Vụ việc được tờ Sixth Tone đưa hôm 22/7. Đây được xem là vụ bê bối an toàn thực phẩm học đường nghiêm trọng nhất trong nhiều năm, gây phẫn nộ khắp cả nước.

Báo cáo công bố ngày 20/7 của chính quyền nêu rõ các sai phạm bao gồm giả mạo hồ sơ y tế, nhận hối lộ và buông lỏng giám sát. 6 người đã bị bắt, 17 người khác bị kỷ luật, trong đó có lãnh đạo trường, nhân viên bệnh viện và quan chức địa phương. Ngoài ra, 10 quan chức cấp cao đang bị điều tra riêng.

Nhà chức trách xác định nhân viên Trường Mẫu giáo Peixin ở Thiên Thủy, tỉnh Cam Túc, đã cố tình cho chất tạo màu công nghiệp vào bữa ăn. Hành vi này được cho là có sự đồng thuận của hiệu trưởng họ Zhu và nhà đầu tư họ Li.

Phân tích trong phòng thí nghiệm cho thấy phẩm màu có nồng độ chì lên tới 209.890 mg/kg, cao hơn 400.000 lần so với giới hạn cho phép 0,5 mg/kg của Trung Quốc.

Cuộc điều tra bắt đầu sau khi phát hiện nhiều trẻ em và nhân viên trường có hàm lượng chì trong máu vượt mức cho phép. Đoàn công tác bao gồm lãnh đạo tỉnh, thanh tra kỷ luật, đại diện các cơ quan giáo dục, y tế, môi trường, cùng chuyên gia từ Bộ Sinh thái và Môi trường, và Ủy ban Y tế Quốc gia.

Cơ quan điều tra cho hay bếp trưởng họ He của trường đã hai lần mua bột màu công nghiệp màu vàng, đỏ, xanh lá vào năm 2024 và đầu năm 2025, với giá khoảng 6 nhân dân tệ (0,8 USD) mỗi 100 gram. Dù bao bì ghi rõ không dùng trong thực phẩm, nhân viên bếp vẫn trộn vào các món làm từ bột mì như nem ngô, bánh táo đỏ, phục vụ cho học sinh và nhân viên tới 6 lần mỗi tháng. Hiệu trưởng Zhu cũng từng ăn các món này, kết quả xét nghiệm cho thấy nồng độ chì trong máu của bà là 169,3 microgam/lít.

Lý do họ tẩm ướp thực phẩm bằng phẩm màu là để món ăn tươi sáng, bắt mắt hơn.

6 người liên quan, gồm hiệu trưởng Zhu, nhà đầu tư Li và nhân viên bếp, đã bị bắt với cáo buộc sản xuất và phân phối thực phẩm độc hại. Cảnh sát xác định họ cố ý đưa chất công nghiệp không dùng trong thực phẩm vào bữa ăn, dẫn đến phơi nhiễm chì trên diện rộng.

Trước những lo ngại về khả năng ô nhiễm từ các khu công nghiệp lân cận, giới chức đã kiểm tra không khí, nước và đất quanh trường. Kết quả không ghi nhận dấu hiệu bất thường, loại trừ nguyên nhân từ môi trường bên ngoài.

Các gia đình đang chờ được điều trị y tế tại một bệnh viện ở Tây An, tỉnh Thiểm Tây, tháng 7/2025. Ảnh: Weibo

Cuộc điều tra cũng làm rõ hành vi gian lận tại Bệnh viện Nhân dân số 2 Thiên Thủy, nơi dữ liệu xét nghiệm chì trong máu đã bị can thiệp.

Nhân viên y tế bị phát hiện đã điều chỉnh kết quả xét nghiệm của ít nhất hai trẻ từ mức 440,14 và 292,37 μg/L xuống còn 103 và 42,37 μg/L. Dù có nhiều ca xét nghiệm bất thường, thậm chí lặp lại tới 6 lần, bệnh viện không báo cáo tình trạng rủi ro sức khỏe cộng đồng hay cảnh báo nhà trường.

