- Kinh tế đêm tác động như thế nào đến tăng trưởng chung của nền kinh tế chung, thưa ông?

- Kinh tế đêm có thể đẩy GDP tăng thêm 20-30%. Giá trị của mô hình này không chỉ nằm ở con số mà còn mở ra cơ hội việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời, bổ sung những "khoảng trống" mà kinh tế ban ngày chưa thể đáp ứng. Kinh tế đêm cũng khơi dậy sự năng động của con người, gắn chặt với kinh tế sáng tạo và văn hóa.

PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. Ảnh: Ánh Dương

- Mô hình kinh tế đêm tại Việt Nam đang diễn ra như thế nào?

- Tiềm năng kinh tế đêm đang dần được đánh thức khi nhiều địa phương bắt đầu khai thác mạnh các hoạt động sau hoàng hôn. Chẳng hạn, phố cổ với những quán bia tấp nập hay chợ đêm nhộn nhịp đến 11-12 giờ khuya là những loại hình hoạt động kinh tế đêm mang đậm dấu ấn truyền thống, là sự kéo dài kinh tế ban ngày.

Bên cạnh đó, bức tranh kinh tế đêm tại Việt Nam cũng có những nét mới, mang đến những giá trị hưởng thụ như những thành phố rực rỡ ánh đèn với các chương trình nghệ thuật quy mô quốc tế hay những màn pháo hoa, các siêu thị mua sắm - giải trí xuyên đêm tại Đà Nẵng, Phú Quốc... Xu hướng này phù hợp với một xã hội tri thức, sáng tạo và mang tính toàn cầu như hiện nay. Theo đó, cần phát triển hài hòa hai tuyến hoạt đọng truyền thống và hiện đại để làm phong phú thêm các sản phẩm kinh tế đêm, đa dạng hơn trải nghiệm cho du khách.

Show diễn quy mô quốc tế được đầu tư góp phần thúc đẩy kinh tế đêm. Ảnh: Hải Đăng

- Theo ông, điều kiện nào để kinh tế đêm phát triển hiệu quả và lâu dài tại các điểm du lịch?

- Bối cảnh thời đại đòi hỏi mọi thứ phải tốc độ nhưng riêng với du lịch, cần một hành trình dài hơi và bền bỉ, đi liền với quá trình dịch chuyển nhận thức và tiếp biến - giao thoa văn hóa. Để kinh tế đêm nhanh chóng trở nên rực rỡ, cần đòi hỏi vốn đầu tư lớn, trình độ cao và khả năng kết nối cả ở phạm vi quốc tế.

Để làm được điều này, thứ nhất, phải có những doanh nghiệp làm hạt nhân thúc đẩy. Mô hình này cũng cần sự ủng hộ của chính quyền và dân cư. Việc thay đổi thói quen văn hóa để thích nghi với kinh tế đêm như ánh sáng mạnh, âm thanh lớn, vấn đề an ninh trật tự, hay định kiến truyền thống không hề dễ dàng. Đây là câu chuyện đòi hỏi sự thuyết phục và giáo dục kiên trì. Thứ ba, để tạo điều kiện cho kinh tế đêm phát triển, phải có một hệ thống hạ tầng đồng bộ...

Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng là một trong những hoạt động kinh tế đêm lớn. Ảnh: Hải Đăng

- Vai trò của doanh nghiệp được thể hiện như thế nào ở mô hình kinh tế đêm, thưa ông?

- Để xây dựng và duy trì kinh tế đêm cần có nền tảng vững chắc, dài lâu. Nhưng để phát triển nhanh và mạnh, phải có những đầu tàu. Thực tế chứng minh điều này tại Phú Quốc hay Đà Nẵng, nơi kinh tế đêm phát triển thành một chùm điểm gắn kết.

Đơn cử, tại Đà Nẵng, sự kiện trình diễn pháo hoa không chỉ là một lần bắn đơn thuần, mà là một chuỗi hoạt động kéo dài suốt hai tháng với Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng (DIFF). Điều này cũng góp phần thúc đẩy các hoạt động, show diễn nghệ thuật tại Bà Nà, khu Đà Nẵng Downtown. Có thể thấy, những doanh nghiệp lớn như Sun Group hay Vingroup đã góp phần không nhỏ vào việc thúc đẩy kinh tế đêm tại những thủ phủ du lịch của Việt Nam.

Những show diễn hoạt náo giúp chợ đêm bên biển thu hút hàng nghìn người. Ảnh: Hải Đăng

- Ông có đề xuất gì cho mô hình phát triển kinh tế đêm của nước ta?

- Kinh tế đêm là một trong những giải pháp quan trọng, góp phần đáp ứng mục tiêu tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực mới, đòi hỏi quyết tâm cao, tiếp cận có chiến lược. Để phát triển kinh tế đêm, có hai tuyến tham gia chính. Một là các doanh nghiệp nhỏ, vừa, các hộ gia đình. Hai là những doanh nghiệp lớn, có tầm nhìn, ví dụ, Sun Group với khả năng triển khai dự án kết hợp quảng bá hình ảnh. Sự cộng hưởng của hai tuyến sẽ thúc đẩy nền kinh tế đêm phát triển nhanh, mạnh.

Ngoài ra, những địa phương đầu tàu như Đà Nẵng, Phú Quốc hay Cát Bà có thể được chọn làm hình mẫu để đề xuất các cơ chế, chính sách, xây dựng chiến lược, và bắt tay với doanh nghiệp để thúc đẩy mô hình kinh tế đêm.

Tuệ Anh