Khoảng một tháng qua, hàu vàng Trung Quốc được nhập về các chợ ở miền Bắc với số lượng lớn và rao bán rầm rộ trên mạng xã hội.

Loại hàu này được giới buôn đánh giá là "thịt béo đầy, 10 con như một" với vỏ vàng nhạt, ruột to tròn, được ưa chuộng tại nhiều nhà hàng, quán ăn. Dù có nguồn gốc từ Trung Quốc, một số nơi lại gắn mác hàu sữa Quảng Ninh.

Chị Nguyễn Thị Thơm, một đầu mối bán hàu tại Bắc Kạn, cho biết hàu vàng Trung Quốc đang được ưa chuộng hơn cả hàu sữa và hàu đại dương. "Tôi bán sỉ giá từ 37.000-47.000 đồng một kg tùy kích cỡ, còn bán lẻ 3 kg là 180.000 đồng", chị nói.

Hàu vàng Trung Quốc được bán đầy các chợ mạng với giá lẻ 65.000-70.000 đồng một kg. Ảnh: Nhân vật cung cấp

Ông Nguyễn Xuân Hiệp, đầu mối bán hàu lớn tại Móng Cái, Quảng Ninh cho biết loại hàu vàng 4-10 con một kg nếu khách mua từ một tấn trở lên, giá chỉ 30.000 đồng/kg. "Loại này ruột đều, thịt to, nên quán ăn, nhà hàng thích mua vì chế biến lời gấp 3 lần so với loại khác", ông Hiệp nói. Theo ông, mỗi ngày có vài xe container lạnh chở hàu được thông quan qua Vân Đồn, Cẩm Phả trước khi vận chuyển đi các tỉnh.

Trên mạng xã hội, hàu vàng được bán rầm rộ, không chỉ đóng thùng 50 kg mà còn được tách ruột chia nhỏ thành hộp 1 kg để bán lẻ. Trong khi một số chủ cửa hàng thừa nhận nguồn gốc Trung Quốc, nhiều nơi vẫn gắn mác hàu Quảng Ninh để dễ tiêu thụ.

Dẫu vậy, nhiều hệ thống phân phối lớn tỏ ra thận trọng với mặt hàng này. Ông Trần Văn Trường, Tổng giám đốc chuỗi Hải sản Hoàng Gia, cho biết gần đây có một số thương lái liên hệ chào bán hàu vàng Trung Quốc, tuy nhiên doanh nghiệp từ chối nhập vì nguồn gốc sản phẩm không rõ ràng. "Đây là hàng nhập lậu, không có giấy tờ chứng minh xuất xứ nên chúng tôi không thể đưa vào hệ thống phân phối," ông nói.

Ông Trường cũng bày tỏ lo ngại về việc không thể kiểm soát quy trình nuôi, điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm của loại hàu này.

Hàu vàng Trung Quốc được quản lý thị trường Quảng Ninh bắt giữ và đem đi tiêu hủy. Ảnh: quản lý thị trường

Tại Quảng Ninh, nhiều người dân nuôi hàu nói đang gặp khó khăn khi hàu vàng Trung Quốc tràn vào thị trường với mẫu mã bắt mắt, vỏ lớn, thịt dày. Trong khi đó, hàu địa phương - chủ yếu là hàu sữa được ươm giống trong nước, nuôi theo phương pháp tự nhiên thường nhỏ hơn, thịt không béo bằng, hình thức kém hấp dẫn nên tiêu thụ chậm, giá bị ép mạnh. Nhiều hộ nuôi cho biết sản phẩm an toàn, không hóa chất, nhưng vẫn thua thiệt vì không cạnh tranh được về hình thức.

Ông Vũ Viết Vương - Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất Kinh doanh Dịch vụ Nuôi trồng Thủy sản Thành Công (huyện Vân Đồn cũ), cho hay gia đình ông nuôi hàu trên diện tích 6 ha, sản lượng hàng trăm tấn mỗi năm. Trước đây mỗi ngày có thể bán 5-7 tấn, nhưng nay chỉ khoảng 3-4 tạ.

"Giá bán tại bãi chỉ còn 18.000 đồng một kg, giảm 30-40% so với trước đây, trong khi hàu để lâu là chết. Với giá này, người nuôi hầu như không có lãi", ông Vương chia sẻ.

Theo ông Vương, hàu Trung Quốc thường được nuôi theo kiểu "vỗ béo", không để sinh sản nhằm tăng nhanh trọng lượng. Loại này từng bị nghi ngờ có sử dụng hóa chất bảo quản, bởi trước đây khi tách vỏ để ngoài, hàu không có mùi hôi dù không được bảo quản lạnh. Tuy nhiên, gần đây do bị siết kiểm tra, hàng nhập không còn được xử lý như trước nên chỉ cần để quá một ngày là đã bốc mùi thối nồng.

Ông Vương bày tỏ lo ngại về nguy cơ mất an toàn thực phẩm khi các loại hải sản không rõ nguồn gốc, không qua kiểm dịch vẫn dễ dàng len lỏi vào thị trường và bữa ăn của người dân.

Để ngăn chặn tình trạng thủy sản nhập lậu tràn vào thị trường, lực lượng quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh thời gian qua đã tăng cường kiểm tra, xử lý nhiều điểm vi phạm.

Trong hai ngày 28-29/6, Đội Quản lý thị trường số 1 (Chi cục Quản lý thị trường Quảng Ninh) đã phát hiện tổng cộng 9,1 tấn ngao và 7,66 tấn hàu sữa không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc. Toàn bộ số hàng vi phạm, trị giá hơn 670 triệu đồng, đã bị lập biên bản, tịch thu và tiêu hủy theo quy định.

Trước đó, lực lượng chức năng cũng đã phát hiện lô hàng 63 tấn hàu giống nhập lậu, ước tính trị giá khoảng 1,5 tỷ đồng. Do có dấu hiệu vi phạm hình sự, vụ việc đã được chuyển cơ quan tố tụng để tiếp tục điều tra, xử lý theo thẩm quyền.

Theo đại diện quản lý thị trường, các đợt kiểm tra sẽ tiếp tục được triển khai, phối hợp cùng các đơn vị liên quan nhằm siết chặt kiểm soát chất lượng, truy xuất nguồn gốc thủy sản nhập khẩu, qua đó bảo vệ người tiêu dùng và tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho người nuôi trong nước.

Hồng Châu