Gan có chức năng lọc chất độc hại ra khỏi cơ thể. Bệnh não gan xảy ra khi chức năng gan suy yếu, khiến gan không lọc được chất độc như bình thường. Những chất độc này tích tụ trong máu và ảnh hưởng đến não, gây ra tình trạng lú lẫn, mất phương hướng và những thay đổi tâm thần khác.

Triệu chứng của bệnh não gan vừa biểu hiện ở những thay đổi tâm trạng, tính cách, song song với triệu chứng do chức năng gan suy yếu. Người bệnh bị thay đổi tâm trạng, tính cách, khả năng kiểm soát hành vi giảm, trí nhớ, sự tập trung và suy nghĩ kém. Những thay đổi hệ thần kinh do bệnh não gan còn tác động tiêu cực đến ý thức, thói quen ngủ. Khả năng phối hợp và chức năng vận động, tính tự chủ của người bệnh có xu hướng kém dần. Song song đó, người bệnh thường bị vàng da hoặc vàng mắt, giảm cân đột ngột, hệ tiêu hóa kém, ngứa. Đây là những dấu hiệu điển hình do chức năng gan suy yếu.

Các triệu chứng bệnh não gan thể xảy ra đột ngột hoặc xuất hiện dần và khác nhau ở từng cấp độ bệnh.

Cấp 0: Những thay đổi nhỏ về trí nhớ ngắn hạn, khả năng tập trung và thời gian phản ứng, nhưng rất khó để nhận ra vì triệu chứng chưa rõ ràng.

Cấp 1: Người bệnh bắt đầu thấy lú lẫn nhẹ, hay quên, tâm trạng dễ thay đổi, lo lắng không rõ nguyên nhân, khó khăn khi cộng trừ, viết, ngủ nhiều vào ban ngày và hay tỉnh giấc ban đêm.

Cấp 2: Tính cách người bệnh thay đổi rõ ràng, xuất hiện một số hành vi không phù hợp, uể oải và thờ ơ, mất phương hướng về thời gian, nói ngọng.

Cấp 3: Suy nghĩ và chuyển động chậm chạp, mất phương hướng trong không gian, buồn ngủ liên tục, lú lẫn nghiêm trọng, mê sảng hoặc mất trí nhớ. Một số trường hợp có thể co giật, run rẩy không tự chủ.

Cấp 4: Đây là giai đoạn não gan nặng khiến người bệnh mất ý thức hoàn toàn, hôn mê, nguy cơ tử vong.

Bệnh não gan có thể là hệ quả do suy gan cấp tính (mất chức năng gan đột ngột do tổn thương gan nghiêm trọng), nhiễm trùng do virus, bệnh gan tự miễn. Suy gan mạn tính là tình trạng gan tổn thương không thể phục hồi, cũng có thể dẫn đến bệnh não gan. Ngoài ra, suy thận cấp, phẫu thuật, táo bón, mất nước và mất cân bằng điện giải, uống nhầm thuốc... cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh não gan.

Để chẩn đoán, bác sĩ dựa vào triệu chứng hiện có của người bệnh, kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn, chỉ định xét nghiệm máu, siêu âm, xét nghiệm hình ảnh như CT hoặc MRI để kiểm tra não. Điều trị tùy vào nguyên nhân gây bệnh, mục tiêu chính là giảm lượng độc tố lưu thông trong máu. Nếu được điều trị kịp thời, người bệnh có khả năng hồi phục chức năng não cao. Ngược lại, bệnh não gan kéo dài và không được xử lý đúng có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ, nguy cơ tử vong cao.

Anh Chi (Theo Cleveland Clinic)