Ngày 22/7, TAND Hà Nội tiếp tục ngày thứ hai phiên xử 45 bị cáo trong vụ án Cưỡng đoạt tài sản, liên quan "hệ sinh thái" 7 công ty đòi nợ do ông trùm 47 tuổi Lê Quốc Thống (đang trốn truy nã) thành lập và chỉ đạo.

VKS cáo buộc năm 2018, Thống mua lại 238.160 khoản nợ xấu cá nhân vay tín chấp của một doanh nghiệp với giá bằng 12-15% giá trị khoản nợ (tổng trị giá 3.500 tỷ đồng) và được bàn giao thông tin cá nhân của người vay. Thống từ đó lập 7 công ty, chiêu mộ nhân viên bắt đầu đòi nợ.

Mỗi nhân viên được giao chỉ tiêu đòi 400-500 người một tháng. 103 nhân viên này, chủ yếu 20-30 tuổi, được chia 11 nhóm, mỗi nhóm có "KPI" số tiền mỗi tháng. Nếu hai tháng liên tiếp không đòi đủ số tiền theo quy định, nhân viên sẽ bị đuổi việc.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Danh Lam

Các bị cáo là trưởng nhóm đốc thúc nhân viên tích cực đòi nợ để đạt được doanh số và để được thưởng %. Ngoài ra, công ty trang bị hệ thống tổng đài tự động để gọi cho khách hàng, phần mềm chuyển giọng nói qua điện thoại (nam có thể thay đổi sang giọng nữ và ngược lại).

VKS cáo buộc, thủ đoạn đòi nợ được áp dụng là: dùng nhiều số điện thoại sim "rác", liên tục gọi điện, nhắn tin chửi bới, đe dọa giết con, người thân, đồng nghiệp của khách vay... nhằm gây sức ép.

Chiêu mạnh hơn là các bị cáo sẽ cắt ghép hình ảnh người vay hoặc người thân của họ vào các hình ảnh đồi trụy, các thông tin không đúng sự thật (chửa hoang, hành nghề mại dâm, loạn luân, nghiện ma túy, cặp bồ đồng nghiệp) và đăng tải, bình luận lên mạng xã hội nhằm bôi nhọ danh dự.

VKS xác định bằng cách này "tập đoàn" của Thống đã đòi được 571 tỷ đồng, nhưng đến nay mới xác định được 26 người bị đe dọa, cưỡng đoạt tổng 904 triệu đồng.

Hai tháng không đòi nợ đạt KPI thì bị đuổi

Ngoài Thống đang bỏ trốn, dàn lãnh đạo "tập đoàn" và các trưởng nhóm đòi nợ đều đang bị xét xử. "Cánh tay" đắc lực của ông trùm là Trần Hồng Tiến, 51 tuổi, giám đốc điều hành toàn hệ thống, cũng là bạn làm ăn của Thống ngay từ những ngày đầu làm nghề đòi nợ.

VKS cáo buộc, ngay từ năm 2017, Tiến và Thống đã cùng nhau thành lập các công ty để mua lại các khoản nợ xấu và tổ chức đòi nợ. Hai người thường xuyên thành lập các công ty mới có cùng hoạt động như nhau. Theo VKS, điều này nhằm "che giấu và trốn tránh, không để công an phát hiện ra hoạt động thu hồi nợ trái pháp luật".

Tại phiên tòa, Tiến khai lý do thành lập loạt công ty nhưng cùng hoạt động lĩnh vực đòi nợ do "nghề" này càng ngày càng đòi hỏi nhiều vốn. Dù đăng ký nhiều địa chỉ do nhiều giám đốc đứng tên nhưng thực tế nhân viên các công ty đều ngồi chung một nơi, đều do Thống và Tiến điều hành, tổ chức nhân sự và có cùng hoạt động.

Trần Hồng Tiến, giám đốc điều hành hệ thống 7 công ty đòi nợ khai không biết nhân viên đòi nợ kiểu giang hồ. Ảnh: Danh Lam

Hằng tháng, Thống sẽ triệu tập họp các lãnh đạo và các trưởng nhóm đòi nợ để tổng kết hoạt động. Sau khi Thống xuất cảnh và không về thì thứ ba hằng tuần, ông trùm này vẫn họp với Tiến để nghe báo cáo và chỉ đạo các công khác. Tiến khai Thống cũng gửi email chỉ đạo trực tiếp như khi còn ở Việt Nam.

