Tại hội thảo lấy ý kiến dự thảo Nghị định về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu (EPR), ông Nguyễn Thành Yên, đại diện Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết dự thảo mới nhất đã tách pin sạc nhiều lần thành hai phần: gồm pin không sử dụng cho ôtô điện và pin sử dụng cho ôtô điện (dự thảo hồi tháng 5 gộp chung).

Nếu như dự thảo cũ yêu cầu tỷ lệ tái chế bắt buộc chung với pin sạc nhiều lần là 8% thì dự thảo mới đã đưa tỷ lệ tái chế bắt buộc đối với pin sạc nhiều lần sử dụng cho ôtô điện về mức 0%. Pin không sử dụng cho xe ôtô điện vẫn giữ tỷ lệ 8%.

Ông Yên giải thích thay đổi trên được đưa ra do cơ quan này đã tiếp thu ý kiến của một số doanh nghiệp kinh doanh ôtô, hiệp hội vận tải. "Tạm thời chu kỳ ba năm đầu tiên tính từ năm 2026 sẽ không bắt buộc tỷ lệ tái chế với pin ôtô sạc nhiều cho đến khi cơ quan môi trường xác định có pin thải ra môi trường, lúc đó sẽ đưa tỷ lệ vào", ông Yên nói.

Ông Nguyễn Thành Yên, Cục Môi trường nói về thay đổi trong dự thảo nghị định. Ảnh: Gia Chính

Thay đổi tương tự cũng được đưa ra với dầu nhớt. Nếu như dự thảo cũ đưa ra mức tái chế bắt buộc chung với dầu nhớt là 15% thì hiện đã tách dầu hộp số và bôi trơn xuống mức 0%, giữ 15% với dầu động cơ.

Trước đó, trong buổi lấy ý kiến ngày 19/6, đại diện TotalEnergies - đơn vị có 30 năm trong lĩnh vực năng lượng, công nghệ bôi trơn - cho biết doanh nghiệp hiện chịu trách nhiệm tái chế 15% lượng dầu động cơ. Tuy nhiên, nếu áp dụng chung mã chất thải cho cả dầu hộp số, dầu thủy lực, nguy cơ phải gánh toàn bộ lượng dầu thải và sẽ khiến chi phí đội lên đáng kể. Đây là một trong những mối lo ngại lớn nhất khi mở rộng danh mục sản phẩm phải tái chế.

TotalEnergies dự kiến chi phí có thể tăng thêm khoảng 33% nếu phạm vi trách nhiệm mở rộng sang toàn bộ dầu nhờn. Theo S&P Global, tổng sản lượng dầu nhờn của Việt Nam năm 2024 là 467.000 tấn, trong đó dầu động cơ chiếm 349.000 tấn. Với tỷ lệ tái chế 15%, nghĩa vụ tái chế sẽ tăng từ 52.000 lên 70.000 tấn nếu mở rộng đối tượng.

Ông Hồ Kiên Trung, Cục phó Môi trường chia sẻ, kể từ khi có quy định các nghị định, thông tư đã cơ bản hoàn thiện hành lang pháp lý để thực thi quy định về EPR. Chính sách EPR đã từng bước đi vào thực tiễn, được triển khai và thực hiện một cách quyết liệt trong thời gian qua, góp phần thúc đẩy hoạt động tái chế và xử lý chất thải theo hướng bền vững.

"Tuy nhiên, thực tiễn triển khai thời gian qua cho thấy, EPR là một chính sách mới, một số quy định vẫn cần được tháo gỡ, làm rõ. Để khắc phục các bất cập, bộ đang xây dựng nghị định riêng cho chính sách trên", ông Trung nói và cho biết cơ quan này sẽ tiếp tục tiếp thu các ý kiến, nghị định mới sẽ tạo hành lang pháp lý minh bạch, khả thi và phù hợp với yêu cầu thực tiễn quản lý môi trường trong giai đoạn mới.

Tại Việt Nam, Chính sách mở rộng trách nhiệm nhà sản xuất (The Extended Producer Responsibility - EPR) đã được thể chế hóa trong Luật Bảo vệ môi trường 2020, cụ thể hóa tại Nghị định 08 của Chính phủ và Quyết định 450.

Gia Chính