Chiều 25/6, Quốc hội thảo luận về giải pháp tiếp tục triển khai quy hoạch gắn với sắp xếp đơn vị hành chính.

Từ 1/7, cả nước sẽ áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh, xã), sau khi bỏ cấp huyện. Việc này, theo Chính phủ, sẽ ảnh hưởng tới các quy hoạch đô thị và nông thôn; quy hoạch sử dụng đất. Bên cạnh đó, các quy hoạch (quốc gia, vùng, tỉnh) bị ảnh hưởng khi địa phương thay đổi tên gọi, ranh giới sau sáp nhập.

Trong khi đó, Luật Quy hoạch (sửa đổi) đã được bàn thảo tại kỳ họp thứ 9, nhưng cần thời gian nghiên cứu, sửa tổng thể. Do đó, Chính phủ xin rút dự án luật này ra khỏi chương trình kỳ họp.

Để tránh gián đoạn trong quản lý, đầu tư, Chính phủ đề xuất cho các bộ, địa phương được chuẩn bị, lập và điều chỉnh quy hoạch khi vận hành chính quyền hai cấp sau ngày 1/7. Hồ sơ, thẩm định, duyệt hoặc điều chỉnh quy hoạch được thực hiện sau khi có quy định mới của pháp luật về quy hoạch.

Các bộ, địa phương được phép sử dụng nguồn chi thường xuyên, vốn đầu tư công và vốn hợp pháp khác để lập, điều chỉnh quy hoạch, thay vì chỉ dùng vốn công như trước. Họ cũng được chỉ định thầu chọn tư vấn lập quy hoạch với trình tự, thủ tục theo quy định.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Giang Huy

Góp ý kiến thảo luận, đại biểu Nguyễn Trúc Sơn (Bến Tre) cho rằng trong bối cảnh sáp nhập tỉnh thành, nhu cầu điều chỉnh quy hoạch là cần thiết và khẩn trương.

Ông Sơn nêu thực tế các địa phương gặp vấn đề lớn nhất khi điều chỉnh chương trình, dự án, trong khi tờ trình của Chính phủ chưa đề cập tới kế hoạch thực hiện quy hoạch. Theo ông, khi chưa sửa Luật Quy hoạch, nên cho phép địa phương sau sáp nhập được điều chỉnh kế hoạch thực hiện quy hoạch, đặc biệt là dự án giao thông kết nối, xây dựng sửa chữa trụ sở phục vụ chính quyền hai cấp.

"Chính phủ cũng cần có hướng dẫn để địa phương làm đồng bộ, có thời gian chuẩn bị dài hơn cho khâu bố trí vốn, thủ tục lựa chọn đơn vị tư vấn", ông lưu ý.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay Chính phủ đã có giải pháp triển khai quy hoạch gắn với sắp xếp đơn vị hành chính khi chưa ban hành Luật Quy hoạch (sửa đổi).

"Chính phủ sẽ trình sửa tổng thể các luật: Quy hoạch, Đất đai, Khoáng sản tại kỳ họp thứ 10 vào cuối năm nay. Do đó, việc xin ý kiến Quốc hội điều chỉnh một số nội dung quy hoạch nhằm đảm bảo sau sáp nhập địa phương, các dự án triển khai không bị khó khăn", ông Thắng nói, thêm rằng Chính phủ sẽ có hướng dẫn để địa phương thực hiện không gặp vướng mắc.

Hiện có 108 trong 110 quy hoạch đã được quyết định hoặc duyệt, nên chúng vẫn có hiệu lực trong thời kỳ thực hiện. Chính phủ kiến nghị các quy hoạch (quốc gia, vùng, tỉnh) thời kỳ tới 2030 đã được duyệt trước ngày Nghị quyết kỳ họp thứ 9 có hiệu lực, tiếp tục được thực hiện cho tới khi có quy hoạch thay thế hoặc điều chỉnh.

Các địa phương sáp nhập dựa trên quy hoạch tỉnh để phê duyệt chủ trương đầu tư, dự án. Hồ sơ này được phép dùng địa danh, vị trí pháp lý kết hợp của trước và sau sáp nhập cho tới khi có quy định mới.

Bên cạnh đó, các quy định chuyển tiếp cũng được ban hành để phù hợp với thực tiễn. Hiện có 2 quy hoạch ngành quốc gia thời kỳ 2021-2030 đã được thẩm định nhưng chưa được duyệt, gồm quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh, truyền hình, cơ sở xuất bản và quy hoạch tổng thể hệ thống kho dự trữ quốc gia.

Quy hoạch sử dụng đất quốc gia tới 2030 đã xong khâu thẩm định nhưng chưa được quyết định. Một số bộ, địa phương (gồm nơi sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh) đang điều chỉnh quy hoạch, hầu hết làm theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Với các trường hợp này, Chính phủ kiến nghị cho phép địa phương, bộ ngành thực hiện theo Luật Quy hoạch. Với quy hoạch đề xuất sau thời điểm Nghị quyết kỳ họp thứ 9 có hiệu lực, thì không xem xét, điều chỉnh theo trình tự, thủ tục rút gọn. Việc lập, thẩm định và duyệt các quy hoạch chuyên ngành cũng được đề nghị thực hiện theo luật chuyên ngành.

Anh Minh