Đối tượng nào thuộc diện xuất hóa đơn điện tử?

Từ 1/6, theo Nghị định 70, các hộ kinh doanh khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề (ăn uống, khách sạn, bán lẻ, vận tải hành khách, thẩm mỹ, vui chơi giải trí...) phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.

Đồng thời, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị yêu cầu xóa bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh chậm nhất trong năm 2026. Như vậy, từ đầu năm sau, hộ kinh doanh có doanh thu năm từ 200 triệu đồng cũng thuộc diện phải xuất hoá đơn điện tử.

Trong đó, cá nhân, hộ kinh doanh đang bán hàng trên sàn thương mại điện tử cũng phải xuất hóa đơn cho khách, song sàn thương mại điện tử là đơn vị sẽ khấu trừ, kê khai và nộp thay. Nếu cá nhân, hộ kinh doanh đã ủy nhiệm cho sàn, sàn thương mại điện tử có trách nhiệm xuất hóa đơn thay cho họ.

Xuất hóa đơn theo từng lần bán, không bắt buộc có thông tin người mua

Về thủ tục, hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo mẫu 01/ĐKTĐ-HĐĐT ban hành kèm theo NĐ 70 (trên cổng hoadondientu.gdt.gov.vn hoặc trên ứng dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền của các nhà cung cấp giải pháp.

Cơ quan thuế sẽ xác định nghĩa vụ thuế dựa trên tổng doanh thu kê khai và tỷ lệ phần trăm trên doanh thu tương ứng (không dựa vào chi phí đầu vào của hộ kinh doanh).

Đồng thời, hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán không phải thực hiện sổ sách kế toán. Với những hộ kinh doanh chưa thành thạo trong sử dụng máy tính và thiết bị thông minh, đại diện Cục thuế nói đã xác định tháng 6 là tháng cao điểm nên bố trí lực lượng công chức phối hợp với các nhà cung cấp giải pháp đến từng từng hộ kinh doanh để hướng dẫn, hỗ trợ, cài đặt, giúp người dân thành thạo việc lập hóa đơn điện tử.

Giải đáp thắc mắc cho nhiều người dân, ông Mai Sơn, Phó cục trưởng Cục thuế (Bộ Tài chính) nói, hộ kinh doanh thuộc diện xuất hóa đơn điện tử cần phải xuất hóa đơn theo từng lần bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ, kể cả khi người mua không lấy.

Hiện không có quy định về việc lập hóa đơn cuối ngày cho doanh thu cả ngày. Việc bán hàng nhưng không lập hóa đơn sẽ bị xử lý truy thu, xử phạt, thậm chí bị xác định là hành vi trốn thuế theo quy định.

Đồng thời, chỉ khi người mua yêu cầu, người bán mới phải xuất hóa đơn điện tử bao gồm tên, địa chỉ, mã số thuế/số định danh cá nhân/số điện thoại của người mua. Trường hợp người mua không yêu cầu, hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền không cần thể hiện những thông tin này.

Với giao dịch qua ngân hàng, đại diện Cục thuế cho biết, hiện nay không có quy định về việc hộ kinh doanh phải đăng ký tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, một trong những biện pháp quản lý của cơ quan thuế là quản lý theo dòng tiền, đảm bảo nhận định đúng bản chất của giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ giữa cơ sở kinh doanh và người tiêu dùng. Việc các cơ sở kinh doanh yêu cầu người mua chuyển khoản với các nội dung sai lệch với giao dịch thực tế, việc cơ sở kinh doanh chỉ nhận tiền mặt khi khách hàng thanh toán không thể che giấu được doanh thu.

Vì thực tế, cơ quan thuế hoàn toàn có thể xác định được doanh thu, dòng tiền trên cơ sở dữ liệu trao đổi, truyền nhận giữa cơ quan thuế và các cơ quan nhà nước, ngân hàng thương mại, các tổ chức liên quan hay từ hệ thống ứng dụng quản lý rủi ro, tuân thủ mà ngành thuế đang triển khai.

Ông Nguyễn Đức Huy, Phó trưởng ban Nghiệp vụ Thuế, Cục Thuế trả lời thắc mắc của hộ kinh doanh, sáng 17/6 tại toà soạn VnExpress. Ảnh: Hoàng Giang

Xử lý như thế nào khi việc xuất hóa đơn gặp lỗi?

Trong quá trình bán hàng và xuất hóa đơn, bà Nguyễn Quỳnh Dương, Tổng giám đốc phần mềm quản lý bán hàng đa kênh Nhanh.vn thừa nhận không thể tránh khỏi việc gặp trục trặc kỹ thuật hoặc phần mềm bị lag. Bà cho biết các đơn vị cung cấp luôn có đội ngũ kỹ thuật khắc phục sớm nhất và thông báo tới người dùng hướng xử lý.

Hiện tại, các phần mềm hầu hết đều làm theo dạng SAAS - dữ liệu được lưu online trên server, chứ không lưu trên máy tính của người dùng như trước đây. Do đó, nếu máy tính của cửa hàng mất điện, mạng, chủ shop có thể dùng điện thoại/máy tính khác miễn là truy cập được vào internet bằng tài khoản của mình để xuất hóa đơn.

Theo Nghị định 123/2020, nếu người bán hàng, cung cấp dịch vụ sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế nhưng gặp sự cố dẫn đến không sử dụng được hóa đơn điện tử, họ liên hệ với cơ quan thuế hoặc tổ chức cung cấp dịch vụ để được hỗ trợ xử lý sự cố.

Nếu do lỗi hệ thống hạ tầng kỹ thuật của tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử thì tổ chức cung cấp dịch vụ sẽ thông báo cho người bán, phối hợp với Cục Thuế để được hỗ trợ kịp thời. Tổ chức cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử phải khắc phục nhanh nhất sự cố, có biện pháp hỗ trợ người bán lập hóa đơn điện tử để gửi cơ quan thuế cấp mã trong thời gian ngắn nhất.

"Như vậy, trong khi hệ thống lỗi, người bán chờ bên cung cấp khắc phục và xuất hóa đơn ngay sau khi lỗi được xử lý. Người bán có thể ghi chép lại lịch sử các sự cố thông qua thông báo, xác nhận của bên cung cấp phần mềm để lưu lại giải trình sau", bà Quỳnh Dương cho biết.

Trong giai đoạn đầu chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, người nộp thuế có thể chưa quen với việc ghi chép, theo dõi sổ sách kế toán và lưu trữ hóa đơn, chứng từ.

Nhằm hỗ trợ hộ kinh doanh, Bộ Tài chính, ngành Thuế cho biết đã phối hợp với các hiệp hội, các tổ chức, các nhà cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử để cung cấp miễn phí các công cụ, phần mềm kế toán dùng chung, hỗ trợ về thiết bị và chi phí dịch vụ hóa đơn điện tử trong giai đoạn đầu.

Quỳnh Trang