Anh Thái cao 1,65 m, nặng 95 kg, BMI 35 kg/m2, béo phì độ hai, ngủ ngáy to, ngủ dậy uể oải. Gần đây đau họng nhiều hơn, uống thuốc không bớt, anh đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám, nội soi tai mũi họng cho thấy amidan sưng đỏ, hẹp eo họng (nơi tiếp giáp giữa khoang miệng và hầu họng).

ThS.BS.CKI Trương Trí Tường, Trung tâm Tai Mũi Họng, cho biết anh Thái bị viêm amidan quá phát độ ba, hẹp eo họng dẫn đến ngủ ngáy to, ngủ không ngon giấc. Kết quả đo đa ký hô hấp cho thấy người bệnh còn mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn mức độ nặng, béo phì nên lượng mỡ tích tụ ở vùng cổ, quanh họng nhiều chèn ép đường thở. Ban ngày, cơ vùng họng giữ được độ căng nên đường thở mở. Nhưng khi ngủ, các cơ ở họng giãn ra, đường thở bị hẹp, tắc nghẽn gây ngủ ngáy, thở khò khè. Chất lượng giấc ngủ kém khiến người bệnh thức dậy mệt mỏi, đau họng.

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt amidan, chỉnh hình họng màn hầu lưỡi gà cho bệnh nhân nhằm mở rộng đường thở. Lưỡi gà được thu gọn, một phần màn hầu được cắt bỏ và tái tạo lại hình dạng, tạo không gian hầu họng thông thoáng hơn.

Bác sĩ Tường (ngồi) phẫu thuật cắt amidan cho anh Thái. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Bác sĩ Tường khuyên anh Thái nên giảm cân để giảm lượng mỡ thừa tích tụ quanh vùng cổ và họng, từ đó mở rộng đường thở tự nhiên, giảm áp lực lên các mô mềm mỗi khi ngủ. Sau phẫu thuật, nếu cân nặng tiếp tục tăng, các mô vùng hầu họng có thể dày lên trở lại, giảm hiệu quả điều trị, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn tái phát. Hậu phẫu, sức khỏe anh Thái ổn định, xuất viện sau 48 giờ, hai tuần sau tái khám đã giảm ngủ ngáy.

Nhiều người nghĩ ngủ ngáy là thói quen khi ngủ sâu. Song bác sĩ Tường lưu ý ngáy có thể là dấu hiệu cảnh báo đường thở đang bị tắc nghẽn, ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA). Khi cơ thể thiếu oxy từng đợt trong đêm, tim và não phải hoạt động gắng sức, về lâu dài dễ dẫn đến cao huyết áp, đột quỵ, rối loạn nhịp tim, đái tháo đường.

Amidan đóng vai trò bảo vệ, giúp ngăn chặn vi khuẩn, virus xâm nhập vào đường hô hấp. Nếu amidan viêm tái lại nhiều lần dẫn đến mất dần chức năng miễn dịch vốn có, thay vì bảo vệ amidan trở thành ổ viêm, dễ bị vi khuẩn tấn công. Phẫu thuật cắt amidan không làm giảm sức đề kháng, ngược lại giúp người bệnh tránh được những đợt viêm cấp, biến chứng.

Bác sĩ khuyến cáo người bị ngủ ngáy kéo dài, nhất là kèm theo béo phì, khó thở khi nằm ngửa, hay thức giấc giữa đêm nên đi khám sớm để được nội soi tai mũi họng, đo đa ký hô hấp hoặc chụp CT vùng mũi họng. Từ đó, bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng.

Uyên Trinh