Bà Ngọc bị tăng huyết áp, đái tháo đường type 2 và rối loạn mỡ máu, gần đây đau âm ỉ vùng thái dương trái, mắt mờ dần. Khi thị lực mắt trái giảm rõ rệt, mặt tê nhức như điện giật, bà đến Bệnh viện Tâm Anh TP HCM chụp cộng hưởng từ MRI 3 Tesla cho thấy não có hai u. Trong đó, khối u kích thước khoảng 2,4 cm ở bên trái vùng góc tiểu não và nằm sâu trong ống tai trong chèn ép các dây thần kinh số 5, 7, 8 - là các dây thần kinh liên quan cảm giác vùng mặt, cơ mặt và thính giác. Khối u bên phải kích thước 1,8 cm tại khoang meckel, tiếp xúc trực tiếp với đoạn xoang hang của động mạch cảnh trong.

ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, đánh giá ca này phức tạp do hai khối u xuất hiện đồng thời ở vùng góc tiểu não hai bên - khu vực tập trung nhiều dây thần kinh sọ và mạch máu lớn, nằm sát thân não. "Đây là vùng giải phẫu đặc biệt nhạy cảm, chỉ cần lệch vài milimet trong thao tác có thể gây méo mặt, mất thính lực hoặc liệt vĩnh viễn", bác sĩ Tấn Sĩ nói, giải thích thêm nếu không can thiệp u dễ gây tắc dòng dịch não tủy dẫn đến tụt não, giãn não thất.

Hình MRI ghi nhận hai khối u nằm sát thân não của bà Ngọc. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Êkíp quyết định bóc tách khối u lớn nằm sát thân não với sự hỗ trợ của robot mổ não AI Modus V Synaptive. Trước mổ, phần mềm chuyên dụng của robot AI dựng cấu trúc não bệnh nhân thành mô hình 3D giúp bác sĩ xác định chính xác vị trí, kích thước, hướng phát triển của u và mối liên quan với dây thần kinh sọ, mạch máu lớn, từ đó lập kế hoạch phẫu thuật chi tiết.

Trong khi mổ, robot AI tự động điều chỉnh camera và ánh sáng theo thời gian thực, duy trì tầm nhìn rõ nét ở những vùng hẹp như ống tai trong, khoang meckel - nơi khối u áp sát dây thần kinh và mạch máu. Hệ thống còn tích hợp đèn cảnh báo nếu tiến gần dây thần kinh hoặc mạch máu quan trọng giúp bác sĩ điều chỉnh thao tác.

Bác sĩ bóc tách khối u từng lớp bằng kỹ thuật vi phẫu, kết hợp thiết bị Cusa sử dụng sóng siêu âm để phá vỡ mô u và hút ra ngay, giúp loại bỏ mô bệnh mà không gây tổn thương mô lành xung quanh. Theo bác sĩ Tấn Sĩ, phương pháp này phù hợp với các khối u giàu mạch máu, nằm sâu trong não như bà Ngọc.

Bác sĩ dùng Robot AI và liên tục theo dõi màn hình để loại bỏ khối u não cho bà Ngọc. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Sau hơn ba giờ phẫu thuật, êkíp loại bỏ triệt để khối u lớn, bảo toàn dây thần kinh vận động cơ mặt, thính giác hay mạch máu nền sọ. Khối u nhỏ loại bỏ tối đa, phần còn lại được chỉ định xạ phẫu Gamma knife - sử dụng tia gamma để phá hủy mô bệnh, thường được áp dụng cho u sâu, u nhỏ, u tái phát hoặc gần vùng nguy cơ cao như thân não, thị giác... Hậu phẫu bà Ngọc tỉnh táo, giao tiếp tốt, mắt trái nhìn rõ hơn, không còn cảm giác tê mặt. Ngày thứ ba sau mổ, bà có thể ngồi dậy, đi lại quanh phòng ăn uống bình thường, xuất viện sau một tuần.

Kết quả giải phẫu bệnh xác định u dây thần kinh thính giác (schwannoma) - loại u lành tính thường phát triển từ bao dây thần kinh sọ. U có thể phát triển âm thầm gây chèn ép não, ảnh hưởng thị lực, thính lực, thăng bằng, nguy hiểm.

Bác sĩ khuyến cáo người trưởng thành, nhất là sau 50 tuổi có bệnh nền mạn tính, bị đau đầu kéo dài, tê vùng mặt, mờ mắt, chóng mặt hoặc nghe kém nên đi khám chuyên sâu. Các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh có thể giúp phát hiện khối u từ sớm, khi chưa có biến chứng thần kinh rõ ràng.

Phương Phạm

*Tên người bệnh đã được thay đổi