Ở tuần thai 17, chị Hậu siêu âm tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM phát hiện thai nhi có khối bướu vùng cùng cụt. Đây là lần mang thai thứ hai của chị, cũng là lần thứ hai chị nhận tin con dị tật bẩm sinh. Lần trước, chị Hậu phải ngừng thai kỳ do bào thai được chẩn đoán dị tật nhiễm sắc thể. Lần này, sau nhiều lo lắng, áp lực, chị quyết tâm giữ lại con.

ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa, Trung tâm Sản Phụ khoa, tư vấn chị Hậu khám thai thường xuyên, kiểm tra khối u của thai nhi. Chị nhiều lần nhập viện vì dấu hiệu dọa sinh non, thiếu máu do ăn uống kém và dinh dưỡng truyền qua nhau nuôi thai nhi nay phải nuôi thêm khối u khiến thai thiếu máu, chậm tăng trưởng.

Bác sĩ tư vấn khám thai tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Ảnh minh họa: Tuệ Diễm

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), toàn cầu khoảng 10% phụ nữ mang thai và 13% phụ nữ mới sinh con mắc chứng rối loạn tâm thần, chủ yếu là trầm cảm. Ở các nước đang phát triển, tỷ lệ này còn cao hơn, còn Việt Nam chưa có thống kê.

Bác sĩ Bình Lụa cho biết có nhiều nguyên nhân khiến thai phụ căng thẳng như hiếm muộn, áp lực về sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi do sức khỏe bất thường, tài chính và công việc, thay đổi hormone. Một số phụ nữ mang thai bị bạo lực hoặc thiếu sự chia sẻ, đồng cảm từ chồng và người thân rơi vào trầm cảm. Ban đầu, mẹ bầu có triệu chứng như mất ngủ, dễ cáu gắt, buồn bã, lo âu, thay đổi khẩu vị, đau đầu, đau cơ, giảm năng lượng. Stress mạn tính có thể ảnh hưởng đến cả thể chất và tinh thần của thai phụ, gây ra biến chứng như cao huyết áp, tiền sản giật và sinh non. Những thai phụ bị ảnh hưởng do trầm cảm không thể ăn uống, hoạt động bình thường. Stress cũng có tác động lâu dài đến sự phát triển của trẻ sau sinh, gồm hệ thần kinh và khả năng học hỏi.

Chị Hậu sinh mổ lúc 34 tuần, em bé chào đời được phẫu thuật bóc u an toàn. Hai mẹ con khỏe mạnh xuất viện giữa tháng 5. "Lúc này tôi mới giải tỏa được tâm lý căng thẳng, sợ hãi", chị nói.

Theo bác sĩ Lụa các vấn đề trầm cảm khi mang thai chưa được quan tâm nhiều, song trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé. Do đó, cần phải sàng lọc nguy cơ này cho phụ nữ mang thai tại cơ sở chăm sóc ban đầu để phát hiện các triệu chứng trầm cảm và các vấn đề sức khỏe tâm thần.

Để phòng ngừa, phụ nữ nên chủ động sắp xếp công việc và thời điểm hợp lý để mang thai. Trước khi có con nên tư vấn tiền sản, bác sĩ giúp cặp đôi chuẩn bị tốt nhất cho thai kỳ khỏe mạnh và an toàn. Trường hợp đã mang thai cần nghỉ ngơi nhiều, thư giãn đầu óc. Mẹ bầu tăng cường kết nối, trò chuyện với thai nhi, góp phần giải tỏa căng thẳng. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tốt cho thai nhi, không sử dụng chất kích thích, rượu bia, cà phê, ngủ đủ giấc. Nếu không may gặp trở ngại trong quá trình mang thai, phụ nữ cần chia sẻ cùng bạn bè, người thân hoặc bác sĩ để được giúp đỡ kịp thời.

Tuệ Diễm

*Tên người bệnh đã được thay đổi