Một chiều đầu tháng 5, Hà Nội oi ả. Trong căn phòng trọ chưa đầy 30 m2 ở khu công nghiệp Bắc Thăng Long, chị Vũ Thị Hạnh ngồi thẫn thờ trước chiếc quạt máy đã hỏng từ hai tuần trước. "Con trai tôi không ngủ được vì nóng", chị nói, mắt liếc sang hóa đơn điện vừa nhận. Nhưng để mua được một chiếc quạt mới, chị phải đắn đo suy nghĩ vì cuối tháng gần như không còn dư đồng nào.

Với mức lương hơn 8 triệu đồng, toàn bộ thu nhập của chị đều dành cho chi phí cố định: thuê trọ, ăn uống, gửi con nhỏ về quê cho ông bà, chưa kể khoản tiết kiệm gần như bằng không. Những phát sinh như học phí, viện phí, sửa xe... dễ khiến ngân sách gia đình "vỡ kế hoạch".

Người lao động chật vật vì mọi thứ đều tăng giá. Ảnh: Quỳnh Trần

Câu chuyện của chị Hạnh không hiếm. Theo Tổng cục Thống kê, tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình tiếp tục là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng GDP, chiếm hơn 60% tổng cầu nội địa trong quý III/2024. Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% trong năm 2025, theo các chuyên gia, tiêu dùng hộ gia đình cần tăng ít nhất 12%. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ khả năng chi trả cho các nhu cầu thiết yếu, nhất là trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng nhanh hơn thu nhập, đặc biệt ở nhóm lao động tự do, công nhân và người sống ở khu vực nông thôn.

Giải pháp tài chính cho nhóm thu nhập thấp

Với nhiều người thu nhập trung bình - thấp, việc tiếp cận tín dụng từ ngân hàng vẫn còn xa vời do thiếu tài sản đảm bảo hoặc không đáp ứng yêu cầu hồ sơ thu nhập. Trong lúc cần vốn gấp, nhiều người buộc phải chọn cách mượn người quen, ứng lương hoặc thậm chí vay tín dụng đen - những lựa chọn tiềm ẩn rủi ro và áp lực tâm lý.

Trong bối cảnh đó, các khoản vay nhỏ từ các tổ chức tài chính tiêu dùng được cấp phép trở thành một kênh tiếp cận vốn hợp pháp. Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, các khoản vay dưới 100 triệu đồng được thiết kế để hỗ trợ người dân tiếp cận nguồn vốn tiêu dùng trong thời gian ngắn, với thủ tục đơn giản hơn so với ngân hàng truyền thống.

Theo bà Olena Khlon, chuyên gia tài chính, Tổng Giám đốc SHBFinance, ưu điểm của tài chính linh hoạt là khả năng mở rộng tiếp cận tới nhóm khách hàng chưa từng vay ngân hàng. "Sự linh hoạt trong điều kiện vay, mức vay nhỏ và thời gian giải ngân nhanh đã giúp giảm áp lực tài chính cho người dân, đặc biệt trong các tình huống phát sinh đột xuất", bà nói.

Bà Olena Khlon, chuyên gia tài chính, Tổng Giám đốc SHBFinance. Ảnh: SHBFinance

Đại diện SHBFinance cho biết thêm, ngoài yếu tố sản phẩm, sự "linh hoạt" còn thể hiện ở khả năng thích ứng nhanh với biến động chính sách, hành vi tiêu dùng mới của các tổ chức tín dụng. Điển hình là việc áp dụng công nghệ định danh điện tử (eKYC), phân tích dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản phẩm số, giúp đơn giản hóa quy trình xét duyệt hồ sơ, đồng thời đánh giá đúng khả năng trả nợ của người vay, từ đó hạn chế rủi ro nợ xấu.

Là tổ chức tài chính tiêu dùng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép, SHBFinance hiện cung cấp đa dạng sản phẩm như vay tiền mặt và thẻ tín dụng tiền mặt, với quy trình xét duyệt số hóa hoàn toàn. Tùy theo hồ sơ và lịch sử tín dụng, khách hàng có thể được giải ngân trong ngày, thậm chí chỉ trong 5 phút đối với nhóm vay lại hoặc sử dụng ứng dụng số.

"Chúng tôi hiểu rằng nhiều khách hàng cần vốn gấp cho những nhu cầu thiết yếu. Vì vậy, việc đẩy nhanh tốc độ phê duyệt, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và phù hợp với khả năng trả nợ, là ưu tiên hàng đầu", đại diện SHBFinance chia sẻ.

Với những khách hàng có điểm tín dụng tốt hoặc gắn bó lâu dài, công ty áp dụng mức lãi suất ưu đãi từ 1,37% một tháng, nhằm giảm áp lực tài chính và hỗ trợ tiêu dùng an toàn. SHBFinance hướng đến việc mở rộng tiếp cận tài chính cho mọi đối tượng, từ thành thị đến nông thôn, thông qua hệ sinh thái sản phẩm số hóa và minh bạch.

Nhân viên SHBFinance tư vấn cho khách hàng về điều kiện và các khoản vay phù hợp. Ảnh: SHBFinance

Cơ hội nhưng cần thận trọng khi sử dụng

Với sự hỗ trợ từ khoản vay nhỏ qua nền tảng số của SHBFinance, chị Hạnh đã quyết định mua chiếc quạt mới để cả nhà tránh nóng trong mùa hè này. Không còn cảm giác bị động như trước, chị bắt đầu học cách lên kế hoạch chi tiêu, trả nợ đúng hạn và kiểm soát ngân sách gia đình một cách rõ ràng hơn.

Trường hợp của chị phản ánh khả năng hỗ trợ tài chính tức thời của các khoản vay tiêu dùng nhỏ khi được sử dụng đúng mục đích và trong khả năng chi trả. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc sử dụng dịch vụ tài chính linh hoạt cần đi kèm với hiểu biết tài chính cơ bản và kế hoạch hoàn trả rõ ràng để tránh nguy cơ mắc nợ kéo dài hoặc phụ thuộc vào tín dụng.

Các chuyên gia cũng nhận định, nếu được triển khai hiệu quả, tài chính tiêu dùng không chỉ hỗ trợ nhu cầu cá nhân mà còn duy trì dòng chảy hàng hóa – dịch vụ trong nền kinh tế. Khi người dân có khả năng chi tiêu đúng lúc, các ngành sản xuất, bán lẻ, y tế, giáo dục cũng được hưởng lợi gián tiếp.

Trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều biến động, tài chính linh hoạt có thể đóng vai trò là một lớp đệm hỗ trợ người dân khi cần thiết. Tuy nhiên, theo giới chuyên gia, để công cụ này phát huy hiệu quả bền vững, các đơn vị cung cấp cần đảm bảo công khai điều kiện vay, lựa chọn khách hàng phù hợp và có cơ chế giám sát nợ xấu hiệu quả. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng cần tăng cường quản lý, ngăn chặn hành vi cho vay trá hình, đảm bảo hoạt động tài chính tiêu dùng đi đúng hướng và phục vụ lợi ích người dân.

Minh Ngọc