Sáng 17/6, với hơn 95% đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội bấm nút thông qua Luật sửa đổi bổ sung một số điều Luật Doanh nghiệp. Luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Luật vừa thông qua quy định doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ phải đáp ứng điều kiện có nợ phải trả (gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu.

Tổ chức là doanh nghiệp nhà nước, đơn vị phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản; tổ chức tín dụng, bảo hiểm, tái bảo hiểm, môi giới bảo hiểm. Ngoài ra, công ty chứng khoán, quản lý quỹ đầu tư chứng khoán cũng bị áp điều kiện này.

Giải trình về nội dung này trước khi Quốc hội bấm nút, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nói việc bổ sung quy định về điều kiện tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu với đơn vị phát hành nhằm hạn chế rủi ro thanh toán trái phiếu với doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Các đại biểu Quốc hội bám nút tại Hội trường Diên Hồng. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội

Chính phủ nhìn nhận trài phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là sản phẩm tài chính rủi ro, nhà đầu tư tự đánh giá và chịu trách nhiệm khi mua trái phiếu phát hành trên cơ sở các thông tin minh bạch về "sức khỏe" của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, vừa qua khi các vụ việc vi phạm pháp luật về trái phiếu riêng lẻ xảy ra, doanh nghiệp phát hành không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu đầy đủ, đúng hạn. Hệ quả là nhà đầu tư khiếu kiện và Nhà nước phải có biện pháp can thiệp.

Ông Thắng cho hay mức tỷ lệ không vượt quá 5 lần được đề xuất trên cơ sở tiếp thu ý kiến các bộ ngành, thành viên thị trường. Đồng thời, Luật Kinh doanh bất động sản và nghị định liên quan đã có quy định về giới hạn dư nợ vay và huy động vốn trái phiếu doanh nghiệp của các đơn vị lĩnh vực này.

Cũng theo luật được Quốc hội thông qua, viên chức làm việc tại cơ sở giáo dục đại học công lập được góp vốn, tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở giáo dục đó thành lập. Họ cũng có thể tham gia thành lập doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu do cơ sở đó tạo ra.

Chính sách này phù hợp với Nghị quyết số 193/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Việc này giúp nhà khoa học, cơ sở nghiên cứu có điều kiện thuận lợi hơn trong thương mại hóa kết quả nghiên cứu, sớm đưa công trình vào ứng dụng thực tế.

Luật cũng bổ sung quy định khái niệm "chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp" theo hướng khái quát, quy định nguyên tắc chung tương đồng với Luật Phòng, chống rửa tiền. Chính phủ hướng dẫn cụ thể về tiêu chí để xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp gồm tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ trực tiếp hoặc gián tiếp, quyền chi phối thông qua tỷ lệ biểu quyết hoặc quyền chi phối qua việc bổ nhiệm/bãi nhiệm nhân sự.

Doanh nghiệp được thành lập trước thời điểm luật này có hiệu lực thì việc bổ sung thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi được thực hiện đồng thời tại thời điểm họ đăng ký và thông báo nội dung thay đổi gần nhất. Thông tin thu thập chủ yếu được lưu trữ, cung cấp khi nhận được đề nghị của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Sơn Hà