Lưu lượng container cập cảng Los Angeles và Long Beach được dự đoán vượt 100.000 TEU mỗi tuần từ tuần thứ hai của tháng 6, theo dữ liệu sơ bộ từ các hãng tàu. Đợt tăng đột biến này được cho là xuất phát từ việc Mỹ và Trung Quốc tạm hoãn áp thuế trong 90 ngày, mở ra cơ hội cho các nhà xuất khẩu tranh thủ "chạy hàng" trước khi chính sách có thể thay đổi.

Ngay sau thông tin về việc tạm hoãn thuế được công bố vào ngày 14/5, thị trường ghi nhận nhiều hãng tàu khôi phục các tuyến dịch vụ từng bị ngừng, đưa các tàu container nằm chờ trở lại hoạt động, đồng thời bổ sung thêm các tuyến mới từ châu Á sang Mỹ. Những động thái này khiến các tuyến hàng hải xuyên Thái Bình Dương trở nên sôi động trở lại.

Công ty tư vấn eeSea dự báo tổng công suất vận chuyển từ châu Á sang Bắc Mỹ trong tháng 6 có thể đạt 2,4 triệu TEU, tăng khoảng 400.000 TEU so với tháng 5. Sang tháng 7, con số này được dự đoán tiếp tục tăng lên 2,8 triệu TEU. Trong đó, phần lớn công suất bổ sung dồn về bờ Tây nước Mỹ, đặc biệt tại hai cảng Los Angeles và Long Beach.

Hai cảng Los Angeles và Long Beach từng đối mặt với tình trạng ách tắc nghiêm trọng trong đại dịch, đặc biệt năm 2021 khi lượng hàng từ châu Á nhập về Mỹ đạt kỷ lục. Khi đó, chỉ riêng cảng Los Angeles đã tiếp nhận tới 520.000 TEU trong tháng 5/2021, còn Long Beach cũng chạm mốc hơn 400.000 TEU.

Hiện, với đà gia tăng hàng hóa hiện tại, nhiều chuyên gia lo ngại viễn cảnh ách tắc có thể lặp lại. Dự báo cho thấy lưu lượng container sẽ bắt đầu tăng rõ rệt từ tuần thứ hai của tháng 6 và tiếp tục tăng vào các tuần tiếp theo. Một loạt chuyến tàu tăng cường cũng đã được lên lịch cập cảng trong cuối tháng 6 và đầu tháng 7.

Một cảng container tại Mỹ. Ảnh: Reuters

Dữ liệu từ Sea-Intelligence (một công ty nghiên cứu và phân tích dữ liệu hàng hải có trụ sở tại Đan Mạch) cũng cho thấy xu hướng tương tự. Đơn vị này ghi nhận công suất vận chuyển từ châu Á sang bờ Tây Mỹ trong tháng 6 tăng 17% so với cùng kỳ năm 2023 và dự kiến tăng 19% trong tháng 7. Tuyến đi bờ Đông Mỹ có mức tăng khiêm tốn hơn, 7% trong tháng 6 nhưng được dự báo sẽ tăng tương đương 19% vào tháng 7.

Tuy nhiên, không phải ai trong ngành cũng cho rằng tình trạng tắc nghẽn sẽ tái diễn. Một số ý kiến chỉ ra ảnh hưởng từ việc hoãn áp thuế chỉ có tác dụng ngắn hạn. Việc hàng hóa tăng mạnh trong tháng 6 chưa đủ cơ sở để khẳng định sẽ có một đợt tăng trưởng bền vững.

Ngoài ra, dù Mỹ tạm dừng áp mức thuế mới 125%, các mức thuế bổ sung khác vẫn còn hiệu lực, bao gồm mức 30% mới được áp dụng năm nay và các mức thuế theo Điều 301 từ năm 2018. Điều này khiến thương mại Mỹ - Trung khó có thể trở lại bình thường hoàn toàn trong thời gian ngắn.

Giá cước vận chuyển hàng hóa tuyến xuyên Thái Bình Dương tăng mạnh trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, giới chuyên môn cho rằng việc tăng giá có thể phản ánh tâm lý thị trường nhiều hơn là nhu cầu thực tế.

Tỷ lệ giữa lượng hàng theo hợp đồng dài hạn và hàng theo giá giao ngay (spot) vẫn cho thấy các hãng tàu chưa khai thác hết công suất. Một số doanh nghiệp vẫn có thể đặt chỗ với giá thấp theo hợp đồng cũ. Điều này cho thấy nếu tàu tiếp tục không lấp đầy, đợt tăng giá hiện tại có thể sớm hạ nhiệt.

Theo các chuyên gia, nếu lưu lượng hàng chỉ tăng đột biến trong 2 - 3 tuần, hệ thống cảng có thể xử lý được. Nhưng nếu xu hướng kéo dài suốt tháng 7, với mức tăng trên 20% so với trung bình, khả năng tắc nghẽn sẽ tăng lên đáng kể.

"Điều quan trọng là xem liệu lượng hàng dồn về có duy trì trong dài hạn hay không. Nếu chỉ là một cú huých ngắn hạn, hệ thống cảng Mỹ vẫn còn đủ sức ứng phó", một chuyên gia logistics nhận định.

Hiện các đơn vị vận hành cảng đang theo dõi sát tình hình và chuẩn bị các phương án ứng phó nếu lượng hàng tiếp tục tăng mạnh trong tháng 7. Từ cuối tháng 6, các dấu hiệu đầu tiên về sự quá tải, nếu có, sẽ dần bộc lộ.

Gia Hân (Theo The Business Times)