Huyết áp thấp là tình trạng chỉ số huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg và huyết áp tâm trương dưới 60 mmHg. ThS.BS Đường Thị Thảo, khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết huyết áp thấp thường gặp ở nữ giới, thể trạng gầy. Người bệnh hoa mắt, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, hồi hộp, đặc biệt rõ rệt vào buổi sáng khi cơ thể vừa ngủ dậy và hệ tuần hoàn chưa kịp ổn định. Một số thói quen phổ biến vào buổi sáng có thể gây tụt huyết áp.

Thức dậy đột ngột

Khi vừa tỉnh giấc, hệ thần kinh và mạch máu chưa kịp thích nghi với tư thế thay đổi đột ngột. Nếu ngồi dậy hoặc đứng dậy quá nhanh, máu sẽ dồn xuống chi dưới do trọng lực, làm giảm lượng máu và oxy cung cấp cho não dễ dẫn đến choáng váng, chóng mặt.

Để phòng ngừa tình trạng này, người huyết áp thấp nên nằm thêm vài phút, nhẹ nhàng co duỗi tay chân nhằm kích thích tuần hoàn, sau đó từ từ ngồi dậy, ổn định nhịp thở rồi mới đứng lên di chuyển. Cách này giúp mạch máu có thời gian điều chỉnh, duy trì lượng máu lưu thông lên não ổn định, hạn chế triệu chứng khó chịu do tụt huyết áp tư thế.

Nhịn ăn sáng

Nhịn ăn sáng là thói quen không tốt với người huyết áp thấp. Sau một đêm dài, cơ thể tiêu hao năng lượng và lượng đường huyết giảm xuống. Nếu tiếp tục bỏ bữa sáng, đường huyết và huyết áp có thể tụt thấp hơn, người bệnh dễ mệt mỏi, choáng váng, giảm khả năng tập trung và tăng nguy cơ ngất xỉu khi vận động.

Bác sĩ Thảo khuyên người huyết áp thấp nên ăn sáng trong vòng một giờ sau khi thức dậy, lựa chọn món giàu dinh dưỡng, chứa một lượng nhỏ muối tự nhiên. Điều này giúp duy trì huyết áp ổn định, cung cấp đủ năng lượng cho hoạt động trong ngày.

Uống cà phê hoặc trà đặc khi bụng đói

Caffeine trong cà phê và trà đặc có thể có thể kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng nhịp tim, gây hồi hộp, đánh trống ngực, có tính lợi tiểu nhẹ. Nếu người huyết áp thấp uống cà phê hoặc trà đặc khi bụng đói, đặc biệt là khi mất nước hoặc chưa ăn sáng thì caffeine hấp thụ nhanh, giảm thể tích tuần hoàn, từ đó gây tụt huyết áp tư thế, chóng mặt hoặc choáng váng.

Tuy nhiên, caffeine cũng có thể làm tăng nhẹ huyết áp tạm thời, nhất là ở người ít sử dụng thường xuyên. Vì vậy, người huyết áp thấp nên ăn nhẹ trước khi uống cà phê hoặc trà, chỉ nên dùng với lượng vừa phải để tránh ảnh hưởng bất lợi đến huyết áp, nhịp tim.

Người huyết áp thấp uống cà phê khi bụng đói có thể gây tụt huyết áp tư thế, chóng mặt hoặc choáng váng. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Tắm nước quá nóng hoặc quá lạnh

Tắm nước quá nóng hoặc quá lạnh đều không tốt cho người huyết áp thấp. Nhiệt độ nước cao khiến mạch máu giãn nhanh, làm huyết áp giảm đột ngột, gây cảm giác chóng mặt, choáng váng, thậm chí ngất xỉu. Ngược lại, nước quá lạnh kích thích co mạch, nhưng cũng làm thay đổi huyết áp thất thường, ảnh hưởng đến tuần hoàn.

Bác sĩ Thảo khuyên người huyết áp thấp nên tắm nước ấm vừa phải, tránh tắm ngay sau khi vừa ngủ dậy vì cơ thể chưa ổn định tuần hoàn, dễ làm tăng nguy cơ tụt huyết áp, thiếu máu lên não.

Tập luyện cường độ cao ngay sau khi thức dậy

Vận động buổi sáng giúp nâng cao sức khỏe tổng thể, cải thiện tuần hoàn, song người huyết áp thấp nên tránh các bài tập cường độ cao khi vừa ngủ dậy. Bởi lúc này tuần hoàn và huyết áp chưa ổn định, nếu vận động mạnh có thể khiến tim đập nhanh, huyết áp tụt sâu, gây chóng mặt, choáng váng, thậm chí ngất xỉu. Thay vào đó, người bệnh nên khởi động nhẹ nhàng bằng các động tác co duỗi tay chân, đi bộ chậm hoặc tập thở sâu trong vài phút khi thức dậy để tuần hoàn ổn định dần, giảm nguy cơ tụt huyết áp khi bước vào các hoạt động trong ngày.

Bác sĩ Thảo khuyến cáo điều chỉnh thói quen buổi sáng giúp hạn chế tình trạng tụt huyết áp đột ngột, giảm nguy cơ chấn thương do ngã. Người huyết áp thấp cần xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý, ngủ đủ giấc, ăn sáng đầy đủ và tập thể dục nhẹ nhàng vào buổi sáng. Uống một cốc nước lọc ngay sau khi thức dậy giúp kích thích tuần hoàn, tăng thể tích tuần hoàn tạm thời, từ đó hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định.

Khi xuất hiện các biểu hiện như choáng váng, hồi hộp, đau đầu hay mệt mỏi kéo dài không cải thiện, người bệnh nên đi khám sớm. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của tình trạng huyết áp không ổn định hoặc vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Ly Nguyễn