WinCommerce (WCM), thành viên của Tập đoàn Masan, hiện là một trong những hệ thống bán lẻ hiện đại lớn nhất tại Việt Nam với hơn 4.000 điểm bán trên 34 tỉnh, thành. Đơn vị phát triển đa dạng mô hình, từ siêu thị WinMart, WinMart+ ở khu vực thành thị và nông thôn, đến cửa hàng WiN và Win+ hợp tác với tiệm tạp hóa truyền thống. Nhờ đó, chuỗi có khả năng phục vụ linh hoạt, đáp ứng nhu cầu mua sắm của nhiều nhóm khách hàng khác nhau. Trong đó, tập đoàn coi khu vực nông thôn là một trong những vùng đất trống cần khai thác.

Người tiêu dùng quan tâm nhiều tới các ưu đãi dành cho hàng hóa thiết yếu. Ảnh: MSN

Thị trường bán lẻ 41 tỷ USD còn bỏ ngỏ

Thị trường nông thôn là mảnh ghép lớn nhưng lâu nay vẫn còn bỏ ngỏ. Thị trường bán lẻ thực phẩm có quy mô 50 tỷ USD, trong đó 5 thành phố thuộc trung ương chỉ đóng góp 9 tỷ USD, tức bằng 20% quy mô cả nước. Đa số nhà bán lẻ thực phẩm đang tập trung tại Hà Nội và TP HCM, các địa phương còn lại vẫn còn bỏ ngỏ, nhất là nông thôn.

Khu vực này chiếm 65% dân số nhưng độ phủ của kênh hiện đại còn rất hạn chế ở mức 10%, chỉ bằng một nửa so với khu vực thành thị. Như vậy ngành bán lẻ thực vẫn còn giá trị khoảng 41 tỷ USD chưa được khai thác hết.

Những chỉ báo tương tự cũng được thể hiện trong thống kê của hãng nghiên cứu thị trường Kantar. Người tiêu dùng ngày càng mua sắm qua nhiều kênh hơn, với số kênh trung bình tăng từ 5,3 trong năm 2019 lên 6 trong năm trước. Các kênh hiện đại như siêu thị mini, cửa hàng chuyên biệt, đặc biệt là online đang gia tăng thị phần. Trong khi đó, kênh truyền thống (chợ, tạp hóa) giảm dần từ 64% (năm 2019) xuống còn 55% (năm 2024) và dự báo tiếp tục giảm tới năm 2026.

Khoảng 75% người dân tại nông thôn vẫn mua sắm ở kênh truyền thống. Điều này cho thấy tiềm năng mở rộng lớn đối với doanh nghiệp nào sở hữu chiến lược xen kẽ giữa hiện đại hóa và duy trì độ phủ sâu rộng.

Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV) dẫn khảo sát của NielsonIQ chỉ ra sự chuyển dịch trong thói quen tiêu dùng hiện đại. Theo đó, khách hàng đang dần rời xa các siêu thị và cửa hàng tiện lợi sang siêu thị mini, những cửa hàng quy mô nhỏ nhưng tối ưu về sự tiện dụng và đảm bảo cung ứng đầy đủ các mặt hàng.

"Đây là lợi thế đối với doanh nghiệp đã xây dựng được hệ thống bán lẻ hiện đại với độ phủ sóng rộng khắp như Masan", nhóm phân tích SSV đánh giá.

Hiện nay, WCM có hơn 1.500 cửa hàng WinMart+ tại khu vực nông thôn, chiếm hơn 37% toàn mạng lưới tính đến cuối tháng 5. Đây là khu vực chiến lược cho kế hoạch mở mới cửa hàng, ghi nhận doanh thu thuần 35.600-36.900 tỷ đồng, góp phần giữ vững đà lợi nhuận dương của đơn vị trong năm nay.

Khách hàng trải nghiệm không gian mua sắm nông sản tươi mát tại WinMart. Ảnh: MSN

Chiến lược cho bán lẻ nông thôn

Để mọi khách hàng đều cảm thấy "mua sắm như ở thành phố", WCM tìm ra mô hình tối ưu, đưa trải nghiệm mua sắm làm ưu tiên hàng đầu thông qua danh mục hàng hóa đa dạng, giá cạnh tranh, không gian hiện đại. Mỗi cửa hàng WinMart+ trung bình có khoảng 2.000 mã sản phẩm, gấp nhiều lần tiệm tạp hóa thông thường, trong đó tập trung vào các mặt hàng thiết yếu, có thương hiệu và giá tốt mỗi ngày. Đây là lợi thế lớn trong bối cảnh tại khu vực nông thôn, khi khu vực này chỉ khoảng 49% hàng hóa có thương hiệu, theo khảo sát của WCM.

