Từ đầu năm, tôi thấy một số doanh nghiệp sắp lên sàn hoặc chuyển sang HoSE, thị trường đều hồ hởi theo dõi và rủ nhau mua vào hàng mới.

Tôi trước giờ đều có nguyên tắc đầu tư những doanh nghiệp đầu ngành, lâu đời nên ban đầu không mấy quan tâm, nhưng được rỉ tai mãi cũng dần lung lay. Tôi muốn hỏi chuyên gia, nếu đầu tư cổ phiếu mới lên sàn, cần lưu ý gì và có những nguyên tắc nào?

Khang Nguyễn

Nhà đầu tư đang theo dõi bảng điện tại một công ty chứng khoán ở quận 1, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần

Chuyên gia tư vấn:

Câu chuyện nâng hạng hay chuyển sàn, đặc biệt là lên HoSE, thường được xem là một dấu hiệu tích cực với doanh nghiệp. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp trở nên phổ biến hơn, mà còn mở rộng khả năng tiếp cận với nhiều nhà đầu tư tiềm năng, đồng thời cải thiện đáng kể thanh khoản cổ phiếu. Với những doanh nghiệp có nội lực tốt, việc chuyển sàn còn có thể tạo động lực để cổ phiếu được định giá ở mức cao hơn.

Tuy nhiên, "sức mạnh càng lớn, trách nhiệm càng cao". Các doanh nghiệp sau khi lên sàn cũng phải tuân thủ những chuẩn mực minh bạch và quản trị nghiêm ngặt hơn từ Sở Giao dịch và Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán. Vì vậy, chỉ nhìn vào việc lên HoSE như một tín hiệu duy nhất để đầu tư là chưa đủ.

Niêm yết trên HoSE không đồng nghĩa họ là doanh nghiệp đầu ngành. Thực tế, thị trường vẫn có một số doanh nghiệp phát hành cổ phiếu giao dịch trên sàn chứng khoán khác nhưng vẫn là những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực của mình, ví dụ như ACV, BSR, VEA, VGI, QTP... Hơn nữa, các doanh nghiệp khi mới niêm yết, tính thị trường còn thấp. Khi đó, giá cổ phiếu thường tăng mạnh, từ đó giá trị hợp lý của doanh nghiệp vẫn chưa phản ánh đúng.

Chúng tôi cho rằng quyết định đầu tư nên dựa trên sự đánh giá toàn diện 4 yếu tố cốt lõi: quản trị, kinh doanh, tài chính và định giá.

Quản trị sẽ tốt hơn nếu nhóm lãnh đạo cấp cao đã đồng hành cùng doanh nghiệp từ lúc mới thành lập đến lúc lên sàn hoặc đã có nhiều năm kinh nghiệm tích lũy trong ngành. Ngoài ra, cơ cấu cổ đông có sự tham gia của quỹ đầu tư hay nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng giúp quản trị công ty minh bạch hơn.

Kinh doanh sẽ tốt hơn nếu doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh ổn định qua các năm, có lợi thế cạnh tranh nhất định trong ngành.

Tài chính sẽ tốt hơn nếu doanh nghiệp có cơ cấu tài sản, nợ vay an toàn, các chỉ số tài chính lành mạnh. Các doanh nghiệp mới lên sàn thường có tỷ trọng nợ vay tương đối lớn, nhưng các chỉ số thanh toán hay về thanh khoản nên ở mức cho phép để nhà đầu tư có thể an tâm hơn khi rót vốn.

Định giá sẽ là yếu tố cuối cùng để quyết định việc bạn có mua cổ phiếu này hay không và cũng sẽ là yếu tố cần chú ý nhất khi các cổ phiếu mới lên hoặc chuyển sàn sẽ có mức dao động giá tương đối lớn, làm thay đổi mức định giá. Ngoài việc phân tích yếu tố định giá để xem cổ phiếu có rẻ hay không, nhà đầu tư nên tìm hiểu về tiềm năng tăng trưởng trong tương lai của doanh nghiệp.

Nếu nhà đầu tư hiểu rõ và tự tin với cả 4 yếu tố trên, việc đầu tư vào cổ phiếu mới lên sàn sẽ trở nên có cơ sở hơn, thay vì bị cuốn theo làn sóng FOMO (tâm lý sợ bỏ lỡ), đầu cơ ngắn hạn hay phản ứng cảm xúc trước biến động giá mạnh.

Phạm Nguyễn Hoàng Huy

Chuyên viên phân tích Công ty cổ phần Đầu tư FinSuccess