Tại phiên họp xem xét báo cáo của Chính phủ về tiết kiệm, chống lãng phí của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 24/4, thừa ủy quyền Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết nợ công đến cuối 2024 ước 34,7% GDP. Mức thực hiện này thấp hơn 1,3-2,3% dự báo được Chính phủ đưa ra hồi tháng 10/2024.

Với quy mô nền kinh tế năm ngoái khoảng 476,3 tỷ USD, nợ công tương đương gần 165,3 tỷ USD, tức trên 4,26 triệu tỷ đồng. Mức này tăng khoảng 490.000 tỷ đồng so với 2023.

Ngoài ra, nợ Chính phủ ước thực hiện 32,2% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia thực hiện 31,8%. Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ trong tổng thu ngân sách là 20,8%. Các dữ liệu này đều trong phạm vi Quốc hội cho phép giai đoạn 2021-2025.

Theo kế hoạch vay, trả nợ công 2024 được Thủ tướng duyệt, Chính phủ huy động tối đa 676.057 tỷ đồng, trong đó gần 98% vay cân đối ngân sách trung ương. Cơ cấu vay chủ yếu trong nước (538.889 tỷ) thông qua huy động trái phiếu Chính phủ. Số vay ODA, ưu đãi tài trợ nước ngoài khoảng 25.310 tỷ đồng.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại phiên họp sáng 24/4. Ảnh: Trung tâm báo chí Quốc hội

Về thu - chi ngân sách, Bộ trưởng Thắng cho biết năm ngoái, thu ngân sách đạt trên 2 triệu tỷ đồng. Mức này tăng 342.700 tỷ đồng (tức 20%) so với dự toán.

Chi ngân sách ước đạt 1,83 triệu tỷ đồng, bằng 86,4% dự toán. Khoảng 197.300 tỷ đồng được chi cho miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, tiền thuê đất. Một nửa trong số này là khoản tiền miễn, giảm. Ông Thắng cho hay việc điều hành chi được thực hiện chủ động, tiết kiệm chi thường xuyên và giảm những khoản không cần thiết. Trên 64.000 tỷ đồng được các bộ, ngành, địa phương tiết kiệm trong năm ngoái.

Thẩm tra, ông Lê Quang Mạnh - Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính - nhận xét tồn tại tình trạng dự báo kết quả thu ngân sách 2024 để lập dự toán năm 2025 chưa sát thực tế, nên có chênh lệch lớn giữa báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 (cuối 2024) và dự toán.

Bên cạnh đó, theo ông Mạnh, tình hình nợ đọng thuế cao, có xu hướng tăng so với năm 2023. "Tình trạng giải ngân chậm chưa được khắc phục triệt để; chi chuyển nguồn còn lớn, gây lãng phí và giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn", ông Mạnh nói, đồng thời đề nghị Chính phủ tiếp tục siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, kiểm soát chặt chẽ bội chi.

Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8%, tạo đà cho tăng trưởng hai chữ số những năm tới. Dự báo nợ công 2025 ở mức 36-37% GDP, nợ Chính phủ 34-35%, nợ nước ngoài 33-34%, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách khoảng 24%.

Để đạt mục tiêu này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết Chính phủ sẽ quản lý chặt việc huy động, quản lý và sử dụng các khoản vốn vay bù đắp bội chi ngân sách, vay trả nợ gốc. Cùng với đó, việc phát hành trái phiếu Chính phủ gắn với nhu cầu chi đầu tư phát triển, trả nợ gốc của ngân sách tiếp tục được rà soát, theo dõi kỹ để đảm bảo tiết kiệm.

Dự kiến, báo cáo thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí sẽ được Quốc hội xem xét ở kỳ họp vào tháng 5.

Anh Minh