Vòng eo là chỉ số trực tiếp phản ánh lượng mỡ tích tụ quanh vùng bụng, khu vực có liên quan mật thiết đến sức khỏe chuyển hóa. Lớp mỡ này bao gồm hai loại chính là mỡ dưới da nằm ngay dưới lớp da bụng, có thể cảm nhận được bằng tay; mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan bên trong như gan, dạ dày, ruột. Mỡ nội tạng có mối liên hệ với các bệnh lý như tăng cholesterol, tăng huyết áp và đái tháo đường type 2.

Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Như Quỳnh, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết vòng eo càng lớn, nguy cơ tích tụ mỡ trong cơ quan nội tạng càng cao, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến rối loạn chuyển hóa và bệnh lý tim mạch như nhồi máu cơ tim.

Bác sĩ Quỳnh hướng dẫn cách đo vòng eo để xác định nguy cơ tích mỡ bụng.

Đo vòng eo

Đầu tiên, xác định điểm cao nhất của xương chậu và điểm thấp nhất của xương sườn. Sau đó, thở ra bình thường để cơ thể ở trạng thái thư giãn. Đặt thước dây ngang điểm giữa hai mốc trên và quấn quanh eo sao cho vừa đủ lỏng để có thể luồn được một ngón tay vào trong thước. Cuối cùng, đọc và ghi lại số đo.

Trong trường hợp không có thước dây, bạn đặt hai bàn tay vòng quanh eo, xác định vị trí ngang với rốn, sau đó, dùng các đốt ngón tay hoặc chiều dài lòng bàn tay làm đơn vị ước lượng. Phương pháp này không cho ra số đo chính xác bằng thước, nhưng giúp theo dõi sự thay đổi chu vi bụng theo thời gian.

Người bệnh được đo vòng eo bằng thước chuyên dụng. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Thời điểm đo vòng eo

Thời điểm đo ảnh hưởng đáng kể đến độ chính xác của số đo vòng eo. Bạn nên đo vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, khi bụng còn rỗng và chưa ăn uống. Đây là thời điểm cơ thể ít bị ảnh hưởng bởi lượng thức ăn, nước uống hay sự dao động của hệ tiêu hóa trong ngày, kết quả đo phản ánh trung thực nhất tình trạng mỡ bụng. Cần duy trì thời điểm đo giống nhau mỗi lần theo dõi để có sự so sánh chính xác theo thời gian.

Cách tính số đo vòng eo chuẩn

Khi đã có số đo vòng eo, bạn đo chiều cao (cùng đơn vị, ví dụ cm hoặc inch). Sau đó, chia số đo vòng eo cho chiều cao của mình. Kết quả chính là tỷ lệ vòng eo trên chiều cao, đây là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá nguy cơ sức khỏe liên quan đến mỡ bụng.

Theo bác sĩ Quỳnh, tỷ lệ này càng cao, chứng tỏ lượng mỡ nội tạng tích tụ càng lớn, nguy cơ cao thừa cân, béo phì. Dựa trên cách đo ở trên, bạn có thể đối chiếu với tiêu chuẩn sau để có cái nhìn ban đầu về tình trạng sức khỏe của mình hiện tại.

Kết quả ở mức 0,4-0,49 cho thấy bạn nằm trong ngưỡng khỏe mạnh; 0,5-0,59 là mức nguy cơ cao, cần điều chỉnh chế độ ăn uống, vận động, theo dõi định kỳ. Từ 0,6 trở lên là mức nguy cơ rất cao, nên sớm điều trị giảm cân và cải thiện chỉ số vòng eo để giảm rủi ro cho sức khỏe tim mạch và chuyển hóa. Ví dụ, nếu vòng eo 96,5 cm và chiều cao là 170 cm, lấy 96,5 chia cho 170. Kết quả là 0,57 là tỷ lệ vòng eo trên chiều cao đang ở ngưỡng nguy cơ cao thừa cân, béo phì.

Để đảm bảo thực hiện đúng cách đo vòng eo chuẩn và có đánh giá toàn diện về sức khỏe, bác sĩ Quỳnh khuyên nên thực hiện tại các cơ sở y tế, bệnh viện có chuyên khoa kiểm soát cân nặng và điều trị béo phì. Tại đây, ngoài việc đo vòng eo đúng kỹ thuật, bác sĩ có thể được kết hợp với các phương pháp đo mỡ nội tạng, chỉ số chuyển hóa và thành phần cơ thể bằng thiết bị chuyên dụng. Từ đó, đưa ra đánh giá tổng quát về tình trạng mỡ bụng, nguy cơ chuyển hóa cũng như tư vấn cho từng người phù hợp với thể trạng và mục tiêu kiểm soát cân nặng.

Mai Anh