Ngày 18/3, đại diện VKSND Hà Nội công bố bản luận tội sau một ngày xét hỏi. 13 bị cáo trong vụ án bị truy tố Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Đây là những người bị xác định có sai phạm trong đấu thầu dự án mua sắm thiết bị tại VNCERT, đơn vị thuộc Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin Truyền thông, gây thiệt hại 17,2 tỷ đồng.

Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tiến bộ quốc tế (AIC), bị đề nghị mức án cao nhất, do "có vai trò chủ mưu, cầm đầu, chỉ đạo" thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu, mức 10-11 năm tù. Tổng hợp mức án ở các vụ án đã bị xét xử trước đó, bà Nhàn bị đề nghị 30 năm tù.

Ông Nguyễn Trọng Đường, cựu Giám đốc VNCERT. Ảnh: Danh Lam

Đây là vụ án thứ 5 bà Nhàn bị xử lý hình sự. Bà bị xác định đang "trốn truy nã", hiện phải chấp hành tổng hình phạt chung là 30 năm tù ở 4 bản án khác nhau, đều liên quan vi phạm đấu thầu, đưa hối lộ, xảy ra ở Đồng Nai, Quảng Ninh, TP HCM, Bắc Ninh.

Các bị cáo khác đồng phạm với bà Nhàn ở vai trò giúp sức. Ông Nguyễn Trọng Đường, cựu Giám đốc VNCERT, cựu Vụ phó Kế hoạch tài chính, là đại diện chủ đầu tư, thực hiện hành vi chỉ đạo cấp dưới thực hiện hành vi thông thầu, hưởng lợi cá nhân 200 triệu đồng, bị đề nghị 5-6 năm tù.

Các bị cáo còn lại bị đề nghị 24 tháng án treo tới 42 tháng tù.

Bản luận tội nêu đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, các bị cáo đều có nhận thức, kiến thức, nhiều người có học hàm, học vị cao song vẫn cố ý phạm tội, hình phạt nghiêm khắc cần được đưa ra để răn đe.

>>Mức án VKS đề nghị cho 13 bị cáo

Trước đó tại phần xét hỏi, ông Đường thừa nhận sai phạm với tư cách người đứng đầu, song phân trần chịu nhiều áp lực từ Bộ trưởng Thông tin Truyền thông khi đó là ông Trương Minh Tuấn, do trực tiếp chỉ đạo phải hỗ trợ AIC trúng thầu.

Các bị cáo thuộc AIC khai chỉ làm theo chỉ đạo của chủ tịch Nhàn, nghĩ việc cung cấp báo giá, danh mục thiết bị là công việc hỗ trợ đơn thuần cho VNCERT, sau này mới biết đó là hành vi thông thầu.

Các bị cáo còn lại thuộc công ty tư vấn nói sai phạm do dự án khó, năng lực yếu kém, còn các bị cáo thuộc công ty thẩm định giá cho rằng chỉ "vô tình" tạo điều kiện cho chủ đầu tư và nhà thầu thông đồng trục lợi.

Đại diện VKSND Hà Nội tại tòa. Ảnh: Danh Lam

VKS xác định VNCERT trực thuộc Cục An toàn thông tin, có nhiệm vụ chủ trì kế hoạch, dự án ứng cứu sự cố máy tính và an toàn thông tin mạng trên toàn quốc.

Tháng 10/2016, VNCERT triển khai dự án mua sắm trang thiết bị theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối Internet quốc tế.

Mục tiêu đầu tư nhằm đảm bảo khả năng giám sát, phân tích dữ liệu 1.000 sự cố, 60 trang/Cổng thông tin điện tử phục vụ Chính phủ điện tử, phân tích, giải mã, phát hiện tấn công mạng...

Tổng mức đầu tư cho dự án 95 tỷ đồng, trong đó chi phí thiết bị được xác định 70,6 tỷ đồng, toàn bộ nguồn vốn từ Ngân sách nhà nước.

Giai đoạn khảo sát lập dự án, dù chưa thực hiện các thủ tục chỉ định thầu, do có quan hệ từ trước, Công ty Khang Phát được ông Đường, Giám đốc VNCERT khi đó, hợp thức các thủ tục để chỉ định thầu cho thực hiện gói thầu "Khảo sát lập dự án".

