Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump đề cử Stephen Miran - một trong các cố vấn kinh tế của ông vào vị trí còn trống trong Hội đồng thống đốc Cục Dự trữ liên bang (Fed). Tuy nhiên, đây chỉ là vị trí tạm thời.

Sự lựa chọn sắp tới của ông Trump sẽ tạo ra ảnh hưởng lớn hơn rất nhiều. Quá trình chọn người kế nhiệm chức Chủ tịch Fed sau khi ông Jerome Powell hết nhiệm kỳ vào tháng 5/2026 đã bắt đầu.

Vài tháng qua, Tổng thống Mỹ công khai bày tỏ sự không hài lòng khi Fed vẫn chưa giảm lãi suất tham chiếu. Ông chỉ trích Powell là người "cứng đầu" và "chậm chạp", thậm chí từng dọa sa thải.

Trong một tuần gần đây, quá trình tìm kiếm ứng viên lèo lái ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới của ông Trump liên tục có bước ngoặt. Việc này cho thấy ông đang làm mọi cách có thể, đặc biệt sau tuyên bố hối hận vì đề cử Powell năm xưa.

Tuần trước, ông Trump cho biết không còn cân nhắc Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho chức vụ này nữa. Christopher Waller - thành viên Hội đồng Thống đốc Fed - bất ngờ trở thành cái tên được chú ý, nguồn tin của CNN cho biết.

Hai cái tên khác của đảng Cộng hòa - cựu thống đốc Fed Kevin Warsh và cố vấn kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett vẫn nằm trong danh sách rút gọn của Tổng thống. Thậm chí Miran cũng có thể gây ấn tượng mạnh với ông Trump đến mức sẽ được cân nhắc lãnh đạo Fed.

Wall Street Journal hôm 8/8 đưa tin ông Trump đã mở rộng danh sách ứng viên tiềm năng, gồm cựu Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard.

"Thật thú vị khi theo dõi diễn biến việc này, vì Warsh và Hassett chắc chắn là những ứng viên khả thi, nhưng Waller cũng có thể được chọn để làm hài lòng thị trường", Derek Tang - nhà kinh tế học tại công ty tư vấn LH Meyer/Monetary Policy Analytics nhận định.

Kevin Warsh tại một sự kiện ở New York năm 2017. Ảnh: Reuters

Waller được ông Trump đề cử vào Hội đồng thống đốc Fed năm 2020. Đến nay, ông gần như trở thành người truyền đạt chính cho các quyết định chính sách của Fed.

Sau khi Fed liên tục nâng lãi suất giai đoạn 2022-2023 để kiềm chế lạm phát, nhà đầu tư bắt đầu theo sát các phát biểu của Waller để tìm manh mối khi nào lãi suất mới giảm. Quan chức Fed thường ra tín hiệu trước cho Phố Wall về kế hoạch điều chỉnh lãi suất, thông qua các phát biểu công khai.

Tuy nhiên, vài tháng qua, Waller đưa ra các bình luận khác với ủy ban thiết lập lãi suất trong Fed. Ví dụ, tháng trước, ông là một trong hai thống đốc Fed bỏ phiếu phản đối quyết định giữ nguyên lãi suất. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1993, có 2 thống đốc Fed phản đối quyết định chung.

Trong thông báo giải thích sau đó, Waller nói rằng "thuế nhập khẩu chỉ khiến giá cả tăng một lần, và không gây ra lạm phát dai dẳng". Vì thế, ông cho rằng Fed nên giảm lãi để ngăn thị trường lao động xuống dốc nhanh. Khi đề cử Waller với ông Trump, các cố vấn đã liên tục nhắc đến sự bất đồng quan điểm này. Việc này khiến cơ hội của Waller càng cao.

Thành viên Hội đồng thống đốc Fed Christopher Waller tại một sự kiện ở San Francisco. Ảnh: Reuters

Trước đó, khi Tổng thống Mỹ dọa sa thải Powell hồi tháng 4, Kevin Warsh đã nổi lên là lựa chọn thay thế hàng đầu. Ngay sau đó, Kevin Hassett cũng được đưa vào danh sách.

Warsh là đồng minh lâu năm của ông Trump. Ông khẳng định chính sách thuế nhập khẩu của Tổng thống sẽ không gây ra lạm phát. Quan điểm này trái ngược với nhận định chung của các nhà kinh tế học. Trong một bài phát biểu tại Stanford, California hồi tháng 5, ông cho rằng Fed sẽ phải chịu trách nhiệm nếu không thể xử lý tác động của thuế nhập khẩu lên lạm phát.

"Tổng thống rõ ràng tin tưởng Kevin Warsh và đánh giá cao ông ấy. Tôi được biết gia đình nhà vợ của Warsh cũng thân thiết với nhà Trump", Brian Gardner - chiến lược gia chính sách tại công ty đầu tư Stifel cho biết. Vợ của Warsh là tỷ phú Jane Lauder - cháu gái nhà sáng lập đế chế mỹ phẩm Estée Lauder.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump từng cân nhắc Warsh làm Chủ tịch Fed. Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính thời đó Steven Mnuchin khuyên ông chọn Powell.

Lần này, trước khi Waller được chú ý, Hassett mới là lựa chọn đầu tiên cho chức Chủ tịch Fed. Hassett là tiến sĩ kinh tế và luôn ủng hộ kế hoạch kinh tế chưa từng có tiền lệ của ông Trump.

Đầu tháng 4, sau khi Tổng thống Mỹ công bố thuế nhập khẩu, Hassett trả lời ABC News rằng: "Tôi không cho rằng việc này gây ảnh hưởng lớn đến tiêu dùng, vì các nước đàm phán thỏa thuận thương mại với Mỹ".

Nhà kinh tế học Derek Tang cho rằng Hassett nhiều khả năng được đề cử vì đang làm việc tại Nhà Trắng và đã theo ông Trump từ nhiệm kỳ đầu. "Tổng thống có lẽ rất tin tưởng ông ấy", Tang nói. Tuy nhiên, cả Warsh và Hassett đều luôn khẳng định Fed cần phải được hoạt động độc lập.

Hà Thu (theo CNN, Reuters)