Theo thống kê của VnExpress, 96% trong số 303.000 tỷ đồng dư nợ tại các công ty chứng khoán trên thị trường được dùng để phục vụ cho hoạt động cho vay ký quỹ (margin). Con số này tương đương khoảng hơn 290.000 tỷ đồng vào cuối quý II, cao nhất từ trước đến nay, vượt cả lúc VN-Index đạt đỉnh vào năm 2022.

Cho vay ký quỹ là một trong những hoạt động kinh doanh cốt lõi tại các công ty chứng khoán. Các đơn vị này sẽ cho nhà đầu tư vay tiền để mua chứng khoán, tài sản đảm bảo là cổ phiếu được mua, đổi lại họ sẽ thu được tiền lãi. Hạn mức vay margin của các doanh nghiệp trong ngành không được vượt quá 200% vốn chủ sở hữu.

Theo số liệu được VnExpress tổng hợp, trong quý II, 25 công ty có dư nợ cho vay ký quỹ ở mức hơn 1.000 tỷ đồng. Trong đó, TCBS là đơn vị cho vay nhiều nhất, ở mức hơn 33.192 tỷ đồng. SSI là công ty có dư nợ lớn thứ hai với hơn 32.820 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Trọng Đình Tâm, Phó giám đốc Khối phân tích Chứng khoán ASEAN, việc quy mô margin gia tăng và đạt đỉnh trong quý vừa qua phản ánh việc nhà đầu tư đang tích cực tìm kiếm cơ hội khi thị trường khả quan. Trong quý II, VN-Index đã tăng 70 điểm lên mức 1.376 điểm, cao nhất kể từ tháng 4/2022.

Chuyên gia này nhận định việc số lượng nhà đầu tư (bao gồm cả tổ chức và cá nhân) gia tăng theo thời gian là nguyên nhân dẫn đến việc dư nợ margin tại các công ty chứng khoán tăng. Tính đến cuối tháng 6, cả nước có 10,2 triệu tài khoản chứng khoán, tăng gần 1 triệu đơn vị so với đầu năm.

Ngoài ra, ông Nguyễn Trọng Đình Tâm cũng cho rằng nhiều công ty chứng khoán cũng đang ưu tiên phát triển mảng cho vay ký quỹ, thay vì mảng môi giới. Theo số liệu của chứng khoán An Bình (ABS), lãi từ mảng cho vay ký quỹ toàn ngành năm 2024 đạt 23.703 tỷ đồng, tăng 43% so với năm trước, chiếm 43% tổng thu nhập từ hoạt động kinh doanh.

Trong khi đó, mảng môi giới chỉ đem về 14.081 doanh thu, thấp hơn mảng cho vay. Nhiều công ty như TCBS, Pinetree, DNSE... triển khai chiến lược miễn phí giao dịch để thu hút khách hàng.

Chuyên gia của Chứng khoán ASEAN nhận định quy mô margin trên thị trường sẽ luôn tăng theo sự tham gia ngày càng lớn của nhà đầu tư, không liên quan đến điểm số của VN-Index. "Việc margin đạt kỷ lục không phải rủi ro tác động đến thị trường. Nếu thị trường điều chỉnh, phần lớn nguyên nhân do yếu tố kỹ thuật khi VN-Index đã tăng một thời gian", ông Tâm nói,

Vì vậy, các công ty chứng khoán sẽ tiếp tục mở rộng hoạt động cho vay ký quỹ theo sự đi lên của thị trường cũng như sự tăng trưởng về quy mô vốn của chính các đơn vị này.

Để margin không trở thành rủi ro cho danh mục, chuyên gia đến từ Chứng khoán ASEAN khuyến nghị nhà đầu tư nên lưu ý chỉ phân bổ margin tại các nhịp điều chỉnh trong xu hướng tăng ngắn hạn của cổ phiếu. Ngoài ra, người mua nên hạn chế sử dụng margin sau khi thị trường và nhiều cổ phiếu có chỉ báo động lượng tiến sâu vào vùng quá mua. Nhà đầu tư cũng nên hạn chế sử dụng margin tại giai đoạn cuối mỗi quý.

Trọng Hiếu