Trong giai đoạn này, bà Nhàn giao cho bị can Thế, Trưởng ban Kỹ thuật 7 của AIC phối hợp với VNCERT xây dựng danh mục thiết bị, phần mềm dự kiến sẽ mua sắm của dự án.

Thực hiện chỉ đạo của bà Nhàn, bị can Thế đến VNCERT giới thiệu hệ thống thiết bị sử dụng công nghệ của Isarel trị giá khoảng 300 tỷ đồng. Song phương án này có giá thành cao, không tương thích với các thiết bị sẵn có của VNCERT.

Ông Đường do đó phân công cấp dưới tại VNCERT phối hợp cùng với Công ty Khang Phát và bị can Thế khảo sát hiện trạng, tập hợp nhu cầu mua sắm thiết bị với tổng mức đầu tư dưới 100 tỷ đồng để đề xuất danh mục mua sắm.

Thế đã đưa nhiều hãng thiết bị đến giới thiệu và được VNCERT đồng ý 18 thiết bị trong 82 thiết bị của dự án.

Các bị cáo tại tòa. Ành: Danh Lam

Bà Nhàn chỉ đạo Thế liên hệ khảo giá thiết bị để cộng thêm 40% để ra giá dự toán và thống nhất với VNCERT đưa vào Báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án.

Tháng 6/2017, khi dự án được phê duyệt, bà Nhàn phân công bị cáo Sơn, Trưởng ban thuộc AIC liên hệ với ông Đường để trao đổi, xây dựng hồ sơ mời thầu đảm bảo cho AIC trúng thầu.

Công ty Khang Phát tiếp tục được VNCERT chỉ định là đơn vị tư vấn lập hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu.

Khi lập hồ sơ mời thầu, theo chỉ đạo của ông Đường, Khang Phát sử dụng danh mục thiết bị, phần mềm đã thống nhất với Công ty AIC, loại bỏ thông tin nguồn gốc, xuất xứ.

Để đảm bảo tiến độ xây dựng hồ sơ mời thầu, ông Đường cũng chỉ đạo cấp dưới bàn bạc, thống nhất với nhân viên AIC xây dựng hồ sơ mời thầu, tạo lợi thế cho AIC trúng thầu.

Dù đã đăng tải thông báo mời thầu trên báo song 2 ngày sau, các bị cáo thuộc ban quản lý dự án vẫn thống nhất chỉnh sửa yêu cầu kỹ thuật trong hồ sơ mời thầu, tạo thêm lợi thế cho Công ty AIC trúng thầu, VKS cáo buộc.

Bà Nhàn chỉ đạo công ty Mopha làm "quân xanh" dự thầu, đồng thời chỉ đạo nhân viên AIC làm khống tài liệu thể hiện năng lực chuyên môn trong lĩnh vực công nghệ thông tin (tăng thời gian làm việc của nhân sự chủ chốt).

Kết quả có 3 nhà thầu nộp hồ sơ gồm AIC, Mopha và ETC song cả 3 nhà thầu đều không đáp ứng yêu cầu đánh giá về năng lực hợp đồng và nhân sự chủ chốt nên chưa đủ điều kiện để đánh giá hồ sơ đề xuất về kỹ thuật.

Song ông Đường đã chỉ đạo cấp dưới báo cho các công ty tiếp bổ sung tài liệu và gửi văn bản để hợp thức hồ sơ. Kết quả đánh giá, Công ty AIC trúng thầu gói 70,6 tỷ đồng. Thực tế VKS xác định gói thầu chỉ được định giá hơn 53 tỷ đồng. Do đó, hành vi gian lận thầu của các bị cáo đã gây thiệt hại cho Nhà nước 17,2 tỷ đồng, cáo trạng nêu.

Sau khi đấu thầu, ông Đường bị cáo buộc nhận của AIC một tỷ đồng và chia cho các thành viên tham gia Dự án vào dịp Tết Nguyên Đán năm 2019 và hoạt động chung của VNCERT.

Thanh Lam