Bất sản ống dẫn tinh là khiếm khuyết bẩm sinh, bộ phận sinh dục người đàn ông không có ống dẫn tinh khiến tinh binh không thể xuất ra ngoài, ứ đọng lại ở mào tinh. Nguyên nhân này chiếm khoảng 1-2% trường hợp vô sinh nam, theo bác sĩ Nguyễn Công Danh, Đơn vị Nam học, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM).

Anh Kiên, ở Bà Rịa - Vũng Tàu, sau kết hôn ba năm không có con, xét nghiệm tinh dịch đồ vô tinh, có thể phải xin tinh trùng hiến tặng để có con, tức đứa trẻ sinh ra không cùng huyết thống với bố. Muốn tìm tinh trùng của chính mình để thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có con cùng huyết thống, anh Kiên đến IVF Tâm Anh TP HCM. Bác sĩ Danh ghi nhận kích thước tinh hoàn, nồng độ hormone sinh dục của anh Kiên trong ngưỡng bình thường, tiên lượng khả năng có tinh trùng lên đến 95%.

"Vùng mào tinh của người bệnh căng, không có ống dẫn tinh hai bên, là tình trạng bất sản ống dẫn tinh", bác sĩ Danh nói. Có nhiều phương pháp giúp anh Kiên có con của chính mình, trong đó kỹ thuật đơn giản nhất là chọc hút tinh trùng từ mào tinh qua da (PESA), ít xâm lấn, không cần phẫu thuật.

Sau khi người bệnh được gây tê, bác sĩ Danh cố định mào tinh, sử dụng kim chuyên dụng hút phần dịch chứa tinh trùng ra ngoài. Hai mẫu tinh dịch được chuyển vào phòng lab.

Chuyên viên phôi học lọc rửa, thành công tìm thấy 15 tinh binh đủ điều kiện, trữ đông toàn bộ để thực hiện một chu kỳ IVF. Thời gian thủ thuật khoảng 15 phút, anh Kiên được xuất viện ngay, không có vết rạch hay khâu vùng kín.

Vợ anh là chị Thảo, 29 tuổi, đang trong quá trình kích thích buồng trứng để chọc hút noãn, thụ tinh ống nghiệm cùng tinh trùng của chồng. "Suýt chút nữa chúng tôi mất cơ hội có con của chính mình", anh Kiên nói.

Chuyên viên phôi học IVF Tâm Anh TP HCM tìm kiếm tinh trùng trong hệ thống phòng lab-trong-lab. Ảnh: Nguyễn Thắng

Theo bác sĩ Danh, nam giới xét nghiệm tinh dịch đồ không thấy tinh trùng có thể từ nguyên nhân tắc nghẽn hoặc không tắc nghẽn. Nhóm tắc nghẽn thường do bất thường bẩm sinh không có ống dẫn tinh, các bệnh viêm nhiễm, chấn thương khiến ống dẫn tinh, mào tinh... bị tổn thương, đường dẫn tinh bị tắc, không thể xuất ra ngoài. Ở nhóm không do tắc nghẽn, người bệnh có thể mắc bệnh di truyền, bất thường ở vùng dưới đồi - tuyến yên hoặc bất thường ở tinh hoàn (không có hoặc tinh hoàn ẩn, teo tinh hoàn, viêm tinh hoàn do quai bị...).

Nhiều trường hợp vô tinh được khuyên xin tinh trùng hiến tặng hoặc xin con nuôi, song vẫn có có hội sinh con cùng huyết thống bằng nhiều phương pháp điều trị. Tại IVF Tâm Anh, với "liệu pháp cặp đôi" và hệ thống phòng lab hiện đại, nam giới được khám kỹ lưỡng hệ cơ quan sinh sản, xác định chính xác nguyên nhân, tránh bỏ sót bệnh lý. Vô sinh nam có thể được điều trị bằng thuốc, thủ thuật, phẫu thuật. Phương pháp hiện đại nhất là vi phẫu micro-TESE tìm tinh trùng từ tinh hoàn, giúp họ có con của chính mình, hạn chế xin tinh trùng hiến tặng.

Bác sĩ Danh khuyến cáo vợ chồng sau kết hôn một năm chưa có thai nên khám toàn diện sức khỏe sinh sản, điều trị sớm để tăng tỷ lệ thành công, giảm chi phí. Nam giới chưa kết hôn nếu có bất thường ở cơ quan sinh sản, mắc bệnh di truyền nguy cơ ảnh hưởng tinh trùng nên cân nhắc trữ đông tinh binh, bảo tồn khả năng có con trong tương lai.

Hoài Thương

*Tên người bệnh đã được thay đổi