viêm phổi.

Người lớn tuổi hoặc bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao, nhất là trong thời gian nằm viện hoặc điều trị dài hạn cần được hỗ trợ chăm sóc và vệ sinh răng miệng hàng ngày. Bác sĩ chuyên khoa hô hấp và răng hàm mặt có thể theo dõi, phát hiện và xử lý các ổ nhiễm khuẩn răng miệng góp phần kiểm soát hiệu quả nguồn nhiễm, hạn chế tiến triển đợt viêm phổi nặng.

Bác sĩ Tam khuyên người cao tuổi và người có bệnh lý nền hô hấp (như COPD, hen phế quản) nên tiêm phòng các bệnh lý đường hô hấp thường gặp như cúm mùa, phế cầu và Covid-19. Tiêm vaccine không chỉ giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng phối hợp, hạn chế biến chứng nặng, góp phần bảo vệ sức khỏe hô hấp.

Khuê Lâm