Trả lời:

Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn xảy ra khi đường hô hấp trên bị tắc nghẽn nhiều lần khi ngủ, làm giảm hoặc ngừng hoàn toàn luồng không khí. Khoảng thời gian ngưng thở hoặc giảm thở hơn 10 giây, sau đó là kích thích và thở gấp. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn được chia theo các mức độ từ nhẹ (5-14 lần ngưng thở/giờ), trung bình (15-30 lần ngưng thở/giờ) đến nghiêm trọng (hơn 30 lần ngưng thở/giờ).

Triệu chứng gồm ngủ ngáy to, ngắt quãng bởi tiếng thở hổn hển, nghẹt thở, tiếng thở bất thường, thức giấc giữa đêm, ngủ không sâu, khô miệng khi thức dậy, buồn ngủ ban ngày, giảm tập trung, đau đầu ban ngày. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có thể xảy ra nhiều lần khi ngủ do luồng không khí vào phổi giảm hoặc ngừng hẳn gây giảm lượng oxy trong máu. Mỗi lần ngừng thở, cơ thể phản ứng bằng cách tăng nhịp tim và huyết áp để bù đắp cho tình trạng thiếu oxy, song nếu diễn ra liên tục dễ dẫn đến căng thẳng cho tim và mạch máu.

Ngưng thở khi ngủ không được điều trị, lâu dài có thể gây rung nhĩ. Lúc này, hai buồng tim trên cùng (tâm nhĩ) đập với tốc độ rất nhanh, gây chuyển động rung lắc trong các buồng tim, thúc đẩy hình thành cục máu đông. Cục máu đông bị đẩy ra khỏi tim, vào máu sẽ di chuyển đến não. Nếu kích thước cục máu đông lớn, không thể đi qua các mạch máu nhỏ hơn dễ gây tắc nghẽn dẫn đến tổn thương não. Mô não mất máu nuôi dưỡng lâu ngày làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Bác sĩ Hằng nội soi mũi cho một người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Các yếu tố nguy cơ gây ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có liên quan đến tuổi tác, giới tính, trọng lượng cơ thể và một số đặc điểm giải phẫu nhất định của vùng đầu và cổ. Người trên 50 tuổi, thừa cân béo phì, uống nhiều rượu, hút thuốc lá, dùng thuốc an thần, cao huyết áp, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch hay có cấu trúc giải phẫu gồm lưỡi lớn hơn và hàm dưới ngắn hơn... khả năng ngưng thở khi ngủ cao hơn.

Để chẩn đoán, bác sĩ thường chỉ định người bệnh đo đa ký hô hấp, đo đa ký giấc ngủ... Các phương pháp điều trị ngưng thở khi ngủ phổ biến như liệu pháp áp lực đường thở dương (CPAP) giúp giữ cho đường thở người bệnh luôn mở trong lúc ngủ, giảm tắc nghẽn, cải thiện giấc ngủ, ngăn biến chứng, liệu pháp oxy bổ sung, thuốc giảm phù nề mũi.

Phẫu thuật được chỉ định khi người bệnh có tình trạng tắc nghẽn ngoại biên, điều trị nội khoa không đáp ứng. Phẫu thuật giúp mở rộng đường thở trong những trường hợp bị hẹp eo họng, gây tắc nghẽn đường thở, ngưng thở khi ngủ. Bạn nên đến bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng hoặc Thần kinh để chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm, trong đó có đột quỵ. Bên cạnh điều trị theo các phương pháp bác sĩ chỉ định, bạn nên duy trì cân nặng ở mức cân đối, thay đổi tư thế ngủ, tránh nằm ngửa, kiêng rượu bia, thuốc lá... để kiểm soát triệu chứng.

ThS.BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng

Trưởng khoa Tai Mũi Họng

Trung tâm Tai Mũi Họng

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM