Tuyến giáp là một cơ quan nhỏ hình bướm nằm phía trước cổ, đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chuyển hóa của cơ thể. Khi các tế bào tại đây phát triển bất thường, ung thư tuyến giáp có thể hình thành.

PGS.TS. Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, cho hay ung thư tuyến giáp thường tiến triển chậm và ít biểu hiện rõ rệt ở giai đoạn đầu. Phần lớn bệnh nhân được phát hiện tình cờ qua siêu âm vùng cổ hoặc khi sờ thấy khối bất thường. Bệnh được chia thành 4 thể chính, trong đó ung thư tuyến giáp thể nhú chiếm khoảng 80-90%, có tiến triển chậm và đáp ứng điều trị tốt. Các thể còn lại như thể nang, thể tủy, và thể không biệt hóa hiếm gặp hơn nhưng thường có tiên lượng xấu hơn.

Một số yếu tố nguy cơ được xác định bao gồm: Tiền sử gia đình có người mắc ung thư hoặc bệnh lý tuyến giáp. Tiếp xúc với phóng xạ, đặc biệt ở độ tuổi trẻ. Rối loạn hormone hoặc có bướu giáp đa nhân. Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 3 lần nam giới.

"Khoảng 70% trường hợp không xác định được nguyên nhân cụ thể. Vì vậy, tầm soát định kỳ là cách hiệu quả nhất để phát hiện sớm bệnh", PGS Phương nói.

Ở giai đoạn đầu, ung thư tuyến giáp thường diễn biến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng. Khi khối u lớn dần, người bệnh có thể gặp các biểu hiện như xuất hiện khối cứng, di động tại vùng cổ; khàn tiếng, khó nuốt hoặc cảm giác vướng ở cổ; nổi hạch bất thường vùng cổ. Nhiều người chủ quan khi thấy hạch vùng cổ, cho rằng không nghiêm trọng, nhưng đây có thể là dấu hiệu của di căn. Khi có bất kỳ bất thường nào, người bệnh nên đi khám sớm để được chẩn đoán kịp thời.

Ung thư tuyến giáp có tiên lượng tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Ảnh minh họa do bệnh viện cung cấp

Ung thư tuyến giáp có tiên lượng tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Việc lựa chọn phác đồ điều trị phụ thuộc vào loại mô bệnh học, giai đoạn bệnh và đặc điểm riêng của từng bệnh nhân. Hiện nay có bốn phương pháp điều trị chính gồm phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp và các hạch di căn. Điều trị I-131 (phóng xạ) nhằm tiêu diệt các tế bào ung thư còn sót lại sau phẫu thuật, hiệu quả cả khi đã di căn xa. Liệu pháp hormone là bù lại hormone tuyến giáp và ngăn ngừa tái phát. Và thuốc nhắm trúng đích, liệu pháp miễn dịch áp dụng trong các trường hợp kháng điều trị I-131.

Với ung thư thể nhú kích thước nhỏ, tỷ lệ sống sau 10 năm lên đến hơn 95%. Ngay cả khi bệnh đã di căn, I-131 vẫn có hiệu quả đáng kể. "Điều quan trọng là bệnh nhân cần tuân thủ điều trị và tái khám đúng lịch," PGS Phương cho biết.

Mặc dù không thể phòng tránh hoàn toàn, mỗi người có thể chủ động giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp bằng cách: Tránh tiếp xúc với phóng xạ không cần thiết. Bổ sung đủ i-ốt qua chế độ ăn uống (hải sản, rong biển, tảo biển, các sản phẩm từ trứng, sữa), tránh lạm dụng muối i-ốt. Có chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thể thao đều đặn. Kiểm soát cân nặng, tránh thừa cân, béo phì.

Đặc biệt, khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt với những người có yếu tố nguy cơ (gia đình có người mắc ung thư tuyến giáp, phụ nữ có tiền sử bệnh lý tuyến giáp).

Lê Nga