Thông tin được Báo cáo Y tế Thái Lan 2025, do Quỹ Thúc đẩy Sức khỏe Thái Lan (ThaiHealth) và Đại học Mahidol công bố vào ngày 17/7. Báo cáo chỉ ra rằng hiện có 13,4 triệu người Thái mắc các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc rối loạn tâm thần, chiếm hơn 27% dân số trưởng thành. Tỷ lệ tự tử đã tăng liên tục trong thập kỷ qua, đặc biệt đáng báo động ở nhóm tuổi từ 15 đến 29.

Một trong những nguyên nhân hàng đầu được Báo cáo Y tế Thái Lan 2025 chỉ ra là áp lực học tập. Giới trẻ Thái Lan, đặc biệt ở nhóm tuổi từ 15 đến 29, đang phải đối mặt với một môi trường giáo dục cạnh tranh khốc liệt. Kỳ vọng cao từ gia đình và nhà trường có thể dẫn đến căng thẳng kéo dài, lo âu và trầm cảm.

Bên cạnh đó, nỗi sợ bị bỏ lại phía sau trên mạng xã hội cũng là một yếu tố quan trọng. Trong kỷ nguyên số, mạng xã hội trở thành thước đo giá trị bản thân của nhiều người trẻ. Việc liên tục so sánh mình với những hình ảnh lý tưởng, thường không có thật, trên mạng xã hội có thể gây ra cảm giác không đủ tốt, cô lập và lo lắng.

Theo tiến sĩ Kraisit Narukhatphichai, bác sĩ tâm thần và giám đốc điều hành của Bệnh viện Manarom, tác động tiêu cực của mạng xã hội, như những bình luận xúc phạm và bắt nạt trên mạng, góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm ở thanh thiếu niên.

Bạo lực gia đình là một vấn đề nhức nhối khác, gây ra những tổn thương sâu sắc về mặt tinh thần cho các nạn nhân, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên. Môi trường gia đình không an toàn, căng thẳng có thể dẫn đến các vấn đề tâm lý kéo dài, ảnh hưởng đến khả năng đối phó với áp lực cuộc sống.

Thêm vào đó, những kỳ vọng xã hội quá mức cũng góp phần vào cuộc khủng hoảng. Xã hội Thái Lan, với những giá trị truyền thống và các chuẩn mực ngầm, đôi khi đặt ra những áp lực lớn lên cá nhân, khiến họ cảm thấy khó khăn khi không thể đáp ứng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến giới trẻ mà còn lan rộng sang các nhóm tuổi khác.

Báo cáo Y tế Thái Lan 2025 cũng lưu ý rằng nhóm trung niên (từ 45 đến 59 tuổi) báo cáo mức độ hạnh phúc thấp nhất, cho thấy sự mong manh về cảm xúc trong giai đoạn chuyển tiếp của cuộc sống, có thể liên quan đến áp lực từ công việc, gia đình và chuẩn mực xã hội. Kỳ thị và thiếu hiểu biết về sức khỏe tâm thần.

Mặc dù nghiên cứu cho thấy 33% người dân Thái có mức hiểu biết cao về sức khỏe tâm thần, nhưng các quan niệm sai lệch vẫn tồn tại phổ biến. Cụ thể, việc tự tử vẫn bị nhiều người coi là dấu hiệu của sự yếu đuối, phản ánh sự kỳ thị kéo dài đối với các vấn đề tâm lý. Điều này khiến nhiều người ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp, dẫn đến tình trạng bệnh kéo dài và trầm trọng hơn.

Ngoài các nguyên nhân trực tiếp, các yếu tố kinh tế - xã hội vĩ mô cũng đóng vai trò nhất định. Đại dịch Covid đã làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe tâm thần do những thách thức kinh tế, áp lực xã hội và sự cô lập.

Bộ Y tế Công cộng Thái Lan cho biết tỷ lệ tự tử năm 2022 là 7,97 vụ trên 100.000 người dân, đánh dấu một xu hướng đáng lo ngại kể từ năm 2019, và sự gia tăng này trùng với thời điểm bắt đầu đại dịch.

Người dân đi lại trên đường phố Thái Lan. Ảnh: AFP

Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia khuyến nghị cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức, cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ và xóa bỏ những định kiến còn tồn tại. Các chiến dịch giáo dục công cộng cần được đẩy mạnh để truyền tải thông điệp đúng đắn, giúp cộng đồng hiểu rõ hơn về các rối loạn tâm thần và khuyến khích người bệnh mạnh dạn tìm kiếm sự hỗ trợ chuyên nghiệp.

Song song đó, cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần là yếu tố then chốt. Hiện tại, số lượng chuyên gia và cơ sở vật chất chuyên biệt vẫn còn hạn chế. Do đó, cần đầu tư mạnh mẽ vào việc đào tạo thêm bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học và nhân viên xã hội. Đồng thời, các dịch vụ này cần được mở rộng ra cộng đồng và tích hợp vào hệ thống y tế cơ sở, đảm bảo dễ dàng tiếp cận cho mọi người, đặc biệt ở các vùng nông thôn. Ngoài ra, việc hỗ trợ tâm lý cho các nhóm dễ tổn thương là vô cùng cần thiết.

Đối với giới trẻ từ 15 đến 29 tuổi, những người đang đối mặt với áp lực học tập và ảnh hưởng từ mạng xã hội, các chương trình hỗ trợ tâm lý trong trường học và đại học cần được triển khai rộng rãi.

Cuối cùng, việc thúc đẩy lối sống lành mạnh thông qua các hoạt động thể chất và tinh thần như yoga, thiền, hoặc trị liệu nghệ thuật cũng sẽ góp phần đáng kể vào việc cải thiện sức khỏe tâm thần tổng thể của người dân.

Thục Linh (Theo Straits Times, Thai Nation)