Chất béo bão hòa là các axit béo bão hòa có cấu trúc hóa học khá ổn định, thường tồn trạng thái rắn ở nhiệt độ phòng. Chúng có nhiều trong thịt bò, thịt lợn, bơ, phô mai, sữa nguyên kem và các sản phẩm chế biến từ sữa, dầu dừa, dầu cọ và ca cao. Nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn như bánh kẹo, đồ ăn nhanh và thực phẩm chiên rán cũng có thể chứa lượng lớn chất béo bão hòa.

Chuyên viên dinh dưỡng Lại Thị Hồng Vân, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa không tốt đến sức khỏe. Chất béo bão hòa có giá trị calo cao (9 kcal trong 1 g chất béo bão hòa). Khi tiêu thụ quá mức, chúng dễ dàng được lưu trữ dưới dạng mỡ thừa trong cơ thể dẫn đến tăng cân, béo phì và các vấn đề liên quan đến sức khỏe.

Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể làm tăng nguy cơ kháng insulin - yếu tố chính dẫn đến bệnh đái tháo đường type 2. Do chất béo bão hòa có thể kích thích tình trạng viêm mạn tính, ảnh hưởng đến chức năng của tế bào beta tuyến tụy, làm giảm độ nhạy của insulin tại gan, cơ và mô mỡ. Khi cơ thể không thể sử dụng insulin hiệu quả, ban đầu tuyến tụy sản xuất nhiều insulin hơn để bù đắp, nhưng về lâu dài, điều này làm giảm chức năng tuyến tụy và tăng đường huyết mạn tính, gây ra bệnh đái tháo đường type 2, nguy cơ cao béo phì, thừa cân.

Chuyên viên dinh dưỡng Hồng Vân tư vấn cho người bệnh cách lựa chọn thực phẩm lành mạnh. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Chất béo bão hòa làm tăng mức cholesterol LDL (cholesterol xấu) trong máu, hình thành mảng bám trong động mạch, gây tắc nghẽn mạch máu, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Tiêu thụ quá nhiều chất béo này có thể làm giảm HDL cholesterol (cholesterol tốt) dẫn đến rối loạn lipid máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa có thể kích hoạt phản ứng viêm mạn tính, ảnh hưởng đến sự phát triển và tiến triển của tế bào ung thư.

Lượng chất béo bão hòa nên chiếm không quá 10% tổng lượng calo tiêu thụ mỗi ngày. Để giảm tác động tiêu cực của chất béo bão hòa, mọi người nên ưu tiên chọn thịt nạc, dùng dầu thực vật thay cho mỡ động vật, sữa ít béo hoặc không béo. Cách chế biến thực phẩm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến lượng chất béo bão hòa trong bữa ăn hàng ngày. Do đó, thay vì chiên rán nhiều dầu mỡ, hãy nướng, luộc, hấp, dùng nồi chiên không dầu, hạn chế sử dụng bơ động vật và sốt kem béo.

Minh Đức