Theo Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, quy định nộp thuế khoán với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ bị xóa bỏ từ 2026. Các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ chuyển đổi hoàn toàn sang tự kê khai, nộp thuế trên doanh thu thực tế.

Tại hội nghị về giải pháp hỗ trợ người nộp thuế ngày 19/6, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế (Cục Thuế), cho biết định hướng từ năm sau, ngành thuế sẽ phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo 4 nhóm doanh thu để quản lý.

Cụ thể, nhóm 1 sẽ gồm các hộ kinh doanh có doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế, tức dưới 200 triệu đồng một năm - mức áp dụng từ 2026. Nhóm 2 là các hộ có doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng một năm.

Hộ kinh doanh thuộc nhóm 1 và nhóm 2 được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử sau khi bỏ thuế khoán. Trong đó, nhóm 2 sẽ có lộ trình áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ 2027 - 2028. Các hộ thuộc hai nhóm này sẽ chỉ phải ghi chép thu chi đơn giản theo mẫu (phần mềm) của Bộ Tài chính.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế (Cục Thuế) phát biểu tại hội nghị, ngày 19/6. Ảnh: Cục Thuế

Nhóm 3 là các hộ trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng có doanh thu 1-3 tỷ đồng mỗi năm và lĩnh vực thương mại, dịch vụ có doanh thu 1-10 tỷ đồng. Còn lại là nhóm 4, gồm các hộ kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng.

Hộ kinh doanh nhóm 3 và nhóm 4 thuộc diện bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền khi bán lẻ. Trong đó, nhóm 3 sẽ thực hiện chế độ kế toán đơn giản nhằm đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí, thời gian và công sức tuân thủ quy định.

Còn nhóm doanh thu trên 10 tỷ phải thực hiện các chế độ kế toán như ghi sổ kế toán (doanh thu, chi phí, quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, nghĩa vụ thuế). Họ cũng phải lập và lưu trữ hóa đơn chứng từ, phiếu thu, chi phát sinh trong kỳ.

Theo bà Hằng, các hộ kinh doanh tự khai doanh thu, cơ quan thuế hậu kiểm dựa trên dữ liệu. Các hộ vi phạm sẽ bị xử phạt và ấn định thuế.

Ngoài ra, ngành thuế sẽ kiến nghị sửa đổi các pháp luật liên quan nhằm hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh phát triển. Chẳng hạn, cơ quan thuế dự kiến đề xuất tăng ngưỡng doanh thu không chịu thuế giá trị gia tăng và thu nhập cá nhân lên mức phù hợp hơn, 400 triệu đồng một năm.

Hay tỷ lệ phần trăm thuế thu nhập cá nhân cho hộ, cá nhân kinh doanh có thể được sửa đổi theo hướng phân biệt theo quy mô doanh thu. Ngành thuế cũng kiến nghị bỏ "hộ kinh doanh", chỉ dùng "cá nhân kinh doanh", lấy số định danh cá nhân của người đại diện làm mã số thuế, tạo sự liên thông, đồng bộ.

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính) đến cuối 2024, cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh được quản lý thuế, đóng góp 25.953 tỷ đồng vào ngân sách. Trong số này, gần hai triệu hộ đóng thuế khoán, bình quân nộp 700.000 đồng mỗi tháng.

Những năm qua, thuế khoán được áp dụng như một giải pháp hỗ trợ, phù hợp với điều kiện quản lý, khả năng tuân thủ của hộ kinh doanh. Tuy nhiên, hình thức này bộc lộ một số hạn chế, chưa đem lại động lực cần thiết để các hộ kinh doanh phát triển quy mô. Chưa kể, nền kinh tế ngày càng phát triển sẽ yêu cầu càng cao về minh bạch, công bằng và hiện đại hóa trong quản lý thuế.

Theo Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn, trong quá trình xóa thuế khoán, hộ kinh doanh chuyển đổi sang kê khai thuế, cơ quan quản lý xác định trọng tâm là đổi mới toàn diện công tác quản lý thuế, hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ tiếp cận chính sách, từ đó khuyến khích chuyển đổi mô hình hoạt động phù hợp.

Bên cạnh đó, cơ quan quản lý thuế cũng đồng hành với các bên công nghệ, cung cấp giải pháp phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử để có các gói dịch vụ phù hợp, tối ưu, chi phí hợp lý, dễ sử dụng và thuận tiện triển khai cho hộ kinh doanh.

"Việc cá thể hóa các giải pháp theo từng phân khúc, ngành nghề, quy mô hoạt động của người nộp thuế sẽ góp phần nâng hiệu quả tuân thủ, giảm gánh nặng hành chính và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình chuyển đổi số cho khu vực kinh tế cá thể", ông Sơn nói.

Phương Dung