Số liệu sơ bộ chính phủ Nhật Bản công bố ngày 16/5 cho thấy GDP quý I giảm 0,2% so với quý trước đó. Nếu hiệu chỉnh theo cơ sở năm, GDP nước này giảm 0,7% - lớn hơn dự báo trước đó của thị trường là 0,2%. Nhật Bản vừa thoát giai đoạn tăng trưởng âm một năm qua.

GDP đi xuống do tiêu dùng trì trệ và xuất khẩu giảm. Việc này cho thấy nền kinh tế này vốn đã mất động lực từ nhu cầu quốc tế, trước cả khi Mỹ công bố chính sách thuế đối ứng ngày 2/4.

Khách hàng bên ngoài một hiệu thuốc tại Tokyo (Nhật Bản). Ảnh: Reuters

"Kinh tế Nhật Bản thiếu động lực tăng trưởng từ xuất khẩu và tiêu dùng. Vì thế, họ sẽ dễ chịu tổn thương từ các cú sốc bên ngoài, như thuế nhập khẩu của Mỹ", Yoshiki Shinke - nhà kinh tế học cấp cao tại Viện nghiên cứu Dai-ichi Life nhận định. Ông cho rằng các số liệu này sẽ làm dấy lên lời kêu gọi tăng chi tài khóa, vì nền kinh tế có thể tiếp tục co lại trong quý II, khi tác động từ thuế nhập khẩu trầm trọng hơn.

Tiêu dùng - vốn đóng góp hơn nửa GDP Nhật Bản, gần như đứng yên trong quý I. Chi tiêu của doanh nghiệp tăng 1,4%. Trong khi đó, xuất khẩu giảm 0,6% và nhập khẩu tăng 2,9%.

"Chi tiêu của doanh nghiệp tăng có lẽ do họ đẩy nhanh việc nhập hàng trước khi thuế Mỹ có hiệu lực. Nếu tác động từ thuế nhập khẩu của Mỹ nhẹ, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) có thể tăng lãi suất trong tháng 9 hoặc 10", Takeshi Minami - kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Norinchukin nhận định.

Cuộc chiến thương mại toàn cầu làm chao đảo các thị trường tài chính vài tháng qua, khiến việc hoạch định chính sách của BOJ thêm phức tạp. Nếu thuế tác động lớn đến nền kinh tế, BOJ có thể dừng việc nâng lãi suất.

Nhật Bản chỉ mới chấm dứt chính sách lãi suất âm đầu năm ngoái. Đến nay, lãi suất tham chiếu tại đây mới được nâng lên 0,5% - thấp hơn nhiều so với các nước phát triển khác. Trong cuộc họp chính sách cuối tháng trước, BOJ cũng mạnh tay hạ dự báo tăng trưởng, do lo ngại tác động của thuế nhập khẩu Mỹ lên toàn cầu.

Dù căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc đã hạ nhiệt, hiện chưa rõ Nhật Bản có thể đàm phán được thỏa thuận giảm thuế với Mỹ hay không. Số liệu GDP ảm đạm cũng có thể tăng sức ép buộc Thủ tướng Shigeru Ishiba xem xét đề xuất giảm thuế hoặc đưa ra gói kích thích mới.

Hà Thu (theo Reuters)