"Tập đoàn" có một nguồn thu duy nhất là tiền đòi nợ được của khách. Nguồn này dùng trả lương nhân viên, trả tiền cho công ty đã bán lại khoản nợ. Thống giao cho Tiến quản lý tài chính song vẫn trực tiếp giám sát và điều hành.

VKS cáo buộc Tiến biết rõ nhân viên bộ phận thu hồi nợ gọi điện chửi bới, đe dọa, cắt ghép hình ảnh khách nợ ghép với thông tin sai sự thật đăng lên tài khoản mạng xã hội của khách nợ, người thân của khách nợ để tạo áp lực khiến khách hàng sợ phải trả tiền, nhưng vẫn đốc thúc. Tiến được trả lương 40 triệu đồng mỗi tháng.

Bị cơ quan công tố hỏi "tại sao nhân viên đòi nợ kiểu giang hồ mà không can thiệp", Tiến đáp đây không phải lĩnh vực phụ trách. Bị cáo khẳng định "không biết, không chứng kiến" việc cấp dưới cắt ghép ảnh đồi trụy, đe dọa đòi nợ, khủng bố tinh thần người vay trên Facebook.

Tiến khai chỉ thi thoảng đi qua thấy "to tiếng, ồn ào" nên có hỏi Thống "tại sao lại thế?".

Thống bảo nhân viên chỉ "trao đổi tí thôi, đòi nợ thì phải to tiếng, ồn ào, không có vấn đề gì hết", Tiến khai.

Các nhân viên đòi nợ khi bị bắt, đầu năm 2023, đều trong độ tuổi 20-30. Ảnh: Cơ quan điều tra

Cùng lời khai "không biết", Nguyễn Đức Khoa, 34 tuổi, cấp phó của Thống, kiêm tổng giám đốc 3 công ty trong hệ sinh thái đòi nợ, cho hay đến khi bị bắt mới biết cấp dưới đòi nợ kiểu giang hồ như cáo trạng nêu.

Khoa nói các cuộc họp với các trưởng nhóm chỉ xoay quanh KPI, số nợ đã thu, nhân sự tuyển dụng đảm bảo chỉ tiêu của ban lãnh đạo công ty, cụ thể là Thống.

Khoa mỗi tháng được công ty duyệt chi 50-60 triệu đồng mua thông tin cá nhân của khách, ngoài các thông tin đã được công ty bán nợ bàn giao, gồm Facebook, Zalo, số điện thoại phụ, nơi làm việc, thông tin người thân của khách nợ...

Về các biện pháp đốc thúc nhân viên đòi nợ, các trưởng nhóm khai "tự học hỏi lẫn nhau nên không cần dạy". Trưởng nhóm chỉ nhắc nhở, điểm danh cập nhật số nợ nhân viên đã thu được.

Trong khi một số trưởng nhóm khai biết việc nhân viên của mình hành xử như vậy nhưng không can thiệp hay ngăn cản, cũng không khuyến khích hay thúc ép làm theo.

Các nhân viên đòi nợ cho hay khai quen biết nên rủ nhau cùng làm hoặc được bộ phận nhân sự trực tiếp gọi điện mời chào tuyển dụng, lương khởi điểm phổ biến là 5 triệu đồng mỗi tháng. Một số người khai khi đòi được khoản nợ 100 triệu đồng được công ty thưởng thêm cho 5 triệu đồng. Chính sách chung của công ty là "2 tháng không đạt KPI thì bị đuổi".

26 bị hại trong vụ án không có mặt tại tòa, song chung quan điểm không đòi bồi thường, đề nghị tòa xử nghiêm.

Những trường hợp còn lại, nhà chức trách đã ủy thác cho công an các tỉnh thành tiếp tục tìm thông tin, tách hồ sơ xử lý.

Phiên tòa dự kiến kéo dài 7 ngày.

Hải Thư