Với hệ sinh thái tích hợp của Masan từ sản xuất đến phân phối, WinCommerce tận dụng chuỗi cung ứng nội bộ để rút ngắn trung gian, giảm chi phí logistics, đảm bảo giá thành cạnh tranh và ổn định. Cách làm này không giúp doanh nghiệp tăng tốc mở rộng, kiểm soát được biên lợi nhuận hiệu quả.

Số liệu mới nhất đến tháng 5, doanh thu thuần toàn mạng lưới WCM ước đạt 3.031 tỷ đồng, tăng 17,6% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu thuần của mô hình WinMart+ nông thôn ước tăng 36,4%, đạt gần 700 tỷ đồng. Lũy kế 5 tháng đầu năm nay, WCM ước đạt 14.700 tỷ đồng doanh thu thuần, tăng 12,8% so với cùng kỳ.

Việc mở rộng mạng lưới tiếp tục đóng góp tích cực vào tăng trưởng. Trong 5 tháng đầu năm, chuỗi này có 2.570 cửa hàng mới, đạt gần 40% kế hoạch cơ sở cả năm. Hơn 75% thuộc mô hình nông thôn, cho thấy hiệu quả của chiến lược. Tổng thể, các cửa hàng mở mới từ đầu năm đến nay đã mang lại lợi nhuận dương.

Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) đánh giá, WCM đang đi đúng hướng để đạt ít nhất 700 cửa hàng mới mở trong năm nay. Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho rằng các cửa hàng được thiết kế tinh gọn, tập trung vào các sản phẩm thiết yếu và chi phí đầu tư, vận hành thấp, giúp nhiều cửa hàng mới có thể sinh lời ngay từ năm đầu. Biên lợi nhuận ròng LFL tại các cửa hàng nông thôn đã tăng lên 2,4% trong quý I, từ mức âm 0,8% cùng kỳ năm ngoái.

Đại diện WCM phân tích, sự hiện diện ngày càng rộng khắp của các chuỗi bán lẻ hiện đại đang tạo ra thay đổi rõ nét trong hành vi tiêu dùng. Như gần tháng qua, bà Minh Nguyệt (Quảng Nam) dễ dàng mua được các loại trái cây như táo envy, nho, cam nhập khẩu... tại hai siêu thị mini gần nhà, thay vì phải đặt trước ở các cửa hàng trong khu vực rồi chờ đợi nhiều ngày. Hoặc như Hoàng Tâm (Hà Tĩnh), thời lượng mua sắm ở chợ cũng "xén bớt" cho các điểm bán lẻ có thương hiệu.

Những câu chuyện trên phản ánh xu hướng tiêu dùng mới tại khu vực nông thôn, nơi có hơn 62,5 triệu dân và đang trở thành đích đến chiến lược của các chuỗi bán lẻ thực phẩm và hàng tiêu dùng. Từ năm ngoái đến nay, hàng loạt hệ thống lớn đã mở rộng đến các tỉnh ngoài năm thành phố trung ương. Giờ đây, không khó để bắt gặp một cửa hàng WinMart hoặc Bách Hóa Xanh ngay gần nhà, thay vì phải vào trung tâm thành phố để mua sắm như trước.

Dù vậy, thị trường nông thôn vẫn đầy cạnh tranh. Các khách hàng vẫn cân nhắc giữa các chuỗi khác trong khu vực vì yếu tố khuyến mãi, dịch vụ đặt hàng online và giá cả. Nhóm công ty chứng khoán cũng cảnh báo về áp lực cạnh tranh trong giai đoạn mở rộng, cũng như rủi ro khi sức mua suy giảm do lạm phát hoặc thu nhập bị ảnh hưởng.

Song song đó, vấn đề kiểm soát tốc độ mở rộng cũng cần được lưu ý. Theo giới chuyên gia, thu nhập bình quân trên đầu người ở khu vực nông thôn thấp, nếu mở rộng quá nhanh thì chi phí logistics và tỷ lệ hao hụt hàng có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận. Trước những biến động gần đây, Chứng khoán Shinhan Việt Nam (SSV) cảnh báo rủi ro về nhu cầu tiêu thụ yếu có thể tác động đến hoạt động của WCM. Khi sức mua giảm do suy thoái kinh tế, lạm phát cao hoặc thu nhập người dân bị ảnh hưởng, doanh thu tại các chuỗi bán lẻ của Masan có thể bị sụt giảm. Tác động này đặc biệt rõ nét ở các mặt hàng không thiết yếu như thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống và hàng tiêu dùng nhanh.

Dù vậy, SSV cho rằng WCM vẫn có lợi thế cạnh tranh lớn. Doanh nghiệp đang là một trong những đơn vị tiên phong mở rộng mạng lưới bán lẻ hiện đại tại khu vực nông thôn. Bên cạnh đó, WCM còn được hậu thuẫn mạnh mẽ từ hệ sinh thái tích hợp và nguồn lực tài chính của tập đoàn Masan.

Hoàng Đan