Phòng xét nghiệm của bệnh viện này từng nhiều lần thao túng kết quả. Chủ tịch, phó chủ tịch và ba quan chức cấp cao khác đang bị điều tra. Giới chức đã khởi động một cuộc kiểm tra diện rộng tại bệnh viện này.

Theo truyền thông trong nước, Bệnh viện Nhân dân số 2 Thiên Thủy hiện đã được chuyển giao cho Bệnh viện Nhân dân tỉnh Cam Túc quản lý. Đơn vị này đã lắp đặt thiết bị xét nghiệm chì hiện đại và cử chuyên gia đến giám sát hoạt động chuyên môn.

Tác động của vụ việc đã lan rộng đến các cấp lãnh đạo. Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã mở cuộc điều tra nhằm làm rõ trách nhiệm của các quan chức thuộc Ủy ban Y tế tỉnh Cam Túc, chính quyền thành phố Thiên Thủy và huyện liên quan. Hiện có 10 quan chức cấp cao bị xử lý kỷ luật.

Báo cáo cũng cho thấy Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tỉnh Cam Túc đã vi phạm nghiêm trọng quy trình xét nghiệm. Khi thực hiện xét nghiệm 267 mẫu máu vào ngày 2 và 3/7, các mẫu đã bị để lắng hơn hai giờ mà không được lắc kỹ, dẫn đến sai lệch kết quả.

Một số quan chức tại trung tâm này bị xác định đã vi phạm quy trình chuyên môn hoặc cố tình né tránh trách nhiệm trong suốt quá trình điều tra. Cơ quan chức năng đã khởi động các cuộc xem xét kỷ luật chính thức.

Vụ việc cũng hé lộ tình trạng tham nhũng tại chính quyền địa phương Thiên Thủy. Một số quan chức thuộc phòng giáo dục và phòng giám sát thị trường bị cáo buộc nhận hối lộ từ nhà đầu tư họ Li.

Trường mẫu giáo này được cấp phép hoạt động dù chưa có đủ hồ sơ pháp lý. Các đợt kiểm tra an toàn thực phẩm địa phương được tiến hành một cách qua loa. Giám đốc phòng giáo dục quận He Xu và giám đốc phòng quản lý thị trường Zhang Haibin nằm trong số 5 quan chức bị điều tra chính thức.

Bánh mì hấp chứa phẩm màu, được phục vụ tại Trường mẫu giáo Peixin ở Thiên Thủy. Ảnh: Weibo

Tính đến hôm 21/7, 247 trẻ em, 28 nhân viên và 5 cựu học sinh tại Trường Mẫu giáo Peixin được chẩn đoán có nồng độ chì trong máu cao. Trong số 235 trẻ nhập viện, 234 em đã hoàn tất đợt điều trị đầu tiên và được xuất viện. Nồng độ chì trung bình trong máu đã giảm 40,21% sau điều trị.

Chính quyền cam kết tiếp tục theo dõi sức khỏe và hỗ trợ tâm lý cho các trường hợp bị ảnh hưởng. Tất cả bệnh nhân sẽ được điều trị miễn phí, hoàn trả chi phí khám ngoại trú, phương tiện đi lại và chỗ ở. Ngoài ra, trợ cấp dinh dưỡng và hỗ trợ chăm sóc cũng sẽ được cung cấp.

Để đảm bảo hỗ trợ lâu dài, một văn phòng bảo vệ học sinh và nhân viên đã được thành lập trong sở giáo dục địa phương. Các phòng khám tư vấn tâm lý cùng buổi tư vấn định kỳ với chuyên gia sức khỏe tinh thần sẽ được tổ chức nhằm giúp các gia đình phục hồi.

Thục Linh (Theo Sixth Tone)