BYD, hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc, đẩy mạnh giới thiệu các mẫu xe có giá tương đối thấp tại Brazil - thị trường ôtô điện hiện vẫn sơ khai. Dựa trên dữ liệu vận tải và thông cáo của BYD, Reuters cho biết hãng xe này đang tăng mở rộng ra nước ngoài, với Brazil là thị trường trọng điểm. Lô hàng cuối tháng 5 là chuyến tàu thứ 4 của BYD cập cảng Brazil năm nay, với tổng cộng khoảng 22.000 xe.

Theo Hiệp hội ôtô Brazil (ANFAVEA), các hãng xe Trung Quốc được dự báo xuất khẩu khoảng 200.000 chiếc vào đầu năm 2025. Con số này tăng gần 40% so với năm trước và chiếm khoảng 8% số xe con được đăng ký tại nước này.

"Nhiều nước đã bắt đầu đóng cửa với xe Trung Quốc, nhưng Brazil thì không. Bắc Kinh đang tận dụng điều đó", Aroaldo da Silva - Chủ tịch IndustriALL Brasil (tổ chức gồm nhiều công đoàn ngành công nghiệp) giải thích.

Tàu BYD Shenzhen tại cảng Itajai của Brazil, ngày 28/5. Ảnh: Reuters

Sản xuất tăng tốc đang giúp ngành xe điện Trung Quốc bùng nổ xuất khẩu. Năm 2023, nước này vượt Nhật Bản thành quốc gia xuất khẩu xe lớn nhất thế giới. Nhiều lô hàng đang được chuyển tới châu Âu, Đông Nam Á và Mỹ Latin.

Trong khi đó, Brazil là thị trường tiêu thụ hấp dẫn vì quy mô lớn và có hệ sinh thái sản xuất ôtô do các hãng như Volkswagen, General Motors và Stellantis xây dựng hàng chục năm qua. Chính phủ Brazil cũng khuyến khích xe điện và hybrid (xe động cơ điện - xăng), vốn là thế mạnh của BYD.

Tuy nhiên, các hiệp hội và công đoàn tại Brazil tỏ ra lo ngại với làn sóng xe điện Trung Quốc. Họ vận động chính phủ đẩy nhanh việc nâng thuế nhập khẩu xe điện từ 10% lên 35%, thay vì áp dụng dần từng bước như kế hoạch ban đầu, để giảm tác động đến sản xuất và việc làm trong nước.

Năm 2015, Brazil bắt đầu miễn thuế nhập khẩu cho ôtô điện để thúc đẩy tiêu dùng. Đến năm ngoái, họ tái áp thuế 10% nhằm khuyến khích đầu tư trong nước. Theo kế hoạch hiện tại, thuế sẽ tăng dần lên 35% vào năm 2026.

"Chúng tôi ủng hộ các thương hiệu mới vào Brazil để sản xuất, phát triển ngành linh kiện, tạo việc làm và đưa công nghệ mới vào đây. Nhưng lượng xe nhập khẩu quá lớn sẽ khiến đầu tư sản xuất trong nước giảm đi. Điều đó khiến chúng tôi lo lắng", ông Igor Calvet - Chủ tịch ANFAVEA nói.

Bộ Phát triển, Công nghiệp và Ngoại thương Brazil cho biết xem xét đề xuất của ANFAVEA và các tổ chức khác về việc đẩy sớm thời hạn tăng thuế. Họ cho rằng lịch trình tăng thuế từ từ là để các hãng có thời gian thực hiện kế hoạch phát triển.

Chính phủ của Tổng thống Lula da Silva cũng tìm cách cân bằng giữa mục tiêu hồi sinh ngành công nghiệp và củng cố hình ảnh xanh trước thềm hội nghị chống biến đổi khí hậu COP30 tháng 11. Theo Hiệp hội xe điện Brazil (ABVE), làn sóng xe xanh tại Brazil hiện phụ thuộc lớn vào ôtô nhập từ Trung Quốc, vốn chiếm hơn 80% doanh số xe điện.

Ông Ricardo Bastos - Chủ tịch ABVE cho biết Brazil có nhiều tài nguyên để sản xuất pin xe điện. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng vẫn chưa đầy đủ.

Năm 2023, giới chức Brazil hoan nghênh kế hoạch mua lại nhà máy Ford cũ tại bang Bahia của BYD, coi đây là cách tạo việc làm và thúc đẩy chuyển đổi xanh. Năm 2021, hãng xe Trung Quốc GWM cũng mua lại một nhà máy tại Brazil với công suất 50.000 xe mỗi năm. Họ dự kiến bắt đầu sản xuất mẫu SUV Haval H6 từ tháng 7 tới và đang đàm phán với khoảng 100 nhà cung cấp tại đây. "Năm nay, ôtô nhập khẩu sẽ cùng tồn tại với xe sản xuất tại Brazil", Bastos nói.

Hà Thu (theo Reuters)