Sáng 14/5, sau hai ngày xét hỏi, VKSND Hà Nội phát biểu quan điểm về vụ án và đề nghị mức án với 27 bị cáo trong vụ án khai khác trái phép, buôn lậu đất hiếm với số tiền hưởng lợi lên tới hơn 736 tỷ đồng.

Cùng bị truy tố Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí, cựu thứ trưởng Tài Nguyên Môi trường Nguyễn Linh Ngọc, 67 tuổi bị VKS đề nghị 30-36 tháng án treo; ông Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng cục trưởng Địa chất và Khoáng sản bị đề nghị 5-6 năm tù.

5 cựu cán bộ của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Sở này tại Yên Bái bị đề nghị 2-5 năm tù cùng tội danh trên.

Cựu thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc. Ảnh: Phạm Dự

Ông Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch Công ty Thái Dương, bị đề nghị 5-6 năm tù về tội Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; 4-5 năm tù về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và 3-4 năm về tội Gây ô nhiễm môi trường. Tổng hợp mức án đề nghị cho ông Huấn là 12-15 năm.

Ông Huấn không phải người bị đề nghị án cao nhất, mà là bị cáo Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty CP Đất hiếm Việt Nam, bị đề nghị 12-13 năm tù cho tội Buôn lậu và 4-5 năm tù cho tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, tổng hợp 16-18 năm.

19 người còn lại bị đề nghị mức án bằng thời gian tạm giam đến 18 năm tù về các tội danh khác nhau như: Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Gây ô nhiễm môi trường; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.

Mức án VKS đề nghị với 27 bị cáo

VKS đánh giá vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại đặc biệt lớn, các bị cáo là người có trình độ cao, hiểu biết pháp luật nhưng chỉ vì lợi ích cá nhân, lợi ích doanh nghiệp mà bất chấp, cố tình sai phạm đến lợi ích Nhà nước và xã hội.

Các bị cáo là các cán bộ ngành Tài nguyên môi trường, với chức năng và nhiệm vụ của mình, "biết và phải biết" công ty Thái Dương có nhiều vi phạm nhưng vẫn cho quan điểm đủ điều kiện, cấp phép khai thác cho doanh nghiệp này. Do đó, VKS kiến nghị mức án nghiêm khắc để răn đe, phòng ngừa chung, song xét đến bối cảnh và các tình tiết phạm tội để đưa ra mức án đủ khoan hồng.

Bị cáo Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty CP Đất hiếm Việt Nam bị đề nghị mức án cao nhất trong 27 người. Ảnh: Phạm Dự

Thứ trưởng Ngọc được đánh giá, khi ký cấp phép do tin tưởng cấp dưới, có ràng buộc các điều kiện với doanh nghiệp buộc phải thực hiện khi khai thác, không hưởng lợi ích vật chất. Quá trình công tác và sau khi nghỉ hưu, ông vẫn có nhiều đóng góp tích cực với các công tác nghiên cứu và bảo vệ môi trường. Do tính nguy hiểm với xã hội không còn, VKS xét thấy không cần thiết cách ly khỏi xã hội vẫn đủ giáo dục, răn đe.

Nhiều bị cáo phạm tội theo chỉ đạo cấp trên, thiếu hiểu biết, không vụ lợi, một số cán bộ sai phạm do nôn nóng xử lý công việc, tạo điều kiện giải quyết hồ sơ tồn đọng, không nhận lợi ích vật chất... cũng được xét khoan hồng.

Trong 27 bị cáo, VKS do đó đã xét để đề nghị cho hai người mức án bằng thời gian tạm giam, trả tự do tại tòa, 4 án treo, còn lại là các án tù, thấp nhất là 24 tháng.

VKS cũng buộc ông Huấn và công ty Thái Dương nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi từ các sai phạm, hơn 736 tỷ đồng, các công ty liên quan nộp số tiền hưởng lợi từ buôn lậu, vi phạm quy định kế toán.

VKS ghi nhận các bị cáo đến nay đã nộp hơn 30 tỷ đồng.

Thanh Lam