Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 24/6 nói rằng Trung Quốc có thể tiếp tục mua dầu của Iran sau khi Israel và Iran đồng ý ngừng bắn. "Trung Quốc giờ có thể tiếp tục mua dầu từ Iran. Hy vọng rằng họ cũng sẽ mua nhiều từ Mỹ", ông viết trên mạng xã hội Truth Social.

Trước đó, ông đã nhiều lần áp các lệnh trừng phạt lên một số nhà máy lọc dầu và các đơn vị khai thác cảng của Trung Quốc do hành vi mua dầu từ Iran. "Việc Tổng thống Trump 'bật đèn xanh' cho Trung Quốc tiếp tục mua dầu Iran phản ánh các tiêu chuẩn thực thi trừng phạt lỏng lẻo đang quay lại", Scott Modell, Giám đốc điều hành của Rapidan Energy Group, nhận xét.

Tuy nhiên, ông Modell dự đoán ông Trump không hoãn các lệnh trừng phạt Iran trước các vòng đàm phán hạt nhân sắp tới. Bởi những biện pháp này giúp Mỹ giữ được đòn bẩy khi Tehran yêu cầu mọi thỏa thuận đều phải đi kèm với việc Mỹ dỡ bỏ trừng phạt lâu dài.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ra hiệu với các phóng viên ở khuôn viên Nhà Trắng ngày 29/4. Ảnh: AP

Một quan chức cấp cao Nhà Trắng nói với Reuters Tổng thống Trump đang muốn nhấn mạnh đến thông điệp rằng, đến nay Iran chưa có động thái nào nhằm đóng eo biển Hormuz với tàu chở dầu. Nếu xảy ra, hành động này sẽ gây khó khăn cho Trung Quốc, thị trường nhập khẩu dầu từ Iran nhiều nhất thế giới.

"Tổng thống tiếp tục kêu gọi Trung Quốc và tất cả quốc gia hãy nhập khẩu dầu tiên tiến của Mỹ thay vì mua dầu Iran, điều vi phạm các lệnh trừng phạt", quan chức này giải thích.

Trung Quốc từ lâu đã phản đối điều mà họ gọi là "việc lạm dụng các lệnh trừng phạt đơn phương và bất hợp pháp" từ Washington. Trong buổi họp báo thường kỳ hôm 25/6, khi được hỏi về phát ngôn của ông Trump, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun cho biết Bắc Kinh sẽ đưa ra các biện pháp đảm bảo an ninh năng lượng phù hợp với lợi ích quốc gia.

Sau khi thỏa thuận ngừng bắn Iran - Israel được công bố, những phát ngôn của ông Trump về hoạt động mua dầu của Trung Quốc được xem là tín hiệu tiêu cực mới đối với thị trường dầu mỏ, góp phần khiến giá giảm gần 6% trong ngày 24/6. Hiện dầu Brent và WTI giao dịch lần lượt khoảng 68 USD và 65 USD mỗi thùng.

Theo giới phân tích và các nhà giao dịch dầu ở châu Á, phát biểu của ông Trump chưa có tác động rõ rệt đến việc Trung Quốc mua dầu từ Iran hoặc Mỹ trong ngắn hạn. Dầu Iran hiện chiếm khoảng 13,6% tổng lượng dầu Trung Quốc nhập khẩu năm nay. Những lô hàng giá rẻ này là phao cứu sinh cho các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc, vốn đang chịu áp lực về biên lợi nhuận. Trong khi, dầu thô Mỹ chỉ chiếm 2% sản lượng nhập khẩu của nước này và vẫn chịu thuế 10%.

Phiên An (theo Reuters)