Nghiên cứu "Chính sách thuế quan mới của Mỹ: Tác động và định hướng ứng phó cho doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam" do hãng kiểm toán PwC vừa phát hành, cho biết các doanh nghiệp Việt đang chuyển đổi toàn diện, từ chuỗi cung ứng, sản xuất đến thị trường, dịch vụ, nhằm thích nghi và duy trì cạnh tranh.
Theo đó, nhiều doanh nghiệp đang điều chỉnh chuỗi cung ứng, với 44% được hỏi nói đã chuyển hướng tìm nguồn cung từ nhiều nơi khác nhau. Có 34% đang đàm phán lại với các nhà cung cấp để có chi phí hợp lý hơn.
Để nâng cao hiệu quả hoạt động, 40% chọn đẩy mạnh tự động hóa và tinh gọn quy trình. "Không chỉ các nhà xuất khẩu, mà cả các nhà sản xuất trong nước cũng đang tích cực hội nhập vào chuỗi cung ứng trong nước và chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp FDI. Đây được xem là một chiến lược thực tiễn nhằm tối ưu hóa chi phí và tăng cường khả năng cạnh tranh", PwC cho biết thêm.
Ngoài ra, doanh nghiệp còn mở rộng tìm khách hàng mới, với 41% đang chủ động đa dạng hóa thị trường, 25% điều chỉnh chiến lược giá để thích ứng linh hoạt với biến động chi phí, duy trì sức hấp dẫn và củng cố cạnh tranh.
"Khi các điểm đến xuất khẩu truyền thống trở nên khó đoán định hơn, các doanh nghiệp Việt Nam đang mở rộng sang thị trường EU, ASEAN và Nhật Bản, tận dụng mạng lưới hiệp định thương mại tự do vững chắc của quốc gia", báo cáo nêu.
Nghiên cứu của PwC cho biết, 23% doanh nghiệp dự đoán chi phí gia tăng là tác động chính từ các chính sách thuế quan. Ông Mohammad Mudasser, Giám đốc Dịch vụ Tư vấn Thương vụ - Chuyển đổi của PwC Việt Nam, cho rằng năm 2025 mở ra nhiều thách thức nhưng cũng đầy tiềm năng. "Dù bối cảnh toàn cầu còn bất ổn, sự kiên cường và linh hoạt của doanh nghiệp Việt vẫn là điểm sáng", ông nói.
Bản thân doanh nghiệp cũng đang duy trì tâm lý tích cực, với 60% được hỏi vẫn lạc quan về triển vọng trong năm tới, theo kết quả "Nghiên cứu Triển vọng Doanh nghiệp năm 2025" do UOB mới công bố.
Khoảng 52% doanh nghiệp dự báo chi phí nguyên vật liệu và sản xuất sẽ tăng đáng kể do thuế quan. Do đó, họ đang thực hiện nhiều biện pháp như đa dạng hóa nhà cung cấp, tăng cường nội địa hóa và giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ. Gần 70% doanh nghiệp kỳ vọng thương mại nội khối ASEAN sẽ tăng tốc.
Năm ngoái, ASEAN là khu vực được doanh nghiệp Việt quan tâm hàng đầu trong một đến ba năm tới, với Thái Lan và Singapore là hai điểm đến được ưa chuộng nhất. Ngoài châu Á, châu Âu vươn lên thành điểm đến chiến lược, với 25% xác định đây là thị trường chính cho việc mở rộng.
Theo ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp UOB Việt Nam, sự chủ động của cộng đồng doanh nghiệp và cải cách chính sách gần đây giúp duy trì triển vọng tích cực cho kinh tế Việt Nam.
"Đây cũng là thời điểm thích hợp để các doanh nghiệp Việt Nam điều chỉnh chiến lược theo hướng giảm phụ thuộc quá mức vào từng thị trường xuất khẩu riêng lẻ, đồng thời khai thác sức mạnh ngày càng tăng của thương mại nội khối ASEAN", ông Chang khuyến nghị.
Bên cạnh tự vận động, doanh nghiệp tại Việt Nam đang tìm kiếm hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức tài chính. Khảo sát của nhà băng Singapore cho hay 73% kỳ vọng được ưu đãi tài chính để giảm tác động từ thuế quan, 65% muốn có trợ cấp hoặc miễn giảm thuế cho những ngành chịu ảnh hưởng lớn. Về dài hạn, các doanh nghiệp kêu gọi ký các hiệp định thương mại song phương với các thị trường trọng điểm; đồng thời hỗ trợ tái cấu trúc và dịch chuyển chuỗi cung ứng.
Viễn